ပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာလ္ၚဵုတံဂှ် လံင်စုတ် အက္ခဝ်ကၟက်(မ)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်ရ။ သ္ၚဳကေတ် ပြယိုက် ဂတဝွံ သ္ဂောံတီကၠးဖ္ဍး။ ပိုဒ်ကြိယာ(ဂံင်)မွဲ လဴထ္ၜးကဵုကၠာရ။ ပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာဝွံ (ဂ) အက္ခဝ် မဒှ်တမ်ပိုဒ်ကြိယာဂှ်ရ ပ္ဍဲလအိတ်(ဂ)အက္ခဝ်ဂှ် လံင်စုတ် လက်သန်ကၟက်(–ၞ) ဟွံသေင်မ္ဂး အက္ခဝ်ကၟက်(မ)တုဲ ဒှ်အာ (ဂၟံင်၊ဂမံင်)။ (ဂၟံင်၊ဂမံင်)ဂှ် ဒှ် ပိုဒ်နာမ် မိက်ဂး။ (ဂၟံင်၊ဂမံင်) ဗီုပြင်မချူမရဴသာ်ဂှ် နွံတဴတၞဟ်ဟ်သာ်။ ချူဂွံ သီုဖအိုတ် ရ။ ၜိုန်ဂှ် မူရဴဗီုပြင်မဖှ်သာ်လဵုမွဲ ညးမချူတဴဂၠိုင်ညိရော ချပ်ဗ္စာတုဲ ချူကေတ်ရ။ ဒၞဲါဝွံ သာ်ဂှ်သာ်ဂှ် ချူမ္ဂး ဟွံဒး၊ ဟဂပ်ဝ်သ္ဂး။
ပိုဒ်ကြိယာ(ဂံင်)ဝွံ အကမ္မကကြိယာလေဝ် ဒှ်၊ ကြိယာဝိသှ်ေလေဝ် ဒှ်။ ဍေံဂှ် ယဝ်သၟိက်ပ သကမ္မကကြိယာမ္ဂး ဂတဍေံဂှ် သ္ဒးလံင်စုတ် အက္ခဝ်(ဗ)၊ ဒှ် (ဗဂံင်)။ ဒၞဲါဝွံ ပရူဂှ် ဟွံဟီုဏီ၊ စိုပ်အခန်ဍေံ ဂတတေံမ္ဂး သ္ဂောံဆဵုပၠန်ရ။
နဲမဂွံပြံင်လှာဲ ဗွဲခမၞန် သၟဝ်ဝွံ သမ္တီကေတ်ညိ။ ပိုဒ်ကြိယာသၟေဟ်တံဂှ်လေဝ် နနဲသာ်ဝွံဟေင် ချပ် ကေတ်ရ။
ဂံင် (အကမ္မကကြိယာ၊ ကြိယာဝိသှ်ေ) = ပိုဒ်နာမ်
ဂ + –ၞ + ံင် = ဂၟံင်။
ဂ + မ + ံင် = ဂမံင်။
သမ္တီ။ လဂွံအဓိပ္ပါယ်ပိုဒ်နာမ် ဗွဲမဂၠိုင် ပ္ဍဲဒၞဲါဝွံ ဂွံ ကဵုပြ၀၊ပူဂဵုဂှ် ဂၠိုင်၊ ဂွံ ကဵုအရာ၀တ္ထုမမိက်ကုမွဲမွဲဂှ် အောန်။
———————————————————————
ပိုဒ်ကြိယာ | ပိုဒ်နာမ်
ကဝ် ကၟဝ်၊ကမဝ်
ခေါတ် ခၟေါတ်၊ခမောတ်
ခိုဟ် ခၟိဟ်၊ခမိဟ်
ဂံက်၊ဂေါက် ဂၟံက်၊ဂမံက်၊ ဂၟေါ်၊ဂမော်
ဂိုတ် ဂၟိုတ်၊ဂမိုတ်
ဂံင် ဂၟံင်၊ဂမံင်
ဂိုပ် ဂၟိုပ်၊ဂမိုပ်
စာ် စၟာ်၊စမာ်
စုက် စၟုက်၊စမုက်
ဇူ ဇၟူ၊ဇမူ
ဇိက် ဇၟိက်၊ဇမိက်
ဇိင် ဇၟိင်၊ဇမိင်
ဇိုတ်၊ဇိတ် ဇၟိုတ်၊ဇမိုတ်၊ဇမိတ်
ဇန် ဇၟန်၊ဇမန်
ဇိုန် ဇၟိန်၊ဇမိန်
တူ တၟူ၊တမူ
တး တၟး၊တမး
တော် တၟော်၊တမော်
တုတ် တၟုတ်၊တမုတ်
တာန် တၟာန်၊တမာန်
တပ် တၟပ်၊တမပ်
တိုန် တၟိန်၊တမိန်
တောမ် တၟောမ်၊တမောမ်
တုဲ တၟုဲ၊တမုဲ
ထောင် ထၟောင်၊ထမောင်
ဒုက် ဒၟုက်၊ဒမုက်
ဒင် ဒၟင်၊ဒမင်
ဒုင် ဒၟုင်၊ဒမုင်
ဒါတ် ဒၟါတ်၊ဒမာတ်
ဒုန် ဒၟုန်၊ဒမုန်
ဒပ် ဒၟပ်၊ဒမပ်
ဒေပ် ဒၟေပ်၊ဒမေပ်
ဒှ် ဒၟဟ်
ဒိုဟ် ဒၟိဟ်၊ဒမိဟ်
ပုတ် ပၟုတ်၊ပမုတ် = ပါန်မုတ်
မံက် မၟံက်၊မမံက်
ရိုက် ရ္မိုက်၊ရမိုက် = လမိုက်၊လၟိုက်
ရေင် ရ္မေင်၊ ရမေင် = လမေင်၊ လၟေင်
ရေတ် ရ္မေတ်၊ရမေတ် = လမေတ်၊လၟေတ်
ရုန် ရ္မုန်၊ရမုန် = လမုန်၊လၟုန်
ရပ် ရ္မပ်၊ရမပ် = လမပ်၊လၟပ်
ရိုဟ် ရ္မိဟ်၊ရမိဟ် = လမိဟ်
လိုက် လၟိုက်၊လမိုက်
လုတ် လၟုတ်၊လမုတ် = မုတ်
လေတ် လၟေတ်၊လမေတ်
လှန် လၟန်၊လမန်
လီ၊လေမ် လၟေမ်၊လမေမ်
လီု လၟီ၊လမီ
လော လၟော၊လမော
လောဝ် လၟောဝ်၊လမောဝ်
လှေအ် လၟေအ်၊လမေအ်
သာ် သၟာ်၊သမာ်
သုင် သၟုင်၊သမုင်
သာပ် သၟာပ်၊သမာပ်
သဝ် သၟဝ်၊သမဝ်
သိဟ်၊သှ်ေ သၟိဟ်၊သမိဟ်၊ သၟေဟ်၊သမှ်ေ
ကဝ် = ကၟဝ်၊ကမဝ်
ဣသိ လောပ်အာ ပ္ဍဲတရင်ပြာသာတ်၊ ညာတ် လပံက်လမာဲဂၞကျာ်တုဲ စိုတ် ထၞေန်စပ်အာတုဲ ဇျှာန် လီုပၠိုတ်အာတုဲ ညံင်ရဴဂဍာ်ကၟဝ်သၞေင်ကီု ကလာင် ဟွံမာန်ရ။
(ဇာတ်မုဒုလက္ခဏ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)
ချေဟ်တမၞီကၟဝ်ဂၞိင်။
ခေါတ် = ခၟေါတ်၊ခမောတ်
ပုင်မွဲခၟေါတ်။
ခိုဟ် = ခၟိဟ်၊ခမိဟ်
မၞိဟ်ခမိဟ်။ လာပ်ခမိဟ်။ စဏခမိဟ်။
ဂံက်၊ဂေါက် = ဂၟံက်၊ဂမံက်၊ ဂၟေါ်၊ဂမော်
ဂိုတ် = ဂၟိုတ်၊ဂမိုတ်
လေံဂၟိုတ်။
ဂံင် = ဂၟံင်၊ဂမံင်
ဂလာန်ဂှ် ဍိက်သၟုတ်မဟောသဓဂှ် စဴလ္ၚောဝ်ပ္တီ မဟောသဓရ။ ဗောဓိသတ် မိင်တုဲ စကာဏာ ညးဂၟံင်လ္ၚီ ကဵုကၠောံအာ ပ္ဍဲဥဒျာန်သၟီစောရဏိရ။ ညးဂၟံင်လ္ၚီ စိုပ် ဥဒျာန်တုဲ သၟာန် ပၟင်ဇရဳတံဂှ် ရ။ လၟုဟ်ဝွံ နာဲပိုဲသၟီဝိဒေဟရး ကၠုင်သုင် သစာ ကရောံဖဴဏံကီု၊ မူဒၞဲါဒၟံင်အရာ မ ကဵု ကုနာဲပိုဲ မဂွံဒၟံင်ညိရော၊ ရဴဝွံ ညးဂၟံင်တံဂှ် သၟာန် ပၟင်ဇရဳတံဂှ်ရ။
(သ္ကေံဇာတ်မှုဟ်သဓ၊ ၁၁၂၃)
အဲ သ္အာ ဍုင်သု၀ဏ္ဏဘုံတုဲ အဲ ဂွံ ထဝ် ဂၠိုင်ဂၠင်တုဲ အဲ လိင်ကေတ် သရာဲမၞုံကဵုဂၟံင်တံဂှ်တုဲ အဲ ပ္ကီုစၞေဟ်တုဲ ကၟိန်ဍုင်ဒၞဲါမအဲဂှ် အဲ ယိုက်ကေတ်ရ။ သာ်ဝွံ အဲ မချပ်။ ညံင်အဲမချပ်လဝ်ဂှ် ဍေံ ဟွံဒှ်။ ညံင်အဲမဟွံချပ်ဂှ် လၟုဟ်ဝွံ ဍေံ မဒှ်ရောင်။
(သ္ကေံဇာတ်မှာဇနက်)
ပ္ဍဲကာလမတဴ ဒေါဝ်စဏှ်ေသတြုဂှ် ညးမၞုံဂၟံင်သုရဘဴဂှ် ညး မဒးဂၞပ်ရ။
(ဇာတ်မဟာသာရ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)
ညးဂၟံင်လ္ၚီတၠပရဟ် မၞုံကဵုအစောံဒြဟတ် မၞုံကဵုဂၟံင်မလောန် မိင် ပရိုင်သတြုတုဲ မိပ်စိုတ်စရိုတ် ကြီုကြတဴ။
ကရီုညးဂၟံင် ရဴဇာဒိသိုင်။
အစောံသီုဂၟံင်။ ညးမၞုံဂၟံင်။ သရာဲဂၟံင်မဍိုက်စိင်။ သရာဲဂၟံင်မဍိုက်ချေံ။ သရာဲဂၟံင် (သရာဲဗဂံင်။)
ဂိုပ် = ဂၟိုပ်၊ဂမိုပ်
ညးတံ ဂ္ဇံဒၟံင် သၟဝ်ဂမိုပ်တၟံ။ they are sitting under the overhang of the rock.
စာ် = စၟာ်၊စမာ်
ယာတ်စၟာ်။
စုက် = စၟုက်၊စမုက်
ဒုင်စမုက်။
ဇူ = ဇၟူ၊ဇမူ
မင်ဗၠာဲ၊ ဍာ်ကြုင်ကီု ဂၠံင်ဇၞော်ကီု သ္ၚိသမုင်ကီု ဇြပ်ဇမူကီု ဍာ်ကမၠိုင်ကီု ဗွဲဒဒှ်မသာဓာ ကုညးဂမၠိုင်အိုတ်သီုဂှ် ရဴမဒှ်ကီု။ ညံင်သာ်ဂှ်ကီုရ ဗြဴတံ ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ တုပ်ညံင်ကြုင် ညံင်ဂၠံင် ညံင်သ္ၚိသမုင် ညံင်ဇြပ်ဇမူရုင်ဒါန် ညံင်ကမၠိုင်ဂှ် မဒှ်ရောင်။
(ဇာတ်အနဘိရတိ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)
အသာရဝါတ် = ဂွံဇၟူ။
ဇိက် = ဇၟိက်၊ဇမိက်
ယွံမရာတ် ဗဗိုင်ဝွံ ညံင်ဗီုအိန်တက္ခဳရောင်၊ သ္ဂောံဗၠးဂှ် သ္ဇိုင်သန်ရ။ အ္စာပန် မၞုံကဵုပညာဂှ် တၠညး အာချပ်ရအဴ။ အဲဍိက်ဂှ် ဒှ် ကောန်ညးဇၟိက်ဗ္ၚ၊ ကောန်ဂဟပ္ပတိရောင်။ ကောန်ညးဇၟိက်ဗ္ၚ သ္ဒိုဟ်သ္ဒီုရောင်အဴ၊ သိပ်ပ အဲ မချပ်မာန်ရော။
(သ္ကေံဇာတ်မှုဟ်သဓ၊ ၁၁၂၃)
ကဿက = သၟာဇၟိက်ဗ္ၚ။
ဇိင် = ဇၟိင်၊ဇမိင်
ယွံၝဲဂၞကျာ် မိတ်အဲဍိက်ဝွံ အပ္ဍဲဍုင်မိတ်ထဵု ဟမွဲအဴ၊ မှုဟ်သဓ ဂး။ ယွံၝဲဂၞကျာ် ဆထပှ်တ္ၚဲ အဲ သ္အာဂၠဲါ မိတ်ညိ။ ဂွံရ ဂၞကျာ် ဟီုတုဲ မှုဟ်သဓ ပ လွေဟ်ဇမိင်၊ ယိုက်ကေတ် ထိုင်တနိင် ဂနပ် က္ဍိုင် စၚိန်ကေတ်တုဲ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာဍုင်မိတ်ထဵု ဗောဓိသတ် စ္ဍးအာရ။
(သ္ကေံဇာတ်မှုဟ်သဓ၊ ၁၁၉၃)
သၟာဇမိင်။ စက်ဇမိင်။
ဇိုတ်၊ဇိတ် = ဇၟိုတ်၊ဇမိုတ်၊ဇမိတ်
ဂးတုဲသေင်ဟာ ဟတ္ထိပါလ၊ လမေင်၀တ်ပၠန် အာဂန္တုက၊ မထေက်တန်ရ ကာလဂှ်ဟေင်၊ မသ္အးဇၚး သၞာလးမပြေင်၊ တၞဟ်ဗွဲလွေင် စဳရေင်ပၠန်တုဲ၊ စလန်သတ်ဆု ဇဗၠုဂဥုဲ၊ ဍာ်သ္ဇုင်စုတ်သၠိုင် သွက်ကြာတ်ဇိုင်တုဲ၊ ယာတ်ဇၟိုတ်ဇိုင် ဒၞဲါခိုဟ်ဂိုင်ရုဲ၊ စဳရေင်အိုတ်တုဲ တြုံလွုဲညာဏ၊ နိမန်ပ္တိုန်ဏာ ရသိၜါရ။
(လိက်ဟတ္ထိပါလ)
ဥဒကပုစ္ဆနဳ = ဇမိတ်ဍာ်။
ယာတ်ဇမိတ်ဇိုင်။
ဇန် = ဇၟန်၊ဇမန်
ပ္ကဴတွပ်ဇမန် မာလာဂန္ဓ။ (လိက်ပဒုမ္မ၀တဳ)
ၜှ်ပလှ်ဇန် ဇမန်မာလဳ။
ဇိုန် = ဇၟိန်၊ဇမိန်
ကွာဲဇိုန် = တၟာဲဇၟိန်။
တူ = တၟူ၊တမူ
လီုလာ်အိုတ်သ္အး ကာယညးအဲ၊ ညံင်ဂြိုပ်ဃောတ္ၚဲ ဘဲလင်ကပူ၊ ဆုဇၞော်ဆုသွတ် ပၟတ်စံင်ပတူ၊ ညံင်ပၞာင်တမူ တူအိုတ်သၞ၊ ဍေံမတုပ်တဴ ရဴဍာ်တၟိန်ရ၊ တိုန်တုဲစှ်ေအာ ဍာ်သာဂရ၊ ဗစဲသီုပန် ပ္တန်လဝ်ကာယ။
(လိက်ပုညကာရဳ)
သၟီပဇ္ဇုန္န ယာန်ခဍံဖံ၊ ဂတးပန်ပၠံ ကံနာ၀ရာတ်၊ ဗ္ဂူဖျေံဗြဲပ္ကဴ ပူဇဴဒသာတ်၊ ဗဍတ်ဂသဳ လုံတွဳဓာတ်၊ ဇီုဇြဟ်ဗပါတ် မာတ်ဂွံသဟာဲ၊ တိတၟူမောဝ်ထီု သီုကဵုအမြာဲ၊ ပံက်ခေါဝ်ဂဒဵု မောဝ်သ္အဵုလမာဲ၊ ဂြိုပ်ဇီုတမဝ် မှောဝ်ဇာအိုက်အာဲ၊ ဝိသုန္ဓရဳ ပ္တိုန်ကျာ်သြဳနာဲ၊ တိတၟူဂွံဝဲါ မောဝ်တမာဲပ္ဍး၊ တေံနတ်ထၜုတ် ကၠုတ်တိုန်ဗြဳဗြး။
(လိက်သင်္ဂဒါ)
တး = တၟး၊တမး
တပ်တး။ ဥဇုဝံ = ကဵုနွံစိုတ်တၟးညိ။ (သၠပတ်ကောန်ဂစေံပိ)
တော် = တၟော်၊တမော်
တုတ် = တၟုတ်၊တမုတ်
ဝိတမဉ္ဇ = ဇံင်တၟုတ်၊ ဒမုင်ယန်။
ဝါယန = တွုတ်တၟုတ်၊ ပွမတုတ်တၟုတ်။
ဝေက = လောန်တၟုတ်။
သၟာတၟုတ်၊ သၟာယန်သေဝ်။
တာန် = တၟာန်၊တမာန်
ဝိလဳ၀ = နှာ၊ ချာ။
ဝိလဳ၀ကာရ = သၟာနှာ၊ တာန်နှာ၊ ညးကၠောန်က၀းဘာဇနမပ္တံပ္ကဴ။
ဝိလဳဂစ္ဆတ္တ = က္ဍိုင်တၟာန် ညးခဏံ နချာ။
နဠကာရ = သၟာနှာ၊ သၟာဗပေဝ်၊ သၟာကၟာန်တာန်။
သြဗန္ဓ = တာန်ကၟာန် (ဒက်ဂြေန်။)
ရဴတမာန် (ရဴမတာန်လဝ်။)
တိုန် = တၟိန်၊တမိန်၊ကၟိန်၊ကမိန်
လမှ် ဒေံဗြဴ မသ္အာတုဲ မူကာလ ဒေံဗြဴ မသ္စဴရော။ ခါဆဵုဒး ကလောအဲ လံညိ၊ ဟွံဒး လၟုဟ် အဲ သ္စဴရ အမ္မရဂး။ ဍာ်ကၟိန် တိုန် သ္ဂးဟာ။ ဒှ်စၟတ်ရ ဂလာန်ကောဂၞဴ အမ္မရ ဂး။
(သ္ကေံဇာတ်မှုဟ်သဓ)
နူဂှ် ကျာ်သီုတၠအရှန်ဂမၠိုင် အာစိုပ် ထာန်မွဲတုဲ ဒၟံင်တဴ။ ဒးကာလတ္ၚဲကၟိန် တိုန် နူဂယးဂှ် ကျာ် ဒစေင်ဒုင် တ္ၚဲကၟိန်စိ။ ဟိုတ်ဂှ် ဒစေင် ညး မ္ဂးဂှ်။ ဒစေင်ဂှ် ဝိပတ်အာတုဲ ဒဴဒစေင် ညး မ္ဂး လၟုဟ်ရောင်။
(ပြကိုဟ်သုဓမ္မ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)
ဂမှဳတံ မိက်ပ ကံ ပ္ဍဲမှာသမိတ်၊ ဍာ်တၟိန် မတိုန်ကီု၊ ဍာ်ဇၟး မတိုန်ကီု၊ ပ္ဍဲပဒေသကြုင် ဍေံ ဂလီုတိုန်ဍိုက်ဂှ် ပ ကံ ဟဂွံ။
(သၠပတ်ဗီုသီ၊ စူဠနာဂထေရ်၊ ဘာဒိုအ်ဗဵု၊ ဟံသာ၀တဳ၊ ၁၁၀၃)
လီုလာ်အိုတ်သ္အး ကာယညးအဲ၊ ညံင်ဂြိုပ်ဃောတ္ၚဲ ဘဲလင်ကပူ၊ ဆုဇၞော်ဆုသွတ် ပၟတ်စံင်ပတူ၊ ညံင်ပၞာင်တမူ တူအိုတ်သၞ၊ ဍေံမတုပ်တဴ ရဴဍာ်တၟိန်ရ၊ တိုန်တုဲစှ်ေအာ ဍာ်သာဂရ၊ ဗစဲသီုပန် ပ္တန်လဝ်ကာယ။
(လိက်ပုညကာရဳ)
တ္ၚဲတၟးတိုန် အရှိုဏ်ထာင်သွာ၊ သၟိင်ဓဝ်တ္ၚဲဗၠာဲ နာဲတြိကုမ္ဘာ၊ သီုမပူဆာ သိင်သာဂြံဂြ၊ လံဂွံ ညာတ်ရုပ် ဂဥုပ်မတ်မ၊ စံင်တူဇြဟောံ သၠောံစိတ္တဇ၊ သမ္ၚံက်သမ္ၚာတ် ရာတ်စိတ္တဇ၊ ဍာ်ဟဒှ် သုင် ပုင်ဟဒှ်စ၊ စက်တ္ၚဲလေဝ်တိုန် တွိုန်ပဋ္ဌမ၊ တ္ၚဲကၟိန်ဍး ဃောဒးကာလ၊ ကောံကောန် တ္ၚေက်ဗၠာဲ နာဲနာရဒ၊ မရဳသာဲကီု သီုကွာင်ဗက၊ ဖျီုဗစပၠန် ကောန်ဗၠာဲသူ၀။
(လိက်မိၝောံနန်)
ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂှ်ပၠန် ဒတန်ရုက္ခ၊ နွံတ္ၚေက်ၜါအဵု ကောကဵုဒေံရ၊ ၝောံလ္ဒပ်လဝ်ပြဲ ပ္ဍဲခၟံက်ပၠ၊ မိဂၠဲါလန်အာ အဟာစၞ၊ သွက်ဗ္စပၠန် ကောန်ၜါဂှ်ရ၊ ကောန်စွံလဝ်ပြဲ ပ္ဍဲခၟံက်ပၠ၊ ဗ္စကောန်ၜါပြဲ ရိုဟ်ဟ်တ္ၚဲရ၊ တ္ၚဲကၟိန်တိုန်ကၠုင် ဒုင်အရီုပၠ၊ သီုကောဒေံမာ ညးၜါဂှ်ရ။
(လိက်ကောန်သၟီပိ၊ မာံခစုန်အံက်)
အိက်တၟိန်(အိက်သြန်မဂၠိုင်တိုန်။)
၀ဍ္ဎိ = တၟိုန်ပရဲ၊ ပွဇၞော်မောဝ်။
တပ် = တၟပ်၊တမပ်
ယာံမေတ္တာတၟပ် တပ်ပ္ဍဲသၞောဝ်ဒါန်၊ ဟွံချဳနူဒၞဲါ က္ၜင်ဗၠာဲဇြဟာန်၊ ဇရေင်နာဲသော်က္ဍိုပ် ဗစိုပ် သန်ထာန်၊ ဇုက်စှ်ၜါတန် ဖျေံပၠန်ဒက်ကြာန်၊ လဗိုန်လဝ်ကွေံ ဖျေံတၟံဝိညာန်၊ ဟွံကလေင် ဒ္ၚေါဝ် ဍုင်သွဝ်နိဗ္ဗာန်၊ ကရောံနာဲသၞောဝ်ဒါန် ဖျေံဝိညာန်စိ၊ ဒဵုအိုတ်ဇိဝ် ကရောံမိရောင်။
(လိက်ကောန်သၟီပိ၊ မာံခစုန်အံက်)
တောမ် = တၟောမ်၊တမောမ်
တၟောံပုင်ကၞာတ် ဍေံညာတ်တ္ၚဲသၠုင်၊ ပရာပ်နင်ဘောဇိုန် တိုန်ကွာဲဍာ်ပုင်၊ ပပြဘိုက်ပြဲ ပ္ဍဲနန် သမၠုင်၊ သြံက်ၚးပ္ကာန်တဲ ၜါမွဲထးပုင်။
(လိက်ကောန်သၟီပိ)
အာလာရိတ = ဒြောဝ်၊ တၟောံပုင်။
တုဲ = တၟုဲ၊တမုဲ
တုဲ = ဒတုဲ၊ တၟုဲ။
ကုသဵုကံတၟုဲ ပ္တုဲလဝ်ကိုပ်ကၠာ။
ထောင် = ထၟောင်၊ထမောင်
ထၟောင်ပါင်ဗဗေင်။
ဝိ၀ရ = ထၟောင်မထောင်။
ကဏ္ဏစ္ဆိန္ဒ = ထၟောင်ကတောဝ်။
မုခ၀ဋ္ဋ = ထၟောင်ပါင်ဗဗေင်၊ ပၞံက်ထၟောင်။
ဒုက် = ဒၟုက်၊ဒမုက်
ဍေယ်ကာလ်ကိ ႝမုန်ဂၞသၟိင်ၐြိတြိဘု၀နာဒိတျဓမၟရာဇဂေါး ပ္တိသ်တ္ၜင် ပ္ကာဝ် သစ္ဆုဂုံလောင် သဂ္လောင်ဖာရ်။ မနုသ်ဒၟုက် မသ္ဇိင်နသ္ဂောအ်ပူင် ဂ္လိက်ကုံ သပ္ကင်ရင်၊ ကြိယာထရ်ဂ္လီက် ကောသေရ် သ္စသိင်စၞက်၊ သုံ၀တ် မစ္ကတ်စ တွာင် နသိန္လေမ်တဂေါးစိ သတ္ဂိန် စိတ်ထေစ် ရောဝ်ညးပ္ဇုကုံ။
(လိက်တၟအ်မန်သုဲစဳခုင်၊ မုက်(ဃ)၊ ပၞောန် ၄၅၊၄၆၊၄၇၊၄၈၊၄၉၊၅၀)
ခါဍေံမလှိင် ယဝီုစိင်ဗြဴ၊ ညိဟွံဂွံချဳ သ္တိက်ဒ္ၚဳတဴ၊ လှိင်တုဲလံၚုဟ် ဟွံဒှ်ညံင်ဗြဴ၊ ဒမုက်ထပှ် ကဵုဇက်ပ္ၚဟ်တဴ၊ ၜိုန်ဂှ်ဟွံချဳ သ္တိက်ဒ္ၚဳတဴ၊ ညံင်က္ဍိုင်ညံင်ကၠဴ ပတဴသ္ဒိုဟ်သ္ဒီု။
(လိက်သင်္ဂဒါ)
လေံဒၟုက်။
ဒင် = ဒၟင်၊ဒမင်
သောဒင်။ ရဲဒမင်။
ဒုင် = ဒၟုင်၊ဒမုင်
ဥဒါပ = ဇိုင်ဒၟုင်ကၟာင်။ ပဋိဂ္ဂဟတ္ထဝိကာ = ထိုင်ဒၟုင်တဲ။ ဘိတ္တိပါဒ = ဂတဵုဒၟုင်ဇိုင်ဗဒင်။
ဒၟုင်ဒါန်။ ဒၟုင်တြင်။ ဒၟုင်သက်သဳ။
နူဂှ် ယိုက်တိတ်စိုပ် ပါင်ကၠဟ်၊ ဒိုအ် အဏံရဟာ၊ နွံအသံသၟာန်။ သၟီဗြာဇ္ဇ ပ္တီ၊ ပါင်ကၠဟ်ဝွံ ပိုဲ သ္ဒိုအ်ဂွံရ။ ဍာ်လေ သ္ဇိုဟ်၊ ကြုင်လေ လှဲ၊ ဒၞဲါဝွံ ဒှ် ဓမုင်ဒပ်ပိုဍိက် ခိုင်ကၠိုက်လအိတ်ရ။ တၠညး မိင် ဂလာန်သၟီဗြာဇ္ဇတုဲ ပ္ဍဲပါင်ကၠဟ်ဂှ် ဒိုအ် ပခိုင်လဝ် ဒပ်ဇၞော်ရ။
(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)
တီကေတ် ဇကုဏံ ဗီုနုင်တၟာဲ မၞုံသဘဴသ္အိုဟ်လာဲ ထကးလောဲတုဲ ဗဗိုန်လဝ် စိုတ်ဏံ ဗီုဍုင် မၞုံဒမုင်ခိုင်ကၠိုက်တုဲ ဂပ္ဘဗ္တိုက်စၞိဟ်ကၠေံ သၟိင်မာရ် နကဵုလွဟ် မတွံဂးပညာရ။ ဂပ္ဘမင်မွဲလဝ် ဇမၞးရ။ ဂပ္ဘသ္ဒဟ် ညး ဟွံခက်ခေဲါ ပ္ဍဲမွဲမွဲရ။ (ဒမုင် = ဒၞဲါဒုင်တဝ်စၞိဟ်။)
(ဓမ္မပဒ၊ ပိုဒ်ဍောင်ဓရ်ဝေါဟာရ်မည်၊ ဂါထာ(၄၀)၊ မှာထေရ်ညေယျ၊ ဘာဒုန်၊ ဍုင်ပံင်)
တြုံဒၟုင်ဂရိုဟ်ကၠးကၠးကီု၊ ဒၟုင်အထိုင်အသးသက်က်ကီု၊ ကၠာတေံလေဝ် မဟၟဲကၠုင်၊ ဗွဲကြဴလေဝ် ကြက်နွံပၠန်ဟွံသေင်၊ လၟုဟ်လေဝ် ဟၟဲ ဗွဲသၟတ်ဨကန်။
(ဓမ္မပဒ၊ ပိုဒ်ဍောင်ဓရ်ဝေါဟာရ်မည်၊ ဂါထာ(၂၂၈)၊ မှာထေရ်ညေယျ၊ ဘာဒုန်၊ ဍုင်ပံင်)
ဒါတ် = ဒၟါတ်၊ဒမာတ်
ကာလဒှ်ကၞောဝ် ကၠောဝ်ဗျဵုတဟင်တဟောန်လောန်ဂှ် သၟိက်ကၠောန် ဂူဗ္ၚ၊ ကာလပၞာန် စိုပ်ဍုင်ဂှ် သၟိက်ဂွံဒါတ် လွဟ်ဗၞုဟ်သ္ဇင်၊ ကာလယဲက္ဍင် သၟိက်ဂွံပကောံ ဂဥုဲ။ အိုတ် ပွအိုတ်သီုဝွံ ဟဂွံဒှ် ဒတုဲကိစ္စသက်က်ရ။
(ပြကိုဟ်သုဓမ္မဒေသနာ)
ဒုန် = ဒၟုန်၊ဒမုန်
ဂၠုင်ဒမုန်၊ (နိဒါနဓမ္မစေတဳကထာ)
ဗ္ဂေင်ဍိုက်ယာန်ဒၟုန် ဖျဳဖျဳဒုန်ဝေင်။
(လိက်မေဃသန်)
ဒပ် = ဒၟပ်၊ဒမပ်
ဒၟပ်စိုတ်ဒိဋ္ဌိ။ (လိက်မိၝောံနန်)
ဒေပ် = ဒၟေပ်၊ဒမေပ်
သီုညးပိ အာစိုပ် တရင်မုဟ်ကြုက်၊ မိင် ဗြဴမွဲ ဗဝုဲ ကောန်။ ကုဲတလုဲဒးဗန် ထာန်ဒၟေပ်ကျာ်ပန် ဂၠုမပၠန်ပြဟ်၊ ဂှ်ရောင်ဒှ်သၟီ။ မိင် ဂလာန်ဂှ် ဘဝ်မည် သၟာန် မင်ကာန်စဳ။ မူဒၞဲါ ဒှ် ဒၟေပ်ကျာ်ပန် ရော။ ကျာ်ကက္ကုသန် ဒေပ် ခစုန်၊ ကျာ်ကောနာဂီု ဒေပ် သနာ၊ ကျာ်ကသ္သပ ဒေပ် ဓမင် ကရိုန်၊ ကျာ်တြဲမှာရဂေါတမ ဒေပ် ဓာတ်သော်။ ပ္ဍဲဒၟေပ်ကျာ်ပန်ဂှ် ဍုင်လ္ဂုင်ရ။ မင်ကာန်စဳ ဟီု။
(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)
သော်က္ဍိုပ်မဒေပ် စိုတ်ဒၟေပ်မတ်ဇျှဟ်။ (လိက်မေဃသန်)
မဟာဇန်ဂမၠိုင် ရပ်ကေတ် ထိုင်ဖျေဲပရှ်ေတုဲ ကၠုင်ကောံ ပ္ဍဲတရင်သ္ၚိသေထဳရ။ အိန် ကဵုပံက်ကၠေံ ဂၠံဒမေပ်ရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ အဲ ကဵု ဒါန် ကုမၞးတံရ။
(ဇာတ်ဣလိဿ၊ သ္ကေံဇာတ်ပဉ္စနိပါတ်)
ဒှ် = ဒၟဟ်
ဒိုဟ် = ဒၟိဟ်၊ဒမိဟ်
သာသနာအဲ ကာလမစိုပ် ၁၉၂၆ သၞာံဂှ် ပ္ဍဲဍုင်ဒၟိဟ် မဟိမု ဟံသာ၀တဳရာဇာဓနဳဂှ် တၞံ သၟီ ၁၀ က္ဍိုင်ဗ္တာင် ပ္ကင်ရင်ကၠာ။ လၚုအာတုဲ ပ္ဍဲထာန်ဍုင်ဟံသာ၀တဳဂှ် ကလောသဳဟယက္ခဝွံ မက္တဵုဒှ် သၟီမွဲ မဟိမု သိဟောရာဇာ ဒုင် ယၟုရာဇာဓိရာဇ်။
(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နသုဓမ္မ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)
ဒၟိဟ်ဂၞဴဗတဳ (ဂၞဴဗတဳဒိုဟ်တိုန်။)
ဗဗွဲကြဴ ကာလသာသနာအဲ မစိုပ် ၁၁၁၆သၞာံဂှ် ထာန်ဝွံ သ္ဒဟ် ဒၟိဟ်တမြံင်။
(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နသုဓမ္မ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)
နွံမွဲတ္ၚဲကၠာ တြုံမှာသတ္တ၊ ဂၚေင်ဒ္ၚဳအာ သတ်ဆုပါဒ၊ ကမၠိုင်ဒၟိဟ်ဒ္ဂူ နွံမွဲမူလ၊ ကၠဗြဴမွဲကွေံ ဒတုံ စှ်ေဂျ၊ ပ္ဍဲကမၠိုင်ပၠန် စှ်ေအာကောန်ရ၊ ဍေံဗျဵုစဏ သၟိက်စကောန်သွံ၊ ဗောဓိသတ်ဗျာပ် ညာတ် တုဲဇၟာပ်စွံ၊ ချပ်ပိုင်ခြာအိုတ် ပ္ဍဲစိုတ်သ္ဇက်တောံ။
(လိက်ပါရမဳကာန်၊ ကျာ်ဇၞော်အသွောံ)
ပုတ် = ပၟုတ်၊ပမုတ် = ပါန်မုတ်
ပြဘာရံင်သဳ ကွဳဇရာဗိုတ်၊ သၟတ်လ္ကံပလိုတ် ဇက်တသိုတ်ဗၠေင်၊ လသာတ္ကံကြေင် ကလေင် ဒေသ၊ မာတ်တ္ၚဲထစှ်ေ ဒိုဟ်ပစ္ဆိမ၊ သတ်ဂမၠိုင်ဂှ် ပဒှ်ဒေသ၊ ဗြာန်တမ္ၚာရ လမဒဇန်၊ ဖျုန်သွ သောဒန် စဳရေင်ဖန်ဖက်၊ မှတ်ဂၠေင်လလဴ ဂါံစဴဒဗက်၊ ကၟတ်ချေံစိင် စဴဓရိင်ဆက်၊ ဓလေင် အှော်တွပ် ဂၠေင်သတပ်ဗက်၊ ခနှိက်ဇိုင်ဂၠဴ ဂၠုတဴညံင်ယက်၊ ထေကဝေဂၠက် ကွဳစက္ကရတ်၊ သာ ရထဳဗျောံ တိတ်ယောဝ်စံသတ်၊ ဇမိက်တလိုဟ် ရိုဟ်ဇုက်ခဍတ်၊ ဗလးပြေင်ဂၠဴ ဒဳဖျဴဂမ္အတ်၊ ဗနိက်ကၠုင်စိုပ် ဗစိုပ်အမှတ်၊ ဥဿဘဒြိုင် လုပ်ခြိုင်ပေင်က္ဍတ်၊ လေၚာဲဟကြတ် မှတ်သမှန် ကြုင်၊ တမ္ၚာဇာစိုပ် ဗဒိုပ်သၞေဟ်ဂၠုင်၊ နာတ်တြထောံတၟံ ပၠံယာသမၠုင်၊ ခရိုက်ခုန်ဂၠုင် မှတ်စဴ ရုင်တာဲ၊ တဟာတုန်သွံ ထောံရုင်ထမှာဲ၊ ဂလုံဂိုင်ခုတ် ၜုန်နိင်ကတ်ကြာဲ၊ ဟောရာဒလာဲ ဗ္ဒာဲ ကၠေံဂတဵု၊ ဇဳ၀ကကြုဲ ပြိုက်ဂဥုဲလဵု၊ ဗမၞးဟွံကဵု မၠဵုသၠသိုတ်၊ ဓမုင်ပါင်ဗိုတ် ဓမာတ်စိုတ်တန်၊ ဓဇဲရပ်ပၞန် သ္ဂန်ဖျဴဝါစဳ၊ ဓနပ်တပ်သၞာံ ပါဒါံဆေနဳ၊ မံဇၞော်နာဍဳ ဗြုသ္အဳတမ္ညဝ်၊ ပါန်မုတ်ရုပ်ပၞုတ် စုတ်ပ္ဍဲသာံဒဝ်၊ ပါန်ခဳယဳယာ ရပ်ဒၞါပဒဝ်၊ ပါန်ပေန်ဝိုတ်တောင် စိုတ်ယောင်ဂပဝ်၊ ပါန်ခေတ္ၚဲ သဝ် ထၜိုန်လဝ်ပ္တုဲ၊ ဇမိင်ထ္ၜောံ ပြိုက်ထကောံလှုဲ၊ ဇမန်သၞုဲ ဟရုဲဗၠဲဒွါ၊ ဇခဳရုပ်အိုတ် ထပိုတ်သၠ တာ၊ ဂရင်ယတဴ ထပ်ဖျဴတလာ၊ သရက်ဒက်ထိုင် ဆာဲလှိုင်ဗဒါ၊ ရေသူဟံင်မေဟ် ပၠောပ်လဝ် သၞေဟ်ဖျာ၊ သမာသန်တွပ် ဂိုင်သတပ်ကြာ၊ ဒေါင်ပၠဳဟွံဏှာ ထဝ်ဏာဗဒင်၊ တၚေတ်ကၠေင် ရာဲ ဗ္ဒာဲဂတဵုလင်၊ လမာန်ဟွံဗ္ဂဝ် ဗဝ်မှဝ်စက်က္ၜင်၊ လအာတ်ဟွံကြင် စဴမင်သ္ၚိတာဲ၊ ဖံက်သေ ဟလန် ခၠန်ဒမံင်ဒၞဲါ၊ ဖျာဝါကြုဲကြာဲ ပေက်ချာဲစဴအာ၊ မင်ဇေဟွံကြာတ် ပမာတ်သလာ၊ သ ရောတ်ဗဒါ စဴဗဒါခိပ်၊ အစာသ္ဍိုက်ကွက် ဂွက်ကၞတ်ဒိပ်၊ အဘိန်ဓလာဲ ဗဒဲါလဝ်ကၞိပ်၊ ဇာဒိဖဵုမှုဲ ဒကုဲဗ္ၚိပ်ပ်၊ ကညာသရိပ် ဟွံရိပ်လၜဲ၊ သူရာသ္အဵုသ္အာ် ကၠံက်ဍာ်မေရဲ၊ လဗင်သရပ် ၜုန်ဂၞိင်လွပ် တဲ၊ မာတ်ညာတ်ဇျှာသြဲ စက်တ္ၚဲပလီု၊ ပၠးဂၠးဥပ်တဴ ပၚောံစဴကီု၊ ဂေါဓရာဇာ မှတ်လှာလဂီု၊ ဒိုဟ်ပလိုတ်ဖျာ် ဍာ်အရံင်ချီု၊ အမှဲပလီု ပ္ဍီုလျးကၠေင်ၚုဲ၊ မာတ်တ္ၚဲအိုတ်လျး အကးသၠုဲ၊ မင်ဂၠန် တလုဲ လှိင်လဗုဲသ္ၚဳ၊ ယာန်မှာဗဳနာဲ ဂၠဲါဒ္ၚဳဒ္ၚဳ၊ ပဒှ်သာ်လွာ ကညာဒေဝဳ၊ ကောံကုဍိက်သ္ကံ ဒၟံင်ဂဇံ သ္အဳ၊ ပ္ဍဲဂၠံကျာ်သြဳ ခုတ်ဇာစဳရေင်၊ မြမဝ်ဓုပ်သ္ၚဴ ပၞာင်သ္ဍဴစံင်ရေင်၊ အခေင်အခေင် ကဵုစဳရေင် လဝ်၊ ဇၟာပ်စွံတရင် ကဵုမင်ဂ၀ဝ်၊ ရံင်တဴသၟီဓဝ် နာဲနန်ထဝ်တုန်။
(လိက်သၟီသိဝိ)
မံက် = မၟံက်၊မမံက်
ရိုက် = ရ္မိုက်၊ရမိုက် = လမိုက်၊လၟိုက်
လမိုက်ကျာ (ကျာ ရိုက်၊ ကျာ ပိုက်။)
ရေင် = ရ္မေင်၊ ရမေင် = လမေင်၊ လၟေင်
တဖုဿ ဘလ္လိက ညးၜါ ကောကုဒေအ်ဝေါအ်တုန်လေရ် တဴ ပ္ဍယ်ဝိဟာဇေတ၀န်ဂဟ်။ အိုတ်ဥပးဂမ္လိုင်ကိုမ် ပဗွောယ်ရမေင်ဟေင် ကျာက်တြေယ် ဒၜုတ်လရ် ဥပါသကာတုယ်။
(လိက်တၟအ်ကျာ်လ္ဂုင်၊ (ခ)၊ တိုင်လဒေါဝ်၊ မုက်လ္ပာ်သမၠုင်ကျာ)
ရေတ် = ရ္မေတ်၊ရမေတ် = လမေတ်၊လၟေတ်
ရုန် = ရ္မုန်၊ရမုန် = လမုန်၊လၟုန်
ရပ် = ရ္မပ်၊ရမပ် = လမပ်၊လၟပ်
အကိရိယဝါဒေါ၊ စိုန်မၞုံလၟပ်စိုတ် ဂပ်ဝ်သ္ပ အဘိဝါဒနာဒိ မပ္တံကဵုညးဇမၞော်။
ဥစ္ဆေဒဝါဒေါ၊ င်လၟပ်စိုတ်ဥစ္ဆေဒဝါဒ။
(တြာဲပါရာဇိကဏ်၊ ပထမပါရာဇ်)
ရိုဟ် = ရ္မိဟ်၊ရမိဟ် = လမိဟ်
လၟိဟ်ဂလိုင်ဝွံ အဲ ရိုဟ်လဝ်။ အဲ သၟိက်ရိုဟ်သမ္တီလဝ် လၟိဟ်မၞးတံရောင်။
(ဇာတ်အဂ္ဂိက၊ ကုသနာဠိ၀ဂ်၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)
လိုက် = လၟိုက်၊လမိုက်
(လိုက်၊စိုပ်)
နူဍုင်သွဝ်ကၠာ စုတိအာသၟဟ်၊ ပ္ဍဲဍုင်မၞိဟ်အဵု ယာံရက္တဵုဒှ်၊ ပိုန်စက္က၀ဝ် ပြာသာတ်ထဝ်မြဟ်၊ စိင်ရတ်ချေံရတ် မၞိက်ရတ်တဝှ်၊ ဗြဴရတ်လမိုက် ဗီုထိုက်ဒကှ်၊ ဂဟပ္ပတိ ဣဓိပြဲသၟဟ်၊ ပရိနာယ ရတ္တထပှ်၊ ဂွံပိုင်ရတ်သၟဟ် ထပှ်ပြကာ၊ ဂွံပိုင်အိုတ်ဟေင် တ္ကံပန်သေင်ဟာ။
(လိက်လၟေတ်တမြံင်၊ ၁၁၃၂)
လုတ် = လၟုတ်၊လမုတ် = မုတ်
မတုဲတေံရ ဒလောံညးဟီု၊ ဇြဟာန်ဟတန် ပ္ဍဲဒဇန်ကီု၊ ဇြဟာန်ရဇၞော် ဒှ်ဗော်သမၠီု၊ မိဏံတုပ်ဗီု သာ်ဂှ်ကီုရ၊ ပ္ဍဲမကောဂၞဴ စဴဒေဝိန္ဒ၊ မိဒးဒၞဳသ္တုံ ဘုံမင်္ဂလ၊ ပ္တေဟ်ဒွးဒှ်လၟုတ် မိလုတ်ကွေံရ။
(လိက်မိၝောံနန်)
အသူရိန္ဒ ပၠရာဟုကၠာ၊ ဒုင်ယၟုမာ အရာဟုရ၊ သီုဂိတုတ္ၚဲ ဍေံဒက်ဝဲသၞ၊ ဒွံဂြိုဟ်ရာဟု စဏုမူလ၊ ဘဲဟွံယောင်က္ဍဝ် ဖဝ်ရဂိုန်ဂျ၊ ဒးကၠေံဒၟံင် ဒှ်သံဝေဂ၊ ဍိက်ဒြပ်ဒးသြာဲ နူနာဲတလ၊ မၞိဟ်ယုတ်လၟုတ် လုတ်စရိတ၊ ဒဵုလမျီုကွေံ ဍေံပ္ကီုဟေင်ရ၊ ဗွဲပြဟ်ဗာယပ် ဒှ်တၟပ်ဟီုပၠ၊ ဂမဳဗြဴကီု ဒှ်လမျီုရ၊ ဍေံဟီုပၠောပ်က္တောဝ် ဗ္ဂောဝ်အရေဝ်ရ၊ ဂလာန်လုတ်ဂှ် ဒှ်ဨကန္တ၊ ဂိတုမာ်ရ လာဘက္တဵုဒှ်၊ ဝွံက္တဵုဒဒှ် တဝှ်ရာဟု။
(ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ၊ ကိုန်ဂြိုဟ်ကဝါ်၊ အယုက်စိုပ်ရာဟု)
လေတ် = လၟေတ်၊လမေတ်
ကံဟွံဒုင်လၟေတ်ဗြာန်။
လှန် = လၟန်၊လမန်
လီ၊လေမ် = လၟေမ်၊လမေမ်
ဓုတ္တ = လၟေမ်၊ လၟေအ်လၟန်။
ဣန္ဒဇာလိက = လၟေမ်။
ကိတ၀ = လၟေမ်ပါသ်။
လီု = လၟီ၊လမီ
ဗျာပတ္တိ = ပွလၟီ၊ လီုလာ်၊ ဟောံဗြံ။ (သ္ၚဳရံင် လၞီ = လၞီအက္ခဝ် = အက္ခရဝိပတ္တိ။)
လော = လၟော၊လမော
သိရိဇဲယ ပြမအဂ္ဂေါ၊ ယာံမိင်ပရိုင် မိတ်ဂွိုင်အယော၊ စိုတ်သၟဟ်အလိုန် ဇွိုန်သာဂရော၊ သရပ်ထပ်ဟော ဇိုန်လမောအာ၊ လပှ်ပိဇွိုန် ဇိုန်တိုန်ညှာညှာ၊ စတုရင်္ဂါ မှာတရင်ဂ၊ မဇ္ၛိမဂင် ဇမောဝ်က္ဍင်ပြ၊ သီုလပှ်ပိ မဟိဒ္ဓိက၊ ဇိုန်ဗလိုက်နာ တ္ၜင်ထဝ်ကာယ။
(လိက်သၟီသိဝိ၊ ၁၀၂၂)
လောဝ် = လၟောဝ်၊လမောဝ်
လောဝ်စှ်ေ = လၟောဝ်ဖျေဟ်။
လှေအ် = လၟေအ်၊လမေအ်
မာယာကာရ = လၟေအ်လၟန်၊ လၟေမ်စၞာဲ၊ သၟာလၟေအ်လၟန်၊ (ညးဒလုမတ် ဝေါဟာလၟုဟ်။)
မာယာရူပ = ရုပ်လၟေအ်လၟန်။
ဣန္ဒဇာလိက = သၟာလၟေအ်လၟန်။
သာ် = သၟာ်၊သမာ်
ယာတ်သၟာ်။
သုင် = သၟုင်၊သမုင်
မင်ဗၠာဲသမုင်ၜါ မသုင် သူရာ မကွာ်အာ ပ္ဍဲတရဴ ဗၜူတဴတု မလှ်ေအာကွာဲကွာဲ။
(သ္ကေံဇာတ်ဝေသန္တဝ်)
မၞိဟ်သမုင်တံဂှ် ဟကဵုတိုန် ပ္ဍဲသိမ်ဓာတ်သော်ရောင်။ ယဝ်သတိုန် ချိုတ်အာ ဒး နရက်ဗိုန်ရ။
(၀င်ဓာတ်သော်လ္ဂုင်)
လဗင်သၟုင်။
သာပ် = သၟာပ်၊သမာပ်
သဝ် = သၟဝ်၊သမဝ်
မဟိသ္သရာဇာ ပ သၟီ ၁၅။ ကာလသၟဝ်တ္ၚဲ စာင် ဂြဴထဥတဴ အလုံပိဂိတုရ။ သၟီဂှ် ပ ကာဂစိုတ်ရ။
သူရိယော၊ င်သၟီတ္ၚဲဂှ်။ အန္ဓကာရံ၊ န်ဒလုပန်ဂှ်။ ဝိခမန္တော၊ ကလှ်ဒဖှ်ကၠေံတုဲ။ မဟန္တိလောကပ္ပဒေသံ၊ န်ပဒေသလိုက်မဇၞော်လှဲလးလောန်ဂှ်။ ဘာသေတွာ၊ ပျးကၠေံတုဲ။ ပုန၊ မွဲလှ်ေပၠန်။ ယာယံ၊ ပ္ဍဲကာလသၟဝ်တ္ၚဲဂှ်။ . . .
(တြာဲဇာတ်မဏိကုဏ္ဍလ ပဉ္စနိပါတ်ဇာတ်အဋ္ဌကထာ)
သိဟ်၊သှ်ေ = သၟိဟ်၊သမိဟ်၊ သၟေဟ်၊သမှ်ေ