ပ္ဍဲသဒ္ဒါမန် အရာကိစ္စဇၞော်အိုတ်မွဲဂှ် ကြိယာ ပနာမ်ရ။ မကြိယာ ကြပ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ပမနာမ် ဂွံရ။ ဟိုတ်နူ ဗီုလဒက်ပ္တန် လိက်မန် နွံဗီုဏအ်ဂှ်ရ ဝေါဟာရမန် လှဲလးဗွဲမလောန်ရ။ ပ္ဍဲလိက်မန်ဂှ် ညံင်ရဴလိက် အရေဝ်ဘာသာယူရောပ်ဂမၠိုင် မစကာ ဝိဘတ်ဂှ် ပ္ဍဲမန် […]
ပိုဒ်ကြိယာကၟက် (အကမ္မကကြိယာ) လ္ၚဵု ဖျာ်ပရးပတိတ် အက္ခဝ်ကၟက်မၞုံပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာဂှ်တုဲ ဒှ်အာ ပိုဒ်(သကမ္မကကြိယာ)ရ။ ပိုဒ်နာမ်လေဝ် ဒှ်မာန်။ လဆောဝ် အကြာအက္ခဝ်တမ်ပိုဒ်ကြိယာ ကဵု အက္ခဝ်ကၟက်ဂှ် ပြံက်စုတ် အက္ခဝ်ဂစိုတ်(မ်)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်ကီု။ ဥပမာ =
ပိုဒ်ကြိယာကၟက်(သကမ္မကကြိယာ)လ္ၚဵု ဖျာ်ပရးပတိတ် အက္ခဝ်ကၟက်မၞုံပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာဂှ်တုဲ ဒှ်အာ ပိုဒ် (သကမ္မကကြိယာ) တၞဟ်မွဲပၠန်။ ပိုဒ်နာမ်လေဝ် ဒှ်မာန်။ လဆောဝ် အကြာအက္ခဝ်တမ်ပိုဒ်ကြိယာ ကဵုအက္ခဝ်ကၟက်ဂှ် ပြံက်စုတ် အက္ခဝ်ဂစိုတ်(မ်)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်ကီု။ ဥပမာ = ပိုဒ်သကမ္မကကြိယာ(ကၠင်)ဂှ်
လက်သန်ကၟက်( -ျ ) မြဴသာ်ဝွံ ဒှ် အက္ခဝ်(ယ) မွဲမဓဝ် ဟွံသေင်။ ဗွဲတၟေင် အက္ခဝ်ပန်မ (စ၊ ဇ၊ ယ၊ သ)တအ် ဒှ် လက်သန်ကၟက် ( -ျ ) အခိုက်ကသူလိက်ခေတ်လၟုဟ်ဏံရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နူပိုဒ်ကြိယာမွဲမွဲ ပ္ဍဲအရာမပြံင်ဗဒှ်
ပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာလ္ၚဵုတံဂှ် လံင်စုတ် အက္ခဝ်ကၟက်(မ)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်ရ။ သ္ၚဳကေတ် ပြယိုက် ဂတဝွံ သ္ဂောံတီကၠးဖ္ဍး။ ပိုဒ်ကြိယာ(ဂံင်)မွဲ လဴထ္ၜးကဵုကၠာရ။ ပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာဝွံ (ဂ) အက္ခဝ် မဒှ်တမ်ပိုဒ်ကြိယာဂှ်ရ ပ္ဍဲလအိတ်(ဂ)အက္ခဝ်ဂှ် လံင်စုတ် လက်သန်ကၟက်(–ၞ) ဟွံသေင်မ္ဂး
ပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာလ္ၚဵုတံဂှ် လံင်စုတ် အက္ခဝ်ကၟက်(န)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်ရ။ သ္ၚဳကေတ် ပြယိုက် ဂတဝွံ သ္ဂောံတီကၠးဖ္ဍး။ ပိုဒ်ကြိယာ(ကှ်ေ၊ကေဟ်)မွဲ လဴထ္ၜးကဵုကၠာရ။ ပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာဝွံ (က) အက္ခဝ် မဒှ်တမ်ပိုဒ်ကြိယာဂှ်ရ ပ္ဍဲလအိတ်(က)အက္ခဝ်ဂှ် လံင်စုတ် လက်သန်ကၟက်(–ႝ) ဟွံသေင်မ္ဂး
လက်သန်ကၟက်(-ၠ) မၞုံပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာလ္ၚဵုတံဂှ် ပြံင်ပ လက်သန်ကၟက်(-ၞ)၊ သာ်ဂှ် ဟွံသေင်မာ ပြံင်ပ အက္ခဝ်(ဏ၊ န)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် နူသကမ္မကကြိယာ မမိက်ပိုဒ်ကမ်မွဲ ဍေံ ဒှ်အာ သကမ္မကကြိယာ မမိက်ပိုဒ်ကမ်ၜါ၊ ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်ရ။ ဗီုပြင်ပြယိုက်သၟဝ်ဝွံ သ္ၚဳတုဲ သ္ဂောံတီကၠးဖ္ဍးရ။
