ပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာကၟက်ဂမၠိုင် နူပိုဒ်အကမ္မကကြိယာ ပြံင်ဗဒှ် ပိုဒ်သကမ္မကကြိယာ၊ ပိုဒ်နာမ်

ပိုဒ်ကြိယာကၟက် (အကမ္မကကြိယာ) လ္ၚဵု ဖျာ်ပရးပတိတ် အက္ခဝ်ကၟက်မၞုံပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာဂှ်တုဲ ဒှ်အာ ပိုဒ်(သကမ္မကကြိယာ)ရ။ ပိုဒ်နာမ်လေဝ် ဒှ်မာန်။ လဆောဝ် အကြာအက္ခဝ်တမ်ပိုဒ်ကြိယာ ကဵု အက္ခဝ်ကၟက်ဂှ် ပြံက်စုတ် အက္ခဝ်ဂစိုတ်(မ်)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်ကီု။

ဥပမာ = ပိုဒ်အကမ္မကကြိယာ(ကၠက်)ဂှ် ဖျာ်ပရးပတိတ် အက္ခဝ်ကၟက်(လ) မၞုံပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာဂှ်တုဲ ဒှ်အာ ပိုဒ်သကမ္မကကြိယာ(ကလက်)ရ။ ပကတိပိုဒ်သကမ္မကကြိယာ(ကလက်)ဂှ်လေဝ် ဒှ် ပိုဒ်နာမ် မာန်ကီု။ သာ်ဂှ်ဟွံသေင်မာ အကြာအက္ခဝ်(က) မၞုံပ္ဍဲတမ်ပိုဒ်ကြိယာကဵုအက္ခဝ်(လ)ဂှ် ပြံက်စုတ် အက္ခဝ်ဂစိုတ်(မ်)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်(ကမၠက်)။ (ကလက်၊ ကမ်လက်၊ ကမ္လက်၊ ကမၠက်) ဗီုပြင်ပိုဒ်နာမ်မရဴသာ်ဝွံ ချူဂွံတၞဟ်ဟ်ရ။ ၜိုန်ဂှ် ဗက်ကဵုအခိုက်ကသူလိက်အခိင်လၟုဟ်တုဲ (ကလက်၊ ကမၠက်) ဂှ် ချူညိ။ စၞးဂှ် ညးတမၠာ ချူတဴ (ကမ္လက်)ရ။ (ကမ်လက်)ဂှ် ပ္ဍဲလိက်တၟံ နွံလေပ်၊ ဆဂး အခိုက်မချူဂှ် တၞဟ်ခြာတဴ။ ပိုဒ်နာမ်(ကလက်၊ ကမၠက်)ဂှ် လၟောဝ်စှ်ေ နူပိုဒ်အကမ္မကကြိယာ၊ သကမ္မကကြိယာ သီုၜါရ။ ခပ်သီပိုဒ်နာမ်တံဂှ် ဒှ် နာမ်ဝိသေသ်၊ ကြိယာဝိသေသ် မာန်ဖအိုတ်ရ။

နဲမဂွံဖျာ်ပရး ဗွဲခမၞန် သၟဝ်ဝွံ စၟတ်သမ္တီကေတ်ညိ။ပိုဒ်ကြိယာကၟက်သၟေဟ်တအ်ဂှ်လေဝ် နနဲသာ်ဝွံဟေင် ဖျာ်ပရးကေတ်ရ။

ကၠက် (အကမ္မကကြိယာ)

က + လက်         = ကလက်။ (သကမ္မကကြိယာ၊ ပိုဒ်နာမ်)

က + မ် + လက်     = ကမ်လက်၊ ကမ္လက်၊ ကမၠက်။ (ပိုဒ်နာမ်)

ဒြိပ် (အကမ္မကကြိယာ)

ဒ + ရိပ်    = ဒရိပ်၊ (သကမ္မကကြိယာ၊ ပိုဒ်နာမ်)

ဒ + မ် + ရိပ်       = ဒမြိပ်။ (ပိုဒ်နာမ်)

သမ္တီ။ (ကမၠက်)ဂှ် ဗှ်ပတိတ် ရမျှာင်(ကမ်လက်)ညိ။ လ္ပဗှ်ပတိတ် ရမျှာင်(ကမ်မလက်)ညိ။ ပိုဒ်နာမ် သၟေဟ် မၞုံကုအက္ခဝ်ဂစိုတ်(မ်)လဒေါဝ်တံဂှ် ဗှ်ပတိတ် ရမျှာင်နနဲဝွံအိုတ်ညိ။

ပိုဒ်ကြိယာကၟက်

အကမ္မကကြိယာ	သကမ္မကကြိယာ	နာမ်	နာမ်
ကြဳ၊တြဳ	ကရဳ၊တရဳ	ကရဳ၊တရဳ	ကမြဳ၊တမြဳ
ကြေက် (ဗြု)	+	ကရေက်	ကမြေက်
ကြင်၊ကြောဝ်	ကရင်၊ကရောဝ်၊	ကရင်၊ကရောဝ်	ကမြင်၊ကမြောဝ်
ကြံင်၊တြံင်၊	ကရံင်၊တရံင်၊	ကရံင်၊တရံင်	ကမြံင်၊တမြံင်
ကြပ်	ကရပ်၊တရပ်	ကရပ်၊တရပ်	ကမြပ်၊တမြပ်
ကြေပ်၊တြေပ်	ကရေပ်၊တရေပ်	ကရေပ်၊တရေပ်	ကမြေပ်၊တမြေပ်
ကြေန်၊တြေန်	ကရေန်၊တရေန်	ကရေန်၊တရေန်	ကမြေန်၊တမြေန်
ကြာံ	+	ကရာံ	ကမြာံ
ကြဵု (ဇာ)	+	ကရဵု	ကမြဵု
ကြံ၊တြံ	ကရံ၊တရံ	ကရံ၊တရံ	ကမြံ၊တမြံ
ကြောအ်	ကရောအ်၊တရောအ်	ကရောံ	ကမြောံ၊တမြောံ
ကၠိ	ကလိ	ကလိ	ကမၠိ
ကၠု	ကလု	ကလု	ကမၠု
ကၠဴ	ကလဴ	ကလဴ	ကမၠဴ
ကၠး၊တၠး	ကလး၊တလး	ကလး၊တလး	ကမၠး၊တမၠး
ကၠက်	ကလက်	ကလက်	ကမၠက်
ကၠိုက်	ကလိုက်	ကလိုက်	ကမၠိုက်
ကၠံင်	ကလံင်	ကလံင်	ကမၠံင်
ကၠုတ်၊တၠုတ်	ကလုတ် ၊တလုတ်	ကလုတ်၊တလုတ်	ကမၠုတ်၊တမၠုတ်
ကၠေတ်	ကလေတ်	ကလေတ်၊	ကမၠေတ်
ကၠေဲ	ကလေဲ	ကလေဲ	ကမၠေဲ (Shining)
ကၠေဝ်	ကလေဝ်	ကလေဝ်	ကမၠေဝ်
ကၠိုဟ်	ကလိုဟ်၊တလိုဟ်	ကလိုဟ်၊တလိုဟ်၊	ကမၠိုဟ်၊တမၠိုဟ်
ကၠေံ	ကလေံ၊တလေံ	ကလေံ၊တလေံ	ကမၠေံ၊တမၠေံ
ကၠောံ၊တၠောံ	ကလောံ၊တလောံ	ကလောံ၊တလောံ၊	ကမၠောံ၊တမၠောံ
ကွိုင်၊ တွိုင်	ကဝိုင်၊ တဝိုင်	ကဝိုင်၊ တဝိုင်	+
က္အီ၊ ဂ္အီ	ကအီ၊ဂအီ	ကအီ၊ဂအီ	ကမ္အီ၊ဂမ္အီ
ခြာ	ခရာ	ခရာ	ခမြာ
ခြံင်	+	ခရံင်	ခမြံင်
ခၠိန်	ခလိန်	ခလိန်	ခမၠိန်
ခၠင်	ခလင်	ခလင်	ခမၠင်
ခၠုံ	ခလုံ	ခလုံ	ခမၠုံ
ဂၞက်	ဂနက်	ဂနက်	ဂမၞက်
ဂြဴ	ဂရဴ	ဂရဴ	ဂမြဴ
ဂြက်	ဂရက်	ဂရက်	ဂမြက်
ဂြေက်	ဂရေက်	ဂရေက်	ဂမြေက်
(ဂြိုက်)	ဂရိုက်၊ဒရိုက်	ဂရိုက်၊ဒရိုက်	ဂမြိုက်၊ဒမြိုက်
(ဂြာင်)	ရာင်၊ဒရာင်	ဂရာင်၊ဒရာင်	ဂမြာင်၊ဒမြာင်
ဂြိင်၊ဒြိင်(ဂြင်)	ဂရိင်၊ဒရိင်(ဂရင်)	ဂရိင်၊ဒရိင်(ဂရင်)	ဂမြိင်၊ဒမြိင်(ဂမြင်)
ဂြိုင်	ဂရိုင်	ဂရိုင်	ဂမြိုင်
ဂြတ်၊ဒြတ်	ဂရတ်၊ဒရတ်	ဂရတ်၊ဒရတ်	ဂမြတ်၊ဒမြတ်
ဂြာတ်၊ဒြာတ်	ဂရာတ်၊ဒရာတ်	ဂရာတ်၊ဒရာတ်	ဂမြာတ်၊ဒမြာတ်
ဂြာံ(သုန်)	ဂရာံ၊ဒရာံ	ဂရာံ၊ဒရာံ	ဂမြာံ၊ဒမြာံ
ဂြုဲ	ဂရုဲ	ဂရုဲ	ဂမြုဲ
ဂြအ်၊ဒြအ်	ဂရအ်၊ဒရအ်	ဂရအ်၊ဒရအ်	ဂမြအ်၊ဒမြအ်
ဂၠ	ဂလ	ဂလ	ဂမၠ
ဂၠိ၊ ဒၠိ	ဂလိ၊ဒလိ	ဂလိ၊ဒလိ	ဂမၠိ၊ဒမၠိ
ဂၠု၊ဒၠု	ဂလု၊ဒလု	ဂလု၊ဒလု	ဂမၠု၊ဒမၠု
ဂၠက်	ဂလက်	ဂလက်	ဂမၠက်
ဂၠုက်၊ဒၠုက်	ဂလုက်၊ဒလုက်	ဂလုက်၊ဒလုက်	ဂမၠုက်၊ဒမၠုက်
ဂၠေါ်၊ဂၠံက်	ဂလော်၊ဂလံက်	ဂလော်၊ဂလံက်	ဂမၠော်၊ဂမၠံက်
ဂၠိုက်	ဂလိုက်	ဂလိုက်	ဂမၠိုက်
ဂၠိင်၊ဇၠိင်	ဂလိင်၊ဇလိင်	ဂလိင်၊ဇလိင်	ဂမၠိင်၊ဇမၠိင်
ဂၠိုင်	ဂလိုင်	ဂလိုင်	ဂမၠိုင်
ဂၠါန်၊ဒၠါန်	ဂလာန်၊ဒလာန်	ဂလာန်၊ဒလာန်	ဂမၠာန်၊ဒမၠာန်
ဂၠေါန်	ဂလောန်၊ဒလောန်	ဂလောန်၊ဒလောန်	ဂမၠောန်၊ဒမၠောန်
ဂၠိပ်	(ဂလိပ်၊ဒလိပ်)	ဂလိပ်၊ဒလိပ်	ဂမၠိပ်၊ဒမၠိပ်
ဂၠေဲါ	ဂလောဲ	ဂလောဲ	ဂမၠောဲ
ဂၠေံ	ဂလေံ	ဂလေံ	ဂမၠေံ
ဂွ	ဂ၀	ဂ၀	+
ဂွု	ဂဝု	ဂဝု	+
ဂွင်	ဂ၀င်	ဂ၀င်	+
ဂွေင်၊ ဒွေင်	ဂဝေင်၊ ဒဝေင်	ဂဝေင်၊ ဒဝေင်	+
စၠး	စလး	စလး	စမၠး
ဇၞော်	ဇနော်	ဇနော်	ဇမၞော်
ဇြ	(ဇရ)	ဇရ	ဇမြ
ဇြိုန်	+	ဇရိုန်	ဇမြိုန်
ဇြာဲ	ဇရာဲ	ဇရာဲ	ဇမြာဲ
ဇၠိ	ဇလိ	ဇလိ	ဇမၠိ
ဇၠိုက်	ဇလိုက်	ဇလိုက်	ဇမၠိုက်
ဇ္ၚောဲ	ဇၚောဲ	ဇၚောဲ	ဇမ္ၚောဲ
ဇၠေံ	ဇလေံ	ဇလေံ	ဇမၠေံ
တြး	တရး	တရး	တမြး
တြေံ	တရေံ	တရေံ	တမြေံ
တၠာဲ	တလာဲ	တလာဲ	တမၠာဲ
တ္ၚံက်၊တ္ၚေဲ	တၚံက်၊တၚေဲ	တၚံက်၊တၚေဲ	တမ္ၚံက်၊တမ္ၚေဲ
တ္ၚအ်	တ္ၚအ်	တ္ၚအ်	တမ္ၚအ်
ဒြဴ	ဒရဴ	ဒရဴ	ဒမြဴ
ဒြေပ်၊ဒြိပ်၊ဂြိပ်	ဒရေပ်၊ဒရိပ်၊ဂရိပ်	ဒရေပ်၊ဒရိပ်၊ဂရိပ်	ဒမြေပ်၊ဒမြိပ်၊ဂမြိပ်
ဒြံ၊ဒြအ်	ဒရံ၊ဒရအ်	ဒရံ၊ဒရအ်	ဒမြံ၊ဒမြအ်
ဒၠိ	ဒလိ	ဒလိ	ဒမၠိ
ပြေ	ပရေ	ပရေ	ပမြေ
ပြဲ	ပရဲ	ပရဲ	ပမြဲ
ပြး	ပရး	ပရး	ပမြး
ပြာတ်	ပရာတ်	ပရာတ်	ပမြာတ်
ပြာပ်	ပရာပ်	ပရာပ်	ပမြာပ်
ပြောပ်	ပရောပ်	ပရောပ်	ပမြောပ်
ပြောမ်၊ပြောံ	ပရောံ	ပရောံ	ပမြောံ
ပြာဲ၊ဖြာဲ	ပရာဲ၊ဖရာဲ	ပရာဲ၊ဖရာဲ	ပမြာဲ၊ဖမြာဲ
ပြဵု	ပရဵု	ပရဵု	ပမြဵု
ပြဟ်(ပြေဟ်)	ပရဟ်(ပရေဟ်)	ပရဟ်(ပရေဟ်၊)	ပမြဟ်(ပမြေဟ်)
ပြိုဟ်	ပရိုဟ်	ပရိုဟ်	ပမြိုဟ်
ပၠိုတ်	ပလိုတ်	ပလိုတ်	+
(ပၠန်)	ပလန်	ပလန်	+
(ဖြဳ)	ဖရဳ	ဖရဳ	ဖမြဳ
ဖၠာ်(ဖျဳ)	ဖလာ်(ဗစဳ)	ဖလာ်(ဗစဳ)	ဖမၠာ်(ဗမ္စဳ)
ဗြ	ဗရ	ဗရ	ဗမြ
ဗြု	ဗရု	ဗရု	ဗမြု
(ဗြူ)	ဗရူ	ဗရူ	ဗမြူ
ဗြက်	ဗရက်	ဗရက်	ဗမြက်
ဗြေက်	ဗရေက်	ဗရေက်	ဗမြေက်
ဗြိုက်	ဗရိုက်	ဗရိုက်	ဗမြိုက်
ဗြန်	ဗရန်	ဗရန်	ဗမြန်
ဗြုန်	+	ဗရုန်	ဗမြုန်
ဗြမ်၊ ဗြံ	ဗရံ	ဗရံ	ဗမြံ
ဗြုဲ	ဗရုဲ	ဗရုဲ	ဗမြုဲ
ဗြံ၊ ဗြအ်	ဗရံ	ဗရံ	ဗမြံ
ဗၠင် (ဗၠန်)	ဗလင်	ဗလင်	ဗမၠင်
ဗၠေင်	ဗလေင်	ဗလေင်	ဗမၠေင်
ဗၠတ်	ဗလတ်	ဗလတ်	ဗမၠတ်
ဗၠေတ်	ဗလေတ်	ဗလေတ်	ဗမၠေတ်
ဗၠန်	ဗလန်	ဗလန်	ဗမၠန်
ဗၠဟ် (ဗၠန်ဗၠဟ်)	ဗလဟ်	ဗလဟ်	ဗမၠဟ်
လၞုဟ်	လနုဟ်	လနုဟ်	လမၞုဟ်
လ္ၚု	လၚု	လၚု	လမ္ၚု
လ္ၚုင်၊သ္ၚုင်	လၚုင်၊သၚုင်	လၚုင်၊သၚုင်	လမ္ၚုင်၊သမ္ၚုင်
လှိင်	လဟိင်	လဟိင်	+
ဩ	သရ	သရ	သမြ
သြိင်	သရိင်	သရိင်	သမြိင်
သၠောင်	သလောင်	သလောင်	သမၠောင်
သွာ	သွာ၊ သဝါ	သွာ၊ သဝါ	+
သ္ဇိုင်	(သဇိုင်)	သဇိုင် (လယိုင်)	(လမျိုင်)
သ္ၚဳ	သၚဳ	သၚဳ	သမ္ၚဳ
သ္ၚိုက်	+	သၚိုက်	သမ္ၚိုက်
သ္ၚာတ်(ဒြဴ)	သဟာတ်(ဒရဴ)	သဟာတ်(ဒရဴ)	သမ္ၚာတ်(ဒမြဴ)
သ္ၚံ၊ သ္ၚမ်	သၚမ်	သၚမ်	သမ္ၚံ၊ သမ္ၚမ်
သ္ဍိုင်	သဍိုင်	သဍိုင်	သမ္ဍိုင်

ကြဳ၊ တြဳ = ကရဳ၊ တရဳ = ကမြဳ၊ တမြဳ

ကြေက် = ကရေက် = ကမြေက်

ကမြေက်သဓဵု ဗြုကြဵုကလုက်။ (လိက်သင်္ဂဒါ)

ကြင်၊ ကြောဝ် = ကရင်၊ ကရောဝ် = ကမြင်၊ တမြင်၊ ကမြောဝ်၊ တမြောဝ်

ကြံင်၊ တြံင် = ကရံင်၊ တရံင် = ကမြံင်၊ တမြံင်

ညံင်ယာတ်ကာန်တမြံင် မသ္တောံၜတ် ကဵုယာတ်ဒိပ်မဇိပ်ကၠိပ်တဴကီု။

(ပြကိုဟ်ပမာသိဒ္ဓိ၊ ကျာ်ဇၞော်အသွောံ။)

ကြပ် = ကရပ်၊ တရပ် = ကမြပ်၊ တမြပ်

ကြေပ်၊ တြေပ် = ကရေပ်၊ တရေပ် = ကမြေပ်၊ တမြေပ်

ကြေန်၊ တြေန် = ကရေန်၊ တရေန် = ကမြေန်၊ တမြေန်

ကြာံ = ကရာံ = ကမြာံ

ကျာ်ဒှ်ကျာ်ဒှ် ဒယှ်ကမြာံ၊ ပ္ဍဲတုဿိတာ မှောဝ်ဇာအဵုလာံ၊ နူဗြီုစှ်ေကၠုင် ဍုင်မနုဿာံ၊ ဒှ်ကျာ်ပြာ်လိုက် ယိုက်ဒၟံင်အလာံ။

(လိက်ဗောဓိသတ်စှ်)

ကြဵု = ကရဵု = ကမြဵု

ဗြုကြဵုဇာတဴ။ ဗရုကမြဵု။

ကြံ၊ တြံ = ကရံ၊ တရံ၊ ကမြံ၊ တမြံ

သူရာဒၟိက်သဒိုဟ် တရံကၠေံ ညးဝွံ ပိုဲဍိက် သုင်တုဲ ဆမဟဒှ်ကၞုဲကီု မဂွံဒှ်ဒၟံင် မၞိဟ်ကီု။ သုင် သူရာဒၟိက် မွဲတုဲ ဒှ်အာ ရုပ်တမြံ၊ ဂတီု သြိုဟ်၊ ဒးလရိုအ်ယာံ။

(ဇာတ်သူရာပါဏ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်၊ န၀မ၀က်၊)

ဒှ်ကၠဵုတမြံ ဗွဲမလံကာ၊ ဇြာဲသ္အဟ်ကၠောဝ်ပုင် ဒြိပ်ကၠုင်ဒြိပ်အာ၊ မသုန်ကၠံဝါ ယုတ်မာလောန် ဗၞတ်၊ ဒှ်မၞိဟ်ဟွံဗၠး ဒးတြံဥူမတ်၊ ဆတမြံသၟတ် ဂၠိုင်ဗၞတ်တွဵု။

(လိက်ပယးအနိစ္စ၊)

ကြောအ်၊ ကြောံ၊ တြောံ = ကရောံ၊ တရောံ။ ကမြောံ၊ တမြောံ

ၜိုန်တိတ်ပဂမှဳ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂှ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲဓဝ်ဂမှဳဂှ် ဟဂွံပ္ကီုလွဳ၊ ကရောံ ဇကု၊ ဂလိုင် ဖျုန်တုဲ ဆမဝေင်ဂြိုင် ကေတ်သၟးရ။

(ဇာတ်ဝိဃာတ၊ ဆနိပါတ်၊)

အဏံတုန်ပၠန် သၟိင်မန်ရာဇာ၊ ကောံဂၞကျာ်ရ ပုပ္ဖမာလာ၊ ဥပ္ပကာပၠန် ကောန်ဂၠုသၟိင်မ၊ မိနဳမိတှ် ဂၠဲါရုဲစှ်ကၠာ၊ ပူဂဵုပေင်ဟေင် ဗတာင်သေင်ဟာ၊ ဍာ်တှ်တမြောံ ကဵုဖျုင်ကောန်ကၠာ၊ ဖျီုဗစပၠန် ကောန်ဂၠုထဝ်ဏှာ။

(လိက်မိၝောံနန်)

သၟတ်ဗြဴကမြောံ။ ဍာ်တှ်တမြောံ။

ကၠိ = ကလိ၊ တလိ၊ ကမၠိ၊ တမၠိ

ညံင်ရဴယာတ်တမၠိကီုရ။ ယြဴယာတ်မွဲ ဍေံ မကၠိခ္ဍက်အာတုဲ မူသာ်တၠယာတ်မပရော။

(သၠပတ်ပမာအဘိဓဝ်၊)

လှိုက်ကမၠိ။

ကၠု = ကလု = ကမၠု

ကၠဴ = ကလဴ၊ ကမၠဴ

အခၟမန် ကၠောန်စွံလဝ် လိက် ကဵုခါံသဳ။ ဟီုဂး ပ္ဍဲလိက်ဂှ်၊ ခါံသဳ ဒုင်ကာ ဂမာန် မင်သ္ၚိ၊ ဂမာန် မင်သ္ၚိ ခါံသဳ ဒုင်ကာ။ စုတ် လိက်တုဲ ဗှ် ပိဝါ။ မၞိဟ်ဂမၠိုင် ဗ္စာရဏာ ဟွံစိုပ်၊ တုပ်ညံင်ဂမာန် မွဲအလန် ခါံသဳ မွဲအလန်၊ ဒှ် ပ္ဍဲကတောဝ်ညးဂမၠိုင်။ လိက်မအခၟမန် ကၠောန်ကလဴလဝ် ဂလာန်ဂှ် ခါံသဳ တီဟွံစိုပ်၊ ကေတ်ဂိုင်ဒေပ်လဝ်ရ။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံကထာ၊)

ရမျှာင် ကၠဴ။ ကလဴ ရမျှာင်။

မုဂ = ညးမကၠဴ၊ ကမၠဴ။

(ပြကိုဟ်ပကိဏ္ဏကနာနာတ္ထအဘိဓာန်၊

ညာဏဝံသထေရ်၊ ဘာရတနဒေ၀ဿာရာမ်၊ ကွာန်ကမာ၀က်၊ ၁၃၂၂၊)

ကၠး၊ စၠး၊ တၠး = ကလး၊ စလး၊ တလး = ကမၠး၊ စမၠး၊ တမၠး

သာ်ဝွံမွဲသၟပ် လဗြဴချပ်အာ၊ ဗြဴသီုဂပ္ဘ ဝါတ်သန်စကာ၊ အဲသွံစပြဟ် ဍေံဂှ်မှာ၊ ကၠးဍိက်ဗြဴမွဲ တုဲအဲစကာ၊ လဗြဴချပ်ဗက် တံင်ဓဇက်ဏာ၊ တၟံဍုင်ကွာန် လဗြဴသၟာန်အာ၊ ဇၟာပ်ကွာန်ရးသွံ ဇၟာပ်စွံဇၟာပ်ရာ၊ သီုဂပ္ဘက္ဍင် တံင်နင်တံင်ဏာ၊ အိုတ်တၟံညး ဟွံကၠးသေင်ဟာ၊ အိုတ်ဇၟာပ်ညး ရော ဟီုစောဒနာ၊ ဗြဴသီုဂပ္ဘ ဂၠဲါသွံစကၠာ၊ ပ၀လဗြဴ တၟေင်တဴသေင်ဟာ။

(လိက်ဝါရဝေါင်သ)

       ရာန်လဝ် အပေါတ်တံဏံဂှ် ကလးထောံ လှုဲတုဲရဟာ။

       ဗၞတ်မအိုတ်အာဂှ် အဲ မိက်ဂွံကလးထောံ လှုဲရ။

ကၠက် = ကလက်၊ ကလှက်၊ ကမၠက်၊ တမၠက်

ဒဇန်တုပ်တဴ ကွဴထောံခပေဲါ၊ ဒဇန်ကၠဗြန် စကောန်မွဲတဲ၊ ဒဇန်တံင်ရက် ကလက်ကောန်ပြဲ၊ တိုပ်ပ္ဍဲတိပၠန် ကောန်ဟွံရံင်မွဲ၊ ဒဴထောံဗြဴရော သၞောဝ်ဒါန်ကောအဲ၊ ဒဇန်ပန်ပြဲ နာဲမွဲပေင် အိုတ်။

(လိက်ဗြရတ်ဣဏင်ကင်ရဳ၊ မင်ရောဂေါ၊ ၁၂၇၆၊ ကွာန်ကြေဝ်ဏာ၊)

ဒိုက်ထဝ်ဒိုက်သန် ဒးခၠန်ဖဝှက်၊ ကၠင်စိုပ်ဒတုဲ ညံင်ကၞုဲတမၠက်။

(လိက်ကောန်ကၠင်၊ ၁၁၅၇၊)

ပါင်တြင်ဂှ်ပၠန် လက္ချန်ခမၞင်၊ တၟံကလောံကၠာ ပ္ဍဲဂတာဂင်၊ ကော်ရောဲပြဝါ ကဵုအာကေတ်နင်၊ ကၟာတ်ကလှက်အဵု စဵုဗီုဗဒင်၊ ကဵုဗိုန်ကဵုက္ညန် ကဵုတီုလောန်က္ဍင်၊ တုဲမၞးတံမင် ပါင်တရင်ကၞပ်၊ သတြုပိုဲပ္ညုင် ယဝ်ကၠုင်မှတ်ရပ်၊ ဂွံတုဲဂစိုတ် စအိုတ်ကၞပ်ပ်၊ သာရဝါန်ပၠန် ဂကန်လဝ်ပ္ညပ်။

(လိက်သာရဝါန်၊ အဂ္ဂဒိပ္ပ၊ ၁၁၁၈၊)

ကၠိုက် = ကလိုက် = ကမၠိုက်

       မနောဒုစရိုတ်မကၠိုက်အာ။ (လက်ကၠိုက်။)

ကၠံင် = ကလံင် = ကမၠံင်

ကၠုတ် = ကလုတ်၊ တလုတ်၊ ကမၠုတ်၊ တမၠုတ်

သဘဴတြုံဏံဂှ် တုပ်ကဵုသြောံမရ။ ထောံလဝ်ဒၞဲါလဵုတုဲ မတိုန်ဂေါဝ်ကျေဝ်ရ။ ဒဒှ်ကောန်ဏံဂှ် မဒှ် ကောန်ဗြဴရောင်၊ တုပ်ညံင်သ္ၚုရ။ ၜိုန်မကလုတ်သာ်လဵု ကဵုဒှ်ကီု ဍေံ ကၠုတ်ဟွံမာန်ရ။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ၊ ကျာ်ဇၞော်စန္ဒာကန္တာ၊ ဘာကြုင်စိင်၊)

ကၠေတ် = ကလေတ်၊ တလေတ် = ကမၠေတ်၊ တမၠေတ်

ကၠေဲ = ကလေဲ၊ တလေဲ = ကမၠေဲ၊ တမၠေဲ

ကၠေဝ် = ကလေဝ် = ကမၠေဝ်

ဟောဒြာကမၠေဝ်ကမၠံင် ဒှ် အစံင်အတူဍုင်ကွာန်။

အလုံဂြိုပ်ဟေမ၀န် ကမၠေဝ်ဂမ္အတ်တဴ လလံင်တမ္ညဝ်တဴရ။ (သၠပတ်အရုဒုမ္မ)

ကၠိုဟ် = ကလိုဟ်၊ တလိုဟ်၊ ကမၠိုဟ်၊ တမၠိုဟ်

အဏံတုန် မဂဒူ ကေတ် ခတ်မထကတ်လဝ်ဂှ် တိတ် ဖျာ၊ အာရာန် မခါ။ တလမခါ ညာတ်၊ ဒှ် ခတ်တမၠိုဟ်ဂှ်ရ ပ စရဵု၊ ဟီု ကဵုမဂဒူ။ ဟာဲမ ခတ်တမၠိုဟ်မ မွဲမကီု၊ နကဵုလပုဟ်တဲမွဲ မ တုက်ကေတ် မခါရ။ တလမခါ မဟီု။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ၊)

ကၠေံ = ကလေံ၊ တလေံ = ကမၠေံ၊ တမၠေံ

ကၠောံ၊ တၠောံ = ကလောံ၊ တလောံ = ကမၠောံ၊ တမၠောံ

ကွိုင်၊ တွိုင် = ကဝိုင်၊ တဝိုင်

က္အီ၊ ဂ္အီ = ကအီ၊ ဂအီ = ကမ္အီ၊ ဂမ္အီ

ယင်ကန္တရ်ဂၞသၟိင်ၐြဳတြိဘု၀နာဒိတျဓမၟရာဇဂေါး ကျာက်ဗုဒ္ဓတလေႝယ် ညာစ်စိ တလေႝယ် က္တိရ်က္အိမ်။ ကာလ်ကျာက်ဗုဒ္ဓတလေႝယ် က္တိရ်က္အိမ်ဂေါးစိ နောရ်ဂၞိသ်ပန် ယိယႝာသ်တုရောဝ် သာက် ဍေး တီတ်စုပ် ဗြဟၟလောက် ဍေံ တိန်အာရ်။ ဗောယ်သၟရ်စိ ယိယႝာသ်ဂေါး ဍေး အာရ် ကိလေႝား အုတ်တိဍာက် ကျာလ်၊ ဗောယ်ဂၞင်စိ အုတ်ဒိသ်ပန် ကးမောယ်လကၑ ကောဋိစက္ကဝါလ် ဍေး အာရ်။ ဗ္လးဂေါးစိ ယိယႝာသ်ဂေါးတူန် လောပ် မုခဝါရ်ကျာက်ဗုဒ္ဓ တလေႝယ်ကုံ။ တလေႝယ်အာနန် ညာစ် အသ္စရ်ဂေါး လ္ငောရ်ယိလ် ကိန္တာဇုင်ကျာက်ဗုဒ္ဓ တလေႝယ်တူယ်၊ ယုက် သုံၜုပ်တေယ် သၟာည် ရောဝ်ဝေါအ်။ မ တိလႝ ပ ကိရ်ဣမ်ဝေါအ်စိ မုဟေတ်ယော။ သက်ကုဟေတ် ကျာက်ဗုဒ္ဓတလေႝယ်ဂုံလောင် သိက္အိမ် စိ ကးသက်။ ရောဝ်ဂေါး တလေႝယ်အာနန် သၟာည်ဒ။

(လိက်တၟအ်မန်သုဲစဳခုင်၊ မုက်(က)၊ ပၞောန် ၁၉၊၂၀၊၂၁၊၂၂၊၂၃၊၂၄၊၂၅၊၂၆၊၂၇၊၂၈၊၂၉)

       လျးၚေက်ဗစဳ ညံင်ဗနဳရတ်၊ ဂရိုင်ဂေါဝ်သ္အး ကအီဒးဗၞတ်၊ ရမျှာင်ညံင်တွိင် မိင်ဒးဥမတ်။

(လိက်ဇဲယျဒတ္တ)

ဟးဒကှ်ရတ် ဍောင်ဂေါဝ်တ္ၜတ်သြဴ၊ ညာတ်မၞးတံအဴ ညံင်ရဴက္အီကွာဲ၊ ဗှ်ကအီမိ မဂ္ညိစရာဲ၊ ဖျုန်ဒြိုဟ်ကောဗၠာဲ သ္ဒးလာဲရရဴ။

(လိက်ဝါရဝေါင်သ)

ခြာ = ခရာ = ခမြာ

ခြံင် = ခရံင် = ခမြံင်

ပၞာန်တိုက်ကွဳဟေင် စိင်ချေံရေင်ဗ္ဂာ၊ ညာတ်ဇာဒိသိုင် မဂၠိုင်အဒ္ညာ၊ ရုဒှ်တိုန်အဴ ဗြူပေက်ဒဴအာ၊ စိင်ချေံလောတ်ဇၟာ မၞိဟ်အကြာဒဵု၊ ကွဳဒြေပ်ခမြံင် ဇံင်ကဝ်တသဵု၊ မၞိဟ်လောတ်တပ်ဒၟံင် တေပ်ပ်ရံင်ဗဵု၊ ဇိုင်တဲခရံင် ဟွံဂံင်ကတဵု။

(လိက်သင်္ဂဒါ)

ခၠင် = ခလင်၊ ခလှင်၊ ကလှင်၊ ခမၠင်

ညာန်ပါရမဳ ဒ္ၚဳဒ္ၚဳလွဳအာ၊ ဒွက်မသုန်တန် ပဉ္စဗန္ဓာ၊ တတ်ဗ္ဒောံခလင် ဒကုတ်ခၠင်အာ၊ သတ္တံဂွံဗၠး သ္ဍးနူဝိဇ္ဇာ၊ ဖျဴဏာနဳဗာန် ထာန်ကျာ်တမၠာ။

(လိက်ဗောဓိသတ်စှ်၊)

       ၜံက်ခလင်။ ဟီုခလင် ကတောဝ်။

ပညာဝိဓူရတၠပညာဂှ် ညံင်ကံဗန္ဓုလ မကလှင်ကၠေံ ကောန်သၟီလိစ္ဆဝဳ ၅၀၀ သီုခြပ်ပသဲတံဂှ် ခၠင်သာတ်အာ။

(သ္ကေံဇာတ်ဝိဓူရ၊)

ခၠိန် = ခလိန် = ခမၠိန်

ယဒါ၊ ယြဴကာလမွဲ။ မောဟော၊ င်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပ္ဍံက္တဵုဒှ်ရ။ တဒါ၊ ပ္ဍဲ။ ဥဒကံ၊ င်ဍာ် မတဴ ပ္ဍဲဟဒ ယ၀တ္ထုဂှ်။ မံသံကာလတ္ထိကံဝိယ၊ ဍေံမကၠိခၠိန်မံင် ညံင်ကဵုဍာ်ကြာတ်ကဂှ်ကီု။ ဟောတိ၊ ပ္ဍံ။

(ပြကိုဟ်လောကဝိဒူ၊ ကျာ်ဇၞော်ဗြကာဲ၊ ၁၀၃၆(၁၁၃၆))

ခၠုံ = ခလုံ = ခမၠုံ

ဂၞက် = ဂနက် = ဂမၞက်

နရက်မရနုက်ကုစှ်ၜါဂှ်လေ အယဘလိသနရက် ဂး ယၟု။ ပမင်နရက်တံဂှ် ရပ်ကေတ် သနန်ပသဲမဂဵုလဟဵုတဴဂှ် ဍေံတံ ဍန် ပါင်သတ်နရက်တံဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုလတူတိပသဲဂှ် ဍေံ ဓဇက်ပ္တိုန်တုဲ နကဵုကၞတ်ပသဲမဂဵုဍာဲတဴဂှ် ရပ်ကေတ်၊ စုတ် ဇရေဟ် သီုတဲၜါ ဇိုင်ၜါ၊ တိုက်ဂနက်လဝ် ကၞက် လတူတိပသဲဂှ်ရ။ သတ်နရက်တံဂှ် ညံင်က ဓဗိုတ်ပ္တိုန် လတူသြင်ဂှ်ကီု သတ်နရက်တံဂှ် မ္ဒးထပိုတ်ထပိုင်တဴဟေင်။

(ပြကိုဟ်လောကဝိဒူ၊ ကျာ်ဇၞော်ဗြကာဲ၊ ၁၀၃၆)

ဂြဴ = ဂရဴ = ဂမြဴ

ဂြက် = ဂရက် = ကမြက်

ဂြေက် = ဂရေက် = ဂမြေက်

သၟီမှာရတ္တ သီုဂၞကျာ်ကၠာ၊ တိုန်က္ဍိုက်က္ၜင်ဂှ် ဒေါဝ်လပှ်ကျာ၊ အလိုန်ဂရေက် စံက်စေက်လက်ဖာ၊ ဂမြိင်ထဥ လဒုကြဵုဇာ၊ ဗြုဂမြံတဴ ဂၞဴသမုတ်ဒြာ။

(လိက်ရတနပဇ္ဇောတ)

ကျာဗြုလဟဵု လလံင်ကြဵုဇာ၊ ဂရေက်က္တဵုဒှ် လပှ်ကမြဴ၊ လပှ်ဇီုဖျာ် ဍာ်တိုန်သြဴသြဴ၊ ညံင်ပ္ကဴသွာ ဗြုကြဵုဇာတဴ။

(လိက်ရတနပဇ္ဇောတ)

(ဂြိုက်) = ဂရိုက်၊ ဒရိုက် = ဂမြိုက်၊ ဒမြိုင်

(ဂြာင်) = ဂရာင်၊ ဒရာင် = ဂမြာင်၊ ဒမြာင်

တၠဂဒိုအ် ထေဲတိုန်တုဲ၊ ဟာဲဂမှဳဒၟိက် ညံင်သ္အာ၊ ဍေံ ဂးတုဲ၊ ဍေံ ကဵုထေ တိုန်ဍိုက် ဂၠုင်တုဲ၊ ဗွဲ တမ္ၚူဂှ် ဍေံ ဟွံစလောံ။ ဗွဲသၟဝ်သၞေဟ်ဂှ် ဍေံ ဖျေံဏာတုဲ ဍေံ ဂရာင် ဂၠုင်တုဲ ဗဗေင်သ္ၚာထေ တ္ဍေက်ဂဇေက် တဴရ။

(ဇာတ်အဝါရိယ၊ ဆနိပါတ်)

ပ္ဍဲဂှ်ကၠုင်စိုပ် အရှာံဂြိုပ်ဆု၊ ကျာပိုက်လရု တၞံဆုဂရာင်။

(လိက်သောဝိဉ္ဇဲယ၊ မာံရောဂေါ)

တိသုန္ဓရဳ သက်သဳဒါန်သၟဟ်၊ ဗြုသဓဵုသာင် ကဵုပါင်သတှ်၊ ညံင်ဂတးလ္ၚီ ဗြုခြီဒိုဟ်စှ်၊ ကမြေက်ဂေတ်ကြဵု ဗြုသဓဵုမြဟ်၊ ဂမြာင်လတှ် ညံင်တလှ်ဗြံ၊ သၠုင်င်သဝ်ဝ် ဇတဝ်ခြံခြံ၊ အကာသဗြု တိဂၠုဂမြံ၊ မာမိင်အသံ လွက်ကံကျာ်တြဲ၊ သမ္ၚာတ်ဒမြဴ ဒှ်တဴကင်ယဲ၊ ဇတဝ်ခြဳခြဳ ညံင်ဆုရေရဲ။

(လိက်ပါရမဳကာန်)

ဂြိင်၊ ဒြိင် (ဂြင်) = ဂရိင်၊ ဒရိင် (ဂရင်) = ဂမြိင်၊ ဒမြိင် (ဂမြင်)

အကာဲဗလ တလခန်လွာ၊ ဍေံအာဂၠဲါစ ထာန်ရညှဝါ၊ ဍေံဂၠဲါအဟာ သဳဟွံခြာဒင်၊ စိုပ်သဳဇၟာပ်စွံ ဆမဂွံနင်၊ ဒၟံင်ညိလ္ၚု ကၠာဟွံဂၠုက္ဍင်၊ ဂစေံပဝ်စဴ ကွဴဗြုကမြင်၊ ဂမြိင်ဂမြင် သင်ဂတာဇြဟ်၊ ယဝီုဍေံဂှ် သၟဟ်ကဵုဂဂဵု၊ ကမြေက်သဓဵု ကျာက္တဵုကမြဴ၊ ပယာံဂှ်ရ ဍေံမတွာ်စဴ။

(လိက်သင်္ဂဒါ)

ဂြိုင် = ဂရိုင်၊ ဂမြိုင်

မပ္တံကဵုသၟာပဝေင်ဂရိုင် ကဵုဝေင်ဂြိုင်အာ။

ဂြတ် = ဂရတ်၊ ဒရတ် = ဂမြတ်၊ ဒမြတ်

ယြဴညးမွဲ ထပိုတ်ထောံ ဇုက်ဂရတ်မၞိဟ်တံကီု၊ သီုကလိကၠေံ ဇုက်ဂရတ်ဒိဗ်တံရ။ ညး ဗၠးၜးကၠံင်ကၠး နူဇုက်ဂရတ်အိုဿီုဂှ် အဲ သ္ဂးလဝ် ရဴဝွံမ္ဂး ဗြမၞး။

(ဓမ္မပဒ၊ ဂါထာ ၄၁၇၊ ပိုဒ်ဍောင်ဓရ်ဝေါဟာရမဥ်၊

မှာထေရ်ညေယျ၊ ဘာဒုန်၊ ဍုင်ပံင်)

ယွံလေဝ်သၟိင်ဗၠာဲ နာဲတြိကုမ္ဘာ၊ မတုဲညးဟီု အဂီုတမၠာ၊ ညံင်သမၠီုမွဲ ပ္ဍဲသြင်ကမာ၊ ညာတ် ရုပ်သာဲမွဲ ပ္ဍဲဍာ်သေင်ဟာ၊ ညာတ်သၟိက်ဂွံရ သ္ပလွဳပရာ၊ သၟိပ်ဗၠိုပ်စှ်ေဍာ် သပါ်သပါ၊ ရုပ်သာဲ ရောင်သွံ ဟွံဗ္စာရဏာ၊ ဗၠိုပ်စှ်ေဟစိုပ် ဖဴက္ဍိုပ်မံက်အာ၊ တိုန်ကၠုင်ဂၠဲါတၟံ ဒက်ကံသေင်ဟာ၊ ဆင်စှ်ေသီုတၟံ ကံဂြတ်ချိုတ်အာ၊ ဟိုတ်လုတ်လွဳကၠာ ဒးမှာခန္ဓ၊ လွဳဟွံဒးဒၞဲါ ဒဵုကဵုမှာဲမှ၊ သၟိင်ပ လွဳရ ပ၀သမၠီု၊ ယာံလွဳဒၟံင်လံ ကံဂြတ်ချိုတ်ကီု၊ လွဳတုပ်သမၠီု ဖေက်လီုခန္ဓ၊ ကၠာဟွံသ္ဍိုက်ဂွ ပၠန်စဴရသၟိင်။

(လိက်မိၝောံနန်)

ဂြာတ်၊ ဒြာတ် = ဂရာတ်၊ ဒရာတ် = ဂမြာတ်၊ ဒရာတ်

ဂြိုပ်ဒမြာတ်။

ဂြာံ = ဂရာံ၊ ဒရာံ = ဂမြာံ၊ ဒမြာံ

ပုင်ဟဂွံမၠာ် ဍာ်ဟနိဿဲ၊ ဒေါဝ်နန်လမ္ၚု ဂြာံဇကုမွဲ၊ လံဂွံစိုပ်ဒိုဟ် သြိုဟ်ညးမပြဲ၊ တလက္ဍိုင်ဗၠဲ ဂၠိုင်တူယဲသန်။

(လိက်သၟီသိဝိ၊ ၁၁၇၈)

ဂြုဲ = ဂရုဲ၊ ဂမြုဲ

ရုပ်ကျာ်ဟွံၚဳ စေတဳဟွံအာ၊ ဒါန်ဟွံၚဳဂၠိတ် ဟွံပြာပ်တိတ်အာ၊ ကာကုသဵုပြဲ ဟွံရံင်မွဲဝါ၊ တြုံကဵု ဗြဴကီု ကၞပ်တဴသီုၜါ၊ တုပ်ကၠဵုဂမြုဲ တုပ်ကၞုဲလတာ။

(လိက်လၟေတ်တမြံင်၊ ၁၁၃၂၊)

တၠပညာ ဒမဟွံဝိဝိင်တုဲ ၚုဟ်မံင်တွဵု၊ မွဲဂတတိုန်အာ အကြာညးဝိဝိင်တုဲ လှိင်ကြိုပ်မံင်တံ။ ညံင်ရဴချေဟ်ပရမ် ထောံကၠေံ ချေဟ်ဂရုဲတုဲ ကဆဟ်တိုန်အာကီု။

(ဓမ္မပဒ၊ ပိုဒ်ဍောင်ဓရ်ဝေါဟာရ်မဥ်၊ မှာထေရ်ညေယျ၊ ဘာဒုန်၊ ဍုင်ပံင်)

ဂြအ်၊ ဒြအ် = ဂရအ်၊ ဒရအ် = ဂမြအ်၊ ဒမြအ်

ဂၠ = ဂလ = ဂမၠ

ဂၠိ၊ ဒၠိ = ဂလိ၊ ဒလိ = ဂမၠိ၊ ဒမၠိ

ဂၠု၊ ဒၠု = ဂလု၊ ဒလု = ဂမၠု၊ ဒမၠု

ဂၠက် = ဂလက်၊ ဂမၠက်

ရုပ္ပါရီုဂြဲ ဂြင်တၟံမွဲရ၊ ထောံဖျေံဂလက် ဂၠက်ပ္ဍဲသြဃ၊ ယာံဟွံဟံင်ပ္တိုန် လံဗိုန်အာရ။

(လိက်လၟေတ်၊)

ဒဇန်တုပ်တဴ ကွဴထောံခပေဲါ၊ ဒဇန်ကၠဗြန် စကောန်မွဲတဲ၊ ဒဇန်တံင်ရက် ဂလက်ကောန်ပြဲ၊ တိုပ်ပ္ဍဲတိပၠန် ကောန်ဟွံရံင်မွဲ၊ ဒဴထောံဗြဴရော သၞောဝ်ဒါန်ကောအဲ၊ ဒဇန်ပန်ပြဲ နာဲမွဲပေင်အိုတ်၊ မူသ္ဂောံစွံစိုတ် ချိုတ်ကွေံရကော။

(လိက်ဗြရတ်ဣဏင်ကင်ရဳ၊ မင်ရောဂေါ၊ ကွာန်ကြေဝ်၊ ၁၂၇၆၊)

ပါဒလက်သန် မလိုန်ဂလက်လဝ် တဆိပ်ဂၠးဂတာဇိုင် ပ္ဍဲတၟံဗိုတ်တမြံင်။

(သ္ကေံဇာတ်ဝိဓူရ၊)

စိုတ်ဗိုန်ဂၠက်ဒၟံင် ပ္ဍဲစက်သံင်သာ၊ ဍုင်နိဗ္ဗာန်အဴ ဟမိက်စဴအာ၊ လင်တဳအရီု သရီုတဏှာ၊ ဂလက်လဝ်ဟေင် သတ္တံသေင်ဟာ၊ ညံင်စိင်ဂၠက်ပ္ညဳ လင်တဳဆာဆာ၊ ပိုက်ဇိုက်ဟွံမာန် ဂစာန် ဗၠိုက်အာ၊ လံအာဗိုန်က္ဍင် သ္ဒေင်သၠင်လ္ၚာပ်လ္ၚာ၊ ဒဒိုက်လောန်ပ္ညဳ စံင်တူဖဳဒွါ၊ စိင်ဇၟူဂှ်ဟေင် ဒှ်တဴသေင်ဟာ။

(လိက်ဓနဉ္ဇယျကုမ္မာ)

ဂၠုက်၊ ဒၠုက် = ဂလုက်၊ ဒလုက် = ဂမၠုက်၊ ဒမၠုက်

ဟာဲအမုက်ဗာ် သ္ၚိဍာ်ပသြဴ၊ အဲဒလုက်ပၠန် ဇပန်ဍေံက္တဴ၊ အာကၠေံအဂၠဴ လထဴလုတ်၀တ်၊ မံင်လံ မဂး ဒးဂွမုက်မတ်၊ အာထောံကဵုပြဟ် ဗြံက်က္ဍဟ်ခလောတ်၊ ဟောရာခညောတ် သၟတ်ပၠန်စဴ သ္ၚိ။

(လိက်ဗြရတ်ဣဏင်ကင်ရဳ၊ မင်ရောဂေါ၊ ၁၂၇၆၊ ကွာန်ကြေဝ်ဏာ၊)

လဟီုဂလုက် ပနုက်နင်ဏာ၊ အရေဝ်လနီ လီၜတ်ဟီုအာ၊ အရေဝ်ဥပဲါ စနာဲဝါစာ၊ နူမွဲပၜါ နူၜါပပိ၊ ထောဏာထောနင် ဂၠဲါဒုဟ်တင်စိ။

(လိက်လၟေတ်၊)

ကၠဵုဂြိုပ်မွဲဂှ် ဂြိုပ် တူတုဲ တၞဟ်နဒဴပၟတ်ဂြိုပ်ဂှ် ဟွံမာန်တုဲ ပ္ဍဲတၞံဆုမွဲ ဂလုက်လဝ် က္ဍိုပ်တုဲ တန် ဒၟံင်ရ။

(ဇာတ်အဂ္ဂိက၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်၊)

ဂၠေါ်၊ ဂၠံက် = ဂလော်၊ ဂလံက်၊ = ဂမၠော်၊ ဂမၠံက်၊

ဂၠိုက် ဂလိုက် = ဂမၠိုက်

ဂၠိင်၊ ဇၠိင် = ဂလိင်၊ ဇလိင် = ဂမၠိင်၊ ဇမၠိင်

ဂၠိုင် = ဂလိုင် = ဂမၠိုင်

ညံင်ရဴဒဒိုက်သာ်ဝွံ မက္တဴသန်ဟေင်၊ ဍေံ မစသိုင်တဴဂှ် မူကံပွပူဂဵုတံဂှ်ရော။ ပူဂဵု မတြံ ညး၊ စ သဳဖဵုညး၊ ဒြပ်ညး မဂၠိုင်ကုၚုဟ်ဂှ် ဍေံ ဖအန်ကၠေံ ၚုဟ်၊ ဒြပ်ညးမအန်ကုၚုဟ်ဂှ် ဍေံ ဂလိုင်ပ္တိုန် ၚုဟ်ရ၊ ညး မစၞာဲ တုံနပသာ၊ စဏာဲ ဒကေဝ်၊ စဏာဲ သူမလံင်စတံဂှ် မ္ဒး နရက်ဝွံရ။ (အယဘလိသနရက်)။

(ပြကိုဟ်လောကဝိဒူ၊ ကျာ်ဇၞော်ဗြကာဲ၊ ၁၀၃၆)

ဂၠါန်၊ ဒၠါန် = ဂလာန်၊ ဂမၠာန်၊ ဒလာန်၊ ဒမၠာန်

ကောန်ၚာ်ဏံ ဂၠဲါ ဂလာန်ကွေံ။

ကၞုဲဒမၠာန်။

ဂၠေါန် = ဂလောန်၊ ဒလောန် = ဂမၠောန်၊ ဒမၠောန်

ဂၠိပ် = ဂလိပ်၊ ဒလိပ် = ဂမၠိပ်၊ ဒမၠိပ်

ဂၠေဲါ = ဂလောဲ = ဂမၠောဲ

       ဒါန်ဒှ်သလဲ ဒလဲ(ဂလဲ)ဏာသွဝ်။

ဂၠေံ = ဂလေံ၊ ဂမၠေံ

ယဴ အာဟွံဒှ်၊ စိင်ယဴဣတဗၠဲဂှ် ဂလေအ်ကဵုဍိုက်ညိ၊ ဗညာ ဂး။ ဂွံရ၊ သၟီမရူ ဟီု။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ၊)

ဂွ = ဂ၀

ဟိုတ်ဒါန်ဟွံမွဲ အဲမွဲမွဲသ္ၚိ၊ လုပ်စရင်ကၟာဲ ညးဂၠဲါဟီုဗျိ၊ ပ္ဍဲဋ္ဌာန်ဝွံစိ မိပနိသြဲ၊ ယဝ်ပၠန်စဴမွဲ အဲဒှ်ဂ၀။

(လိက်မိၝောံနန်)

ဂွု = ဂဝု

ယွံတၠညးတၠတိဇမၞော် ပ္ဍဲဍုင်ပိုဲဝွံဂှ် ဂဟာတံ ဍေံ ဆိုက်ဗ္ဒက်က္ဍင်သန်။ ၜိုန်ယာတ် ကၠိခ္ဍက် လောန်သန်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍေံတံ ဂဗုကၠေံတုဲ ယာတ်တံဂှ် မ္ဒးဂွုအာ ညံင်ဗီုသန်ကီုအဴ။ စိင် ဒမျိုင်တၠညးတုန်လေဝ် ဂၠိုင်က္ဍင်သန်။ ကဵုဍေံ ဂဝုကၠေံ မွဲဝါညိ။

(ပြကိုဟ်ပမာသိဒ္ဓိ၊ ကျာ်ဇၞော်အသွောံ၊)

ပၞောဝ်ခန္ဓဂမၠိုင် သဳလက္ခန္ဓမွဲဂှ် မဒှ်ပဓာန်ကၠာရ။ သေယျထာပိ မူညံင်မတုပ်ရော။ ညံင်ပါန်ခဳ မဆိုက်ဗ္ဒက်ရ။ ပ္ဍဲယာတ်မဂွုသ္အး မဗၠးဒုဟ်ကမိစောန်ပြံက်ဂှ် သရပ်ဖ္ဍပ်လဝ်တုဲ နဇာင်ၚု နဍာ် မှင် နမင်သေံ မတုပ်တဴ ညံင်ရဴကၠေင်ကြေက်ဂှ် မချူထၜိုန်စုတ် ရုပ်မကမွဲလှက်ကိုတ်ကီု။ ပါန်ခဳကာမာ၀စရကုသဵုကံဂှ် ယာတ်မတွံဂးခန္ဓသန္ထာန်သတ္တံမကၠိုက်လ္ၚေင်ဒၟံင်ဂှ် နတိဝေါင်ဓဝ် သဳလ မချူဖျောန် ဂဝုစအးလဝ်ကၠာတုဲ နဇာင်ၚုကၠေင်ကြေက်မတွံဂးပါရမဳသဗ္ဗညုတညာန် ပညာ မဂၠဲါနင် တဝှ်ဓဝ်ဓမ္မဒေသနာမကမွဲလှက်ကိုတ်ဂှ် မချူထၜိုန်လဝ်ရောင် မိဂ္ဂး။

(သ္ကေံဇာတ်ဝိဓူရ၊)

ဂွင် = ဂ၀င်

ဇွောဝ်ရေတ်ဂေတ်ထဲ သၠဲဂွင်တဴရ။ (လိက်တလိင်ပန်၊)

ပ္ဍဲကြုင်ဒၞဲါဂ၀င်ဒမျိုဟ်ဂှ် ကျာံ နွံတဴရ။

ဂွေင်၊ ဒွေင် = ဂဝေင်၊ ဒဝေင်

စၠး = စလး = စမၠး

ဇၞော် = ဇနော် = ဇမၞော်

အဲမဒှ်တဴ စဴနာဲဗြဴပန်၊ သီုသရာဲစှ် ဒယှ်တှ်သန်၊ ဇမၞော်ဒိုဟ်ပန် ၚောဲသန်ဍုင်ရး၊ ကြဳဇှ်လေံအဲ ဇၞော်ဇျှာသြဲသ္အး၊ ကွတ်တဴကွတ်ပါင် ကဵုဒှ်သာင်ညး၊ ဆဵုဝါတ်ပိုက်တဲ မွဲဟဂတး၊ ပ္ဍဲစၞန်တဲ ဒေါဝ်ပေဲါဂွံဇၞး၊ ဗဗွဲကြဴဂှ် ယဝ်သ္ဒဟ်မ္ဂး၊ သ္ဂောံကြီုတမ္ညဝ် ဒေါဝ်ပေဲါဇၞော်ကၠး။

(လိက်မိၝောံနန်)

သၟိင်ဒေ၀တာ၊ ဒပ်တ္ငေယ် ကာလ်ဂၞသၟိင်ၐြီတြိဘု၀နာဒိတျဓမၟရာဇဂေါး ဒိန္ဒုဗိန္တောန် မဟာဇန် ဂုံလောင်၊ ယင်ဗိနြုအနုမောဒနာ ဗိနြုတိ ႝဟိန် ကိသႝး ဗိနြုသာဓုကာရ် မမဟာဇန်ဂုံလောင် သ္ပစိ ရောဝ်ဗိနြုပြေယ်ဇုံနောက် ဍေယ်ကာလ်တိဍေႝယ်ဗိ ႝတံကုံ။ (ယွံသၟိင်ဒေ၀တဴ၊ ကာလ သၟိင်သြဳတြိဘု၀နာဒိတျဓမ္မရာဇဂှ် ဒၠေံါဗ္တောန် မှာဇန်ဂမၠိုင် ဗရုအနုမောဒနာ ဗရုအထိုင်အသး ဗရုသာဓုကာ မမှာဇန်ဂမၠိုင် သ္ပစိ ရဴဗရုဗြဲဇမၞော် ပ္ဍဲကာလပ္ဍဲဗတံကီု။)

(လိက်တၟအ်သုဲစဳခုင်၊ မုက်(ၚ)၊ ပၞောန် ၁၀၊၁၁၊၁၂၊၁၃၊၁၄)

ယင်ရိသိမဣမောအ်ဗိသၞူမဇၞောက်ရိဒ္ဓိအာနုဘာဝ်ဂေါး ကောမ်ကုဨယ်စိ ဍေး သ္ကန္ဒံ ဍူင် သိသီတ်။ (ရသိမဟိမုဗီသၞုမဇၞော်ဣဒ္ဓိအနုဘဴဂှ် ကေုာံအဲစိ ဍေံ သခၞံ ဍုင်သိသိတ် (သရေ ခေတ္တရာ)။)

(လိက်တၟအ်သုဲစဳခုင်၊ မုက်(က)၊ ပၞောန် ၄၄)

ယင်ပုမီစ်မတလေႝယ်မီစ်စိ ဇၞောက်။ (ပမိက် မတလအဲ မိက်စိ ဇၞော်။)

(လိက်တၟအ်သုဲစဳခုင်၊ မုက်(စ)၊ ပၞောန် ၄၀)

ဇြ = ဇရ = ဇမြ

အဏ္ဍဇၜါဂှ် ဣသိ ဂွံဖျဴ၊ ထောံလဝ် ပ္ဍဲဇမြပ္ကဴ ဗၞတ်မလံတုဲ ဍေံ က္တဵုဒှ် ကောန်ၚာ်ၜါရ။

(ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

ဇြိုန် = ဇရိုန် = ဇမြိုန်

ဇြာဲ = ဇရာဲ = ဇမြာဲ

ဗတာဲ ညာတ် ကၞုဲလတူစးကၠတုဲ သာ်ဝွံ ဗတာဲ ဟီု ကဵုကၞုဲရ။ ဟာဲကၞုဲ ကၠာတေံ ကၠကြိုအ်အ် ဗှ်ေ နင်ကဵုအဲစ။ လၟုဟ် ကၠဇမြာဲ ဗှ်ေ မကေတ်နင်ဂှ် မူပကဵုဍေံရော၊ ဗတာဲ ဂးတုဲ။ ယာံကၠ ဂွံမိင်ဗက် ကၠ ဖေက်တုဲ ကၠ ဒြေပ်ဒဴအာ အကြာခြုံရာပ် ဗွဲမပြဟ်ရ။ ကၞုဲဂှ်တုန် ဇုက်ဂၞိင် သှ်ဟွံဂတာပ်တုဲ ဒး ခြုံရာပ်ဆုဒုန် သီုလမောင်ဟေင် ဒးပ ကာဂစိုတ် လတူစးကၠဂှ်ရ။

(သၠပတ်တဖုဿဘလ္လိကာ၊ သေင်လှေင်၀၊ ကွာန်မယာန်၊ ၁၂၇၂)

ဇၠိ = ဇလိ = ဇမၠိ

ဇၠိုက် = ဇလိုက် = ဇမၠိုက်

ပ္ဍဲသ္ၚိကၠတ်ကျာ လအာအသဝ်၊ ဒယိုင်ဇၟာပ်ဒိုဟ် ပလှဟ်တိတ်ဇွောဝ်၊ နာ်ဇက်ပူလန် လတူနန် ထဝ်၊ အသာ်ဗြုဟော တတ္တောတမ္ညဝ်၊ လတူကၠတ်ဇၞော် ကလော်အသဝ်၊ နန်ကၠတ်ဇမၠိုက် ဂရိုက်ဇတဝ်၊ တဳချဳဟပိုတ် ကျာဒကိုတ်ပ္ကဝ်။

(လိက်မိၝောံနန်)

ဇ္ၚောဲ = ဇၚောဲ = ဇမ္ၚောဲ

       သတ်ဂမျိဂမ္တာန်တံဂှ် ဗက်ဇၚောဲကၠေံအိုတ်။

ဇၠေံ၊ ဒၠေံ = ဇလေံ၊ ဒလေံ = ဇမၠေံ၊ ဒမၠေံ

       လွဟ်ဇမၠိင်ဇမၠေံ။ (လိက်အာန်ဇုနာန်)

       ဗိုက်ယာတ်ထမၞေက် ၀က်သၞေက်ဒကှ်၊ ရပ်ဇုက်ဒမၠေံ သီုလေံကနှ်။

(လိက်နယသမုဒြဳ)

တြး = တရး၊ တမြး

ဇအံတမြး ညာတ်ဒးညးချဟ်၊ ပ္ဍဲဇဗာန်ဇၞော် ပ္ဍဲသြော်တံဂှ်၊ လောတ်မိုပ်လၞင် က္ဍိုပ်ပင်ဟွံဒှ်၊ ပ္ဍဲတိဒး တိက် ဂၠိက်ယာတ်မ္သသ္အဟ်၊ သ္အဟ်သ္အေင်ပုသ္ဒ ကၠောန်စဟဒှ်၊ လဟီုဝဴပဴ ဇၞော်ပၞဴမုဟ်။

(လိက်ပယးအနိစ္စ၊)

တြေံ = တရေံ = တမြေံ

တၠာဲ = တလာဲ = တမၠာဲ

စိုတ်မ္ဂးဝွံ ဗွဲသဘဴမဟတန် မလေပ်ကလေင်ဂတးပြဟ်၊ သၟးကၟတ်ချောဲတမၠာဲဇမောဝ် မဗဗွဲ ဗက် ဇမောဝ်ကီု၊ ဗွဲဒဒှ်သ္ဇိုင်ညးဆေဒဝ်မာန်။

(သၠပတ်သဗ္ဗပမာ၊ ကျာ်ဇၞော်အစွောံ)

တ္ၚံက်၊တ္ၚေဲ = တၚံက်၊တၚေဲ = တမ္ၚံက်၊တမ္ၚေဲ

တ္ၚအ် = တၚအ် = တမ္ၚအ်

လတူဒေန်ထပှ်ဂှ် သၟီအိန် သောန်လဝ် ရုပ်တဖုဿ ရုပ်ဘဏ္ဍိက နထဝ်ထမၞတ် ကဵုယိုက်လဝ် တင်ဇမၠိင် သရေင်မၞိက်တမ္ၚံက်တမ္ၚေဲ၊ ဆေင်ဒၟံင် မုက်ကဵုမုက်။

(ရာဇာ၀င်တၞောဝ်ဒတောဝ်သၟိင်၊ ကျာ်ဇၞော်အ္စာစွောံ)

ဒြဴ = ဒရဴ (နရဴ)၊ ဒမြဴ

သၟီလကိုတ်ၚုဟ် ဒှ်တဴဒြဴဒြဴ၊ ဇတဝ်ဇကု သမ္ၚုဒမြဴ၊ မိင်ဗရုကံ ကော်ကြံကြတဴ။

(လိက်ဇမ္မုပတိ၊ မာံဒေံဍောတ်၊)

သော်ဇကု ဒြဴ။ ဒမြဴဇကု။ ဒတဴနရဴ။

ဒြေပ်၊ ဒြိပ်၊ ဂြိပ် = ဒရေပ်၊ ဒရိပ်၊ ဂရိပ် = ဒမြေပ်၊ ဒမြိပ်၊ ဂမြိပ်

မှတ်ပ္ၚောံကၠုင် ဆိုက်ဍုင်ရာံမ၊ သၟီလက္ခဏ တလပညာ၊ ပြေင်လိက်တုဲအဴ ဒရေပ်ဖျဴဏာ၊ ဟီုပ္တီဗညာ နာဲဒွါ၀တဳ၊ ဒေံဂွံဖျဴသၟတ် ဗြဴရတ်ကျာ်သြဳ၊ ဟီုပ္တီသၟီရ တြုံတလလွဳ။

(လိက်သၟီရာံ၊ နာဲကၠဵုဇု၊)

ဍေံလေဝ် ပန်တ္ၚ၊ အဲလေဝ် ပန်တ္ၚ၊ ပိုဲသီုညးၜါ ပန်ဗလးဏာ ကံနိရာဲ မွဲဒမြိပ်၊ ဒး ပှ် ချိုတ်ဒၞဲါ ဂှ်ရ။

       ဒရေပ် ချေံ။ ဒမြေပ်ချေဟ်။

ဒြံ၊ ဒြအ် = ဒရံ၊ ဒရအ် = ဒမြံ၊ ဒမြအ်

မာတ်တ္ၚဲသဝ်သန် ညန်ကာလကွဴ၊ တ္ၚေက်ကြေင်တမှဴ ဗစတဴကောန်၊ ဝုတ်အဵုစလာင် ရမျှာင်သြောန်သြောန်၊ သဍိအဂၠေါန် ဒက်ဒေါန်စန်စာ၊ အဂၠေါန်ဇံင်ဇာင် သွိင်ပါင်ကြဵုဇာ၊ ကောန်ပူကောန်ပါ သာရိကာဗြဴ၊ ပြောဗြဲသဂီု ဒုတ်ဒီုဆံလံ၊ ပြိပ်ယန်ဂဒဵု ဗၜဵုဒမြံ၊ ဒကောတ်ဒကုဲ ကၞုဲသီုသကံ၊ အနှိုန်လစေင် ဍောန်ဝေင်ဇိုင်တၟံ၊ သီုသီုသကံ အိုတ်တၟံသတ်။

(လိက်သၟီသိဝိ၊ ၁၁၇၈)

ဒၠိ = ဒလိ၊ ဒမၠိ

သဿတိ၊ ၀တ္ထုမဒၠိမပ္တံဂိတုတ္ၚဲတၟံသိန္နရာတ်။ (ပြကိုဟ်ပကိဏ္ဏကနာနာတ္ထအဘိဓာန်၊)

ဗိုန်ဒၠိ။ လၟိုန်ဒမၠိ။ အယုက်သတ္တံ ဟွံဗိုန်ဒၠိ။

ပြေ = ပရေ = ပမြေ

ပြဲ = ပရဲ = ပမြဲ

ပြး = ပရး = ပမြး၊ ဖမြး

ဖျုန်မွဲကလောံ အသီဂွံဏာ၊ ဂွံဖျုန်တူတူ ပဝ်တိုန်တူကျာ၊ မၞိဟ်ဗက်ဟောဒြာ ဒြေပ်အာဖမြး၊ ကဵုပါင်ဗကိုတ် ဍောင်ၜိုတ်တဟး၊ အသီတုန်သွံ ဖျုန်ဟွံဗလး၊ မှုဟ်သဓသၟတ် တြုံကဏတ် ညး၊ ဒြေပ်အာဟွံဇြိုန် သမၞိင်လိုန်ဒး၊ သမၞိင်အသီ လိုန်ပၠီလဝ်သ္အး၊ ဖကိုတ်ရမျှာင် ကဵုပါင်ဇမၞး၊ အသီဖေက်တုန် ထောံဖျုန်ပြးဇး၊ ထောံဖျုန်တုဲအဴ ပဝ်ဒဴဖမြး။

(လိက်နယသမုဒြဳ၊ အခန်ဟီုပရူပညာမဟောသဓ)

ပြာတ် = ပရာတ် = ပမြာတ်

ပြာပ် = ပရာပ် = ပမြာပ်

ယွံသၟိင် ယရဴဂလာန်မွဲ ဒှ် ဂနပ်သၟိင်ရ။ မွဲလကာရ ယဝ်ဟဒှ် ဂနပ်သၟိင် ညးဒသ္အာင် သ္ဒးစး လဟီုဂှ် သၟိင် သ္ပရာပ် ဒန် ကုပူဂဵုဂှ်ဟေင်။ ဝွံ ဝါဒသၟိင်ရ မရှာတ်။

(တြာဲနာဂသိုန်)

ပြောပ် = ပရောပ်၊ ပမြောပ်

ကာလလံဝွံ အဲမဇၞော်ကၠုင် ပ္ဍဲသ္ၚိတၠအဲ၊ မူဘာဇနမွဲမွဲ အဲ ပရောပ်ပလီုကၠေံ၊ ညးဂှ်မွဲ အဲ မလိုန်ပိန်ပ္ဍူ၊ ရဴပ္ဍဲထာန်မွဲ မကြိုက်ကဵုအဲ မပတုံစုတ် ကဏေံပသြဴ နွံမွဲလှ်ေဟာ၊ ဗောဓိသတ် သၟာန်။ ဟမွဲရကောန်၊ ဗမၞး ဂး။

(ဇာတ်နန္ဒိဝိသာလ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်၊)

ယွံမဟောသဓ ယာံတၠအဲ ဟွံတိုန်သှ် သၟာန်ဒေ၀တဴဂှ်တုဲမ္ဂး သၟီ ဟွံဂွံ လမျီုရ၊ ဒေ၀တဴက္ဍိုင် ဗ္တာင် တက်ပရောပ်ကၠေံ က္ဍိုပ်သၟီရအဴ၊ အမာတ်ဂး။

(သ္ကေံဇာတ်မှုဟ်သဓ၊)

ပြောမ် = ပရောမ် = ပမြောမ်

       မိကၠောန်ရံက်ရက် ထဏက်ဍိုတ်ညဳ၊ ဂတှ်ေလဝ်ပြဟ် စဲတ္ၚဲကှ်ဇဳ၊ ဖ္အင်ကဵုပရောံ။

ပြာဲ၊ ဖြာဲ = ပရာဲ၊ ဖရာဲ = ပမြာဲ၊ ဖမြာဲ

ပြဵု = ပရဵု = ပမြဵု

       ဍာ်ပါ်ကျာ်ပြဵု။ ဗပါ်ဍာ် ပရဵုကျာ်။

ပြဟ် (ပြေဟ်) = ပရဟ် (ပရေဟ်) = ပမြဟ် (ပမြေဟ်)

နနဲသာ်ဝွံ မိကဵုမၜါ ယာံရိုဟ်ရေင်တဴ ကဵုကောန် နပြယာဲမဂၠိုင်တုဲ ဂၠါံပတန်လဝ် တဲ ပ္ဍဲသြိုဟ် ကောန်တုဲ ဗ္စာရဏာရံင်စံမွဲ။ ကောန်ပိုဲဝွံ ဇကုလေဝ် သ္ဂီုတဴဒၟံင်ဏီ။ နအစောံပရှ်ဒရေပ်ဂျိဂှ်တုဲ သ္ၚဳအာရောင် တန်ဒှ်ရ။

(သ္ကေံဇာတ်သု၀ဏ္ဏသာံ၊ ဍုင်ဝါခရူ၊ ၁၁၉၃၊)

သရာဲပန်ချေံ တိတ်ရှာဲ နူသၟီ ဂပ်ဇၚဲတုဲ ဗဒဴ ချေံ၊ ဂေတ် ဝုတ်ဒိုဟ်သၟီရ။ ဟိုတ်ပရဟ် မလောန် ချေံကဵုချေံ ဆက်ကၠောံအာဟေင်။ ညံင်သၟးညးမဗ္ဂေတ် ပၟတ်ပမိတ်ကီု ဒြေပ်ကၠောံ အာ မသက္ကုသ္ဂုတ်ဟေင်။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ၊ ကျာ်ဇၞော်စန္ဒကန္တထေရ်၊ ဘာကွာန်က္ဍိုင်)

ကောန်တ္ၚေက်သူ၀ တလဝေါဟာ၊ နွံပတိဘာန် ညာဏ်ပရှ်ကျာ၊ မလေပ်တုန်ပၠန် ဂလာန် ပ္တုန်ဖ္အာ၊ မလေပ်ခၠေဝ်ဒင် တဝှ်နင်ဏာ၊ သၟိင်သကိုပ်က္ၜင် မနင်ကွာဲကၠာ၊ တိုန်ကွာဲသၟိင်စိ သၟိင် တြိယင်္ဂါ၊ သၟိင်ဇၞော်တုန်အဵု ကဵုလာဘ်သကာ၊ ထဝ်သြန်မပြဲ မနိက်ဗၠဲဂွါ၊ ကဵုလာဘ်သကာ နာနာသဗ္ဗ၊ ကောန်တ္ၚေက်သူ၀ တလဝေါဟာ၊ ဒုင်ကဵုကောန်ရ နဓဝမေတ္တာ။

(လိက်မိၝောံနန်)

လတေံကလုတ် ရာဇာဒုတ္တ၊ သၟီဇၞော်ဖ္အောဝ်ဏာ ၀တ်သံဝါသ၊ ၀တ်ဝိဝါဟ တလက္ဍိုင်ဗၠဲ၊ မာတ်မဒှ်တဴ တရဴဇမ္ၚဲ၊ လံသ္မိင်ရမျှာင် ပါင်ညးမပြဲ၊ လံမဂွံညန် ဇရေင်နန်ဗၠဲ၊ ပရဟ်စိုတ်မ တ လဇျှာသြဲ၊ လောန်ပရဟ်သၟတ် ချှေဟ်ဟဇ္ဇနဲ၊ လွဳမာန်စိုတ်ပ္ဍဲ နဲလ္ၚအဂ္ဂိ၊ သဏှာန်သလံင် ညံင် မလံင်ဂျိ၊ အိန်ယာပိုတ်ပန် ဟသိုက်တန်ညိ၊ လီုဓဝ်ဟိရိ ဂတိပညာ၊ ပမသ္ဂောံညာတ် ကၞာတ် စိုတ်ပိုင်ခြာ၊ ဆမဂွံမိင် ကၞာတ်စိုတ်သိင်သာ။

(လိက်သၟီသိဝိ)

ပြိုဟ် = ပရိုဟ် = ပမြိုဟ်

ပၠိုတ် = ပလိုတ်

(ပၠန်) = ပလန်

(ဖြဳ၊ ပြဳ) = ဖရဳ၊ ပရဳ = ဖမြဳ၊ ပမြဳ

       ဗြဲ ဂူစှ်ေပြဳပြဳ။ ဗဂူပရဳဖျေဟ် ထၞဟ်ဍာ်ဗြဲ။

ဖၠာ် = ဖလာ် = ဖမၠာ်

လျးဒြေပ်သဝဝ် ထဝ်အာန်ဇနဳ၊ လုံကာယမြဟ် သၟဟ်ဇုက်လလဳ၊ ညံင်ဇၞောဝ်လတာ် ဖလာ်ဗစဳ၊ ပြဘာရံင်သဳ ဖျဳဖျဳကာန်ကာန်၊ လုံမွဲအကး လျးဒြေပ်သၞာန်၊ ဂတုတ္ၚဲပၠိုတ် အိုတ်လျးပသာန်။

(လိက်ဗောဓိသတ်စှ်)

ဗြ = ဗရ = ဗမြ

       စဗရလဝ် သၟန်ပါင်။ သၟန်ပါင် ဗြ။

ဗြု = ဗရု = ဗမြု

သီုမတ်ၜါ မပေင်ဒၟံင် နဍာ်ရမတ် ညံင်ဗၠဲ မဒကုတ်စဏင် နူဖတင်စက္ခုဒွါ ဒတုံဗမြုဒၟံင် ညံင် ထၞဟ်ဆီကီု၊ ဝေသန္တဝ် ပင်ပ္တိုန် ကၞိပ်ဂၞကျာ်၊ ပ္တန်လဝ် လတူထဝှဲါတုဲ ဂိုင်နင် ဍာ်ပလင်ကာ မစရိုဟ် နတဲမဍိုန်ဍောတ် သ္ပောတ်လဒံကၠေံ လမောင်ဂၞကျာ်တုဲ ဝေသန္တဝ် ဂဇံတန်ဒၟံင်ရ။

(သ္ကေံဇာတ်ဝေသန္တဝ်၊ ခန်မဒ္ဒဳပဝ်)

ဗြူ = ဗရူ = ဗမြူ

ဗြက် = ဗရက်၊ ဗမြက်

ယြဴညးမွဲ တဴပ္ဍဲလောက၊ ပ္ဍဲဒြပ်ညးသၟတ် သ္ဒးကၠတ်စ၊ ဇၟာပ်တြုံတံဂှ် ဗြဴကဵုဒှ်ရ၊ ဒးဒုင်နရက် ဝဳပက်ဂျိဂျ၊ ၜါစှော်ကဝ်ရ ဆဒးနရက်၊ ဂပိုတ်တူလောံ တၞံဗမြက်၊ ဗၠးနူနရက် ဒးဝဳပက်ပၠန်၊ ဒဒိုက်လောန်ထောန် ကၠင်ကၠောန်ယုတ်သန်။

(လိက်ပယးအနိစ္စ၊)

       စိုတ်ဂေတ်ဗမြက် ညံင်စက်ဗဝ်မှောဝ်။ (လိက်သုဓနု)

ဗြေက် = ဗရေက်၊ ဗမြေက်

လတေံသၟိင်မန် မင်သဳနလ္လာ၊ ယာန်ဖဍိုက်သၟိင် နာဲသိင်္ဃုတ္တာ၊ ဗတိုက်လဟဵု တက်ကဵုပြးအာ၊ ကဇၞော်ကသၟတ် ဟွံတီဗၞတ်ကၠာ၊ အရုတ်တံင်ရက် ဗက်ကၠုင်မွဲသာ၊ အသာဂတာံ ပါံၚာင် သ္ကာသ္ကာ၊ ၚုဲအသာၚုဲ ယဵုဇိုင်သုဲအာ၊ ပဂးဍေံသေက် ဍေံညာတ်ဖေက်ဇၟာ၊ ကျာံဇၞော်ကဇၞော် ကော်ဟီုဟောဒြာ၊ ညးလုပ်ညံင်လုပ် ပအောပ်ပမာ၊ ဂၠေဲါတသဵုဖဳ ဗိုလ်ဍေံသ္အဳဗ္ဂာ၊ ဍေံကဵုဍေံ ရော ဟောဟောဒြာဒြာ၊ ဍေံကဵုဍေံဟေင် မတ်ဗြဲသေင်ဟာ၊ မတ်ဗြဲလဟဵု ပ္ဍဲၜိင်ခဵုအာ၊ ဍေံ ညာတ်မတ်ဗြဲ ပ္ဍဲဂှ်ဟွံခြာ၊ ဖေက်ဒဴဗရေက် ပေက်ပ္ဍဲဂင်္ဂါ၊ ဒၞဲါဂှ်ဒၞဲါချိုတ် အိုတ်ဇဳဝိတာ၊ သီု ဖအိုတ်ဂှ် မဒှ်လအာ၊ ပေက်အာရူရူ လ္ဂူမုက်ဗညာ၊ မတ်ဗြဲကဵုမ တလသစ္စာ၊ ဇၞးသတြုတုဲ ဆုဲလုပ်သြင်ကၠာ။

(လိက်မိၝောံနန်၊)

မိင်ဗရုၚုဟ် သၟိင်တြုံဗြဴၜါ၊ လကိုတ်ၚုဟ်တုဲ တြုံလွုဲဗညာ၊ ဒွိင်ကဵုချေံသၟတ် ဟဇ္ဇနဲကၠာ၊ တုဲသၟိင်ဗညာ ခါဂှ်ကော်တိုန်၊ ယွံကောမၞုံဘက် လဟေက်ကဵုဗိုန်၊ ကလော်မိင်ဗက် သက်ဟဂွံဇြိုန်၊ ဍေံမှတ်လဟေက် ဗြေက်ရပ်ဂွံဗိုန်၊ ခၠံက်သလာ်တိုန် လိုန်ဍာန်အမှဲ၊ က္ဍိုက်ဂွံစးပၠန် လေံဒန်ဂဒဲ၊ ကဵုလေံပသဲ တက်ကရဲဏာ။

(လိက်သောဝါန္နဟောင်)

ဗြိုက် = ဗရိုက်၊ ဗမြိုက်

ဆီဗမြိုက်။ တၞံကဝ်သၠဗမြိုက်။

ရုပ်ဗရိုက်မတ် ပ္တောံၜတ်ဟွံမာန်။ (လိက်သောဝါန်လဟောင်)

ဗလိုပ်ကောန်ဂၠု အနုဆတ္တဝ်၊ ညံင်ထဝ်ပၚောန် ညးမသောန်လဝ်၊ ညံင်အတှ်ထဝ် ဒၚောဝ် မတ်ၜါ၊ ဨကရာတ်ဗၠာဲ နာဲတြိကုမ္ဗာ၊ ကောန်ဒှ်တြုံအဵု မိပ်စိုတ်ကြဵုဇာ၊ လေံဗတ်သ္ဂန်လဝ် ကောန်နာဲသွဝ်ၜါ၊ စိန္တာမဏိ တဲဇွိဟွံခြာ၊ ပ္ဍဲစနန်တဲ ရတ်မပြဲဖာ၊ က္တဵုဒှ်ဒၟံင်အဵု ကဵုကောန်အဲ ကၠာ၊ ကောန်ဂၠုသဍိုက် ဗမြိုက်မတ်ၜါ၊ အလုံရးပ္ညုင် ဍုင်တြိကုမ္ဗာ၊ လုံတဝဵုရး ဇမၞးခန်လွာ၊ ဇိုန်ကဵုကောန်ဂၠု အနုထာင်သွာ၊ သီုမအဵုဇိုတ် မိပ်စိုတ်ကြဵုဇာ။

(လိက်မိၝောံနန်)

ဗြန် = ဗရန်၊ ဒရန်၊ ဓရန် = ဗမြန်၊ ဒမြန်၊ ဓမြန်

ဂစေံတံရော ဟောဟောရေင်ဂျ၊ ကနောတ်ဍာ်မိတ် ကြဝိတ်သၞဲသၞ၊ ဂဇဲတုန်ရ သီုပြဝါ၊ လိုက်ထောဝ်ပူပါ ပဝ်အာလဆန်၊ သာရိကာကြေင် ပဝ်ဝေင်ဓမြန်၊ သီုစံဗ၀က် ဗမက်လီၜန်။

(လိက်ပဒုမ္မ၀တဳ)

ဗြုန် = ဗရုန် = ဗမြုန်

       သၟဝ်က္ဍိုင်ကျာ်သြဳ ဗနဳဘောဂ၊ စှ်တရဴလ္ၚီ သမ္တီမှောင်မှ၊ သဳကၠဳဗမြုန် ဍိက်သ္ကံကုန်ကွ။

(လိက်သင်္ဂဒါ)

သၟီတ္ၚဲကၠောံရော တ္ကံအမ္ဗောအဴ၊ သန်ဇျှာလဗာင် သရောတ်ကၞာင်ပ္ကဴ၊ မင်ဂၠန်တလုဲ လှိင်ဒကုဲတဴ၊ ဒြင်ဗၜေံရ ခဍောပ်သၠလဴ၊ ထိုင်သာဲတမှဴ ပဝ်စဴဗမြုန်။

(လိက်သု၀ဏ္ဏကုမ္မာ)

ဗြမ် = ဗရမ် = ဗမြမ်

ဗြဲကျာ ဗရံထောံ သတ်ဆုသတ်ဒုန်အိုတ်။ The bad weather has blighted all fruits.

ဗြုဲ = ဗရုဲ၊ ဗမြုဲ

ဂမုင်ဓိတာန် ကှ်ေပြာန်စမ္ၚာ၊ အနာင်သဂါ မာလဳတဝ်သွဝ်၊ အံင်ရေင်ဂဇေင် ပြေင်ဍောင် ရာင်ဗဝ်၊ ဒလာဲသန်ထဝ် ဇဝ်ကဵုဇဝ်ဗ္ဂာ၊ မၠဵုကုန်မၠဵုကွ ဂန္ဓမာလာ၊ ပ္ကဴဂနေင်ရတ် ပစ္စေမွဲသာ၊ အဘိက်စမ္ပာ မာလဳဍံက်ဆာင်၊ အသုက်သ္ဇင်ထောဲ လပေဲါပၠးထာင်၊ ဇဝ်ကဵုဇဝ်ဗျာင် ပံက် ထာင်ရာင်ဗဝ်၊ တၞောဝ်သၟီကာက တလသၞေင်ဒြဝ်၊ ဂၚေင်ဇာပ်ပဝ် တမ္ညဝ်ဂမြိင်၊ သာဲအဒဲါကၠံင် ညံင်ဗရုတိင်၊ ကျာပိုက်လဝိင် ဒမြိင်ဂြိုပ်ပ္ကဴ၊ ကျာပိုက်လဟုဲ ဗြုဲဗြုဲပြဟ်တဴ၊ အရှာံဂြိုပ်ပ္ကဴ ရဴနန္ဒာဝိုန်။

(လိက်သၟီဆဒ္ဒန်၊ မာံထဝ်စိုပ်၊ ကွာန်ဟင်ဂါံ၊)

ဗောဓိသတ္တ တလဒြင်ဗၠဲ၊ ဝေင်ဂြိုပ်ပ္ကဴဖဲ သြဲစှ်ေလစ၊ သီုပြဝါသ္ဍာံ ဒစာံလ္ၚီဂျ၊ သီုစိင်ဗြဴၜါ စှ်ေ အာလျလျ၊ ဝေင်ဍာ်လစ ပ္ဍဲကာလဂှ်၊ ဗရုဲဝေင်အဴ ထိုက်ပ္ကဴဒကှ်၊ တူစိင်ဗြဴၜါ ဗရုဲဏာပြဟ်၊ ညံင်ဗြဲတသေင် စိင်ဝေင်လပှ်။

(လိက်သၟီဆဒ္ဒန်၊ မာံထဝ်စိုပ်၊ ကွာန်ဟင်ဂါံ၊ ၁၂၅၀၊)

       ဗရုဲဖျေဟ် ဗြဲရတ်ဓမ္မဒေသနာ။

ဗြအ်၊ ဗြံ = ဗရံ၊ ဗမြံ

နူကာသဍာန် သဗာန်လမေင်၊ စမဳညာတ်ထာန် ယာန်ထဝ်အလေင်၊ ကၠတ်ထဝ်နန်ထဝ် သ၀ဝ်တရေင်၊ ဗရံသၠသၞေင် ကလေင်စှ်ေရ၊ မှတ်ဒမံင်ထာန် ဥဒျာန်လစ၊ တ္ၚေက်ထဝ်သူ၀ ဂတစှ်ေတုန်။

(လိက်သၟီသိဝိ၊)

ဗၠင်(ဗၠန်) = ဗလင်(ဗလန်) = ဗမၠင်(ဗမၠန်)

ဗၠေင် = ဗလေင် = ဗမၠေင်

ဗၠတ် = ဗလတ် = ဗမၠေတ်

       ဇိုင်ကဝ် တဲဗၠတ်။ ပကဝ် ဇိုင် ဗလတ် တဲ။

ဗၠေတ် = ဗလေတ် = ဗမၠေတ်

ဗၠန် = ဗလန်၊ ဗမၠန်

ဗၠဟ် (ဗၠန်ဗၠဟ်) = ဗလဟ်၊ ဗမၠဟ်

ဝုတ်အဵုတံကၠာ ၜါၜါဂေင်လန်၊ တဲကၞာင်ဆုသ္ဂန် ဗလန်ဗလှ်၊ ညံင်ညးကလာင် ရပ်ကၞာင်ဆု ပြဟ်၊ ညာတ်ဝုတ်အဵုဂှ် ဗနုဟ်ကောသန်။

(လိက်သောဝါန္နဟောင်၊)

လၞုဟ် = လနုဟ် = လမၞုဟ်

ယွံဂစေံဗော် ဂင်ဝွံဇၞော်က္ဍင်၊ ပသာ်လညာတ် မသာတ်ဍာ်ဂင်၊ သာတ်ဝေဲဍာ်ဂှ် နကဵုမုဟ်သၞေင်၊ ပြ၀ဟွံဂၠင် ဂင်ဇတ်ကီုဟာ။ ဟာဲတြုံလမၞုဟ် စိုတ်ဂှ်သာက္ဍာ၊ ကောန်ပိုဲဝွံပၠန် လက်သန်ပြာထာ၊ သ္ဍိုက်ဇြဟာန် ဆာန်ကၟိန်သာဓာ၊ ကျာပိုက်ဂရာင် သွာင်ကၞာင်ရုက္ခာ၊ ကောန်အဲဝွံကွေံ တလှ်ေစှ်ေအာ၊ ဟိုတ်ဂှ်ပိုဲသၟတ် သာတ်ဗျတ်ဂင်ဂါ၊ သၟိက်ဂွံကောန်ရ ပလွဳပရာ၊ အန်တဴလွဳသွံ သ္ဂောံကီုဟာ။

(လိက်ပဒုမ္မ၀တဳ)

လ္ၚု = လၚု = လမ္ၚု

ပုင်ဟဂွံမၠာ် ဍာ်ဟနိဿဲ၊ ဒေါဝ်နန်လမ္ၚု ဂြာံဇကုမွဲ၊ လံဂွံစိုပ်ဒိုဟ် သြိုဟ်ညးမပြဲ၊ တလက္ဍိုင်ဗၠဲ ဂၠိုင်တူယဲသန်။

(လိက်သၟီသိဝိ၊ ၁၁၇၈)

ကျာ်တြဲ တွံ ဓဝ် ထပှ်တ္ၚဲထပှ်ဗ္တံတုဲ ကျာ်တြဲ အာလ္ၚု ဇကုဂှ် ထာန်ဂှ် လဝ် ဓာတ်သော်ထပှ် တၞုင်။ မွဲ မောဟ်ဍုင် ညး ဂး။ မွဲဂှ် မောဟ်ရိ ညး ဂး။ မွဲဂှ် မောဟ်သြဴ ညး ဂး။ မွဲဂှ် မောဟ်သြေင် ညး ဂး။ မွဲဂှ် မောဟ်ဓဴ ညး ဂး။ မွဲဂှ် မောဟ်လအိတ် ညး ဂး။ မွဲဂှ် မောဟ်လအာတ် ညး ဂး။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

လ္ၚုင်၊ သ္ၚုင် = လၚုင်၊ သၚုင် = လမ္ၚုင်၊ သမ္ၚုင်

       သမ္ၚုင်ဟွံမိပ် စိုတ်ဂၠိုက်လွောင်စန်။ (လိက်ပဒုမ္မ၀တဳ)

လှိင် = လဟိင်

ဒိဗ္ဗပဿေန၊ မိန်တမတ်ဒိဗ်ဂှ်။ ပတှော၊ င်မတမတ်ဂှ်။ ဟုတွာ၊ ဒှ်တုဲ။ နိဒ္ဒံ၊ န်လဟိင်။ သြက္ကမိ၊ စိုန်စှ်ေအာရ (လှိင်အာရ။)

(တြာဲမှာဇနက်)

သြ = သရ၊ သမြ

လဆောဝ်ထေဲထုတ် လုတ်စိုတ်တလ၊ လက်ဖာပ္ကီုဘဲ ပယဲသရ၊ လအိတ်ဒုက္ခ ကာယ ဣၚုဟ်။

(လိက်ပယးအနိစ္စ၊)

ဇမ္မုပတိ နကြိညာတ်လဝ်၊ ဣဿာစရိုတ် ဟွံဝိုတ်တုဲခဝ်၊ ညာတ်ဗက်စောန်စိုတ် စရိုတ် ဟွံဖျဝ်၊ ဇိုင်ထၞိက်ဏာ ဓုပ်ပြကာထဝ်၊ ဇိုင်ဒးသြလာ် ဆီညံင်ဍာ်ဇွောဝ်။

(လိက်ဇမ္မုပတိ၊ မာံဒေံဍောတ်၊)

အဲထၞိက်ရ လာ်သြဆီဍေင်၊ ခါအဲမဗာ် သၞာ်ကဝ်ဒစေင်။

(လိက်ဇမ္မုပတိ၊ မာံဒေံဍောတ်၊)

ကာလစိင် သ္တိက်လှိင်ဂှ် ကဏောတ်ဗြဴ အာဟီု ကဵုခဍာ်ရ။ တုဲ ခဍာ် အာၜံက်စုတ် မတ်စိင်ဂှ် သီုၜါဒိုဟ် သရအာရ။

(ပြကိုဟ်ပမာသိဒ္ဓိ)

သြိင် = သရိင် = သမြိင်

သၠောင် = သလောင်၊ သမၠောင်

နလှ်ေမသလောင်ကဵုစိုတ်ညး နလှ်ေဒယှ်ေမဗ္ၜူကဵုစိုတ်ညး နလှ်ေမက္တဵုဗဒှ် ဂရိုင်ဂအီညးတံဂှ် ဍေံ လှ်ေတုဲ ညးဂမၠိုင် အေင်ဟွံမာန်၊ ဂြိုင်တဴ ရုရုအိုတ်ရ။

(သ္ကေံဇာတ်တေမိ၊)

ပဳတိသမြပ် ဇြဟာန်စပ်အာ၊ မဒးသလောင် သမးဒေါင်ယာ၊ မဒးဆံလံ ညံင်မကြံအာ၊ မဒး ဂၠက်သ္ၚဴ မှောင်မှဴလ္ၚာပ်လ္ၚာ၊ မဒးသိင်သာ ပူဆာတဴရောင်။

(လိက်သၟီသိဝိ)

သွာ = သဝါ

ဥပ္ပရာဇ တလက္ဍိုင်ဗိုတ်၊ ဗှ်ရုပ်အမြိုတ် စိုတ်ပ္တန်ဟတန်၊ ဗၠာဲလမၠာဲတံ ဒၞဲါမဇၟံကၟန်၊ ကော် သရပ်ပ္ညန် သၟိက်ပ္တန်သဝါ၊ သမးသကီု ဟီုဇီုချံက်ချာ၊ ကွိင်ကွိုက်လဒု မှုဲဗရုအာ၊ ဗာတ်ကေဲ သြေဲကျာံ ဂိတာံခရာ၊ လေၚာဲတလောတ် ဍိုန်ဍောတ်ရှ်သာ၊ ဂဟုဲကရေင် ဟီုဂြိုင်ဝေင်အာ၊ ၜိုန်ဂှ်ဣၚဟ် ရိုဟ်ဗှ်သဏာ၊ ဒှ်တဴစံင်တူ ပ္ဍဲမနူဒွါ၊ သ္ၚီဘိုင်ဗၜူ ညံင်သုင်သူရာ။

(လိက်သၟီသိဝိ)

သ္ဇိုင် = သဇိုင်

ယြဴပ္ဍဲထာန်မွဲ သဇိုင်မသ္ဇိုင်လောန် ဂၠဴတၠအစောံသ္အာင် ယိုက်မဟမာန် သၞုံရ။ ပ္ဍဲထာန်ဂှ်ထာန်ဂှ် ဘာယိကကာလိကဟေင် ညး ဗ္ဂန်ကဵုယိုက်ရ။ ယြဴထာန်မွဲတုန် ဟိုတ်နူလှိုက် ဍာ်မဂၠိုင်ကီု ဟိုတ်မဒှ်စြင်လမၠာ်မဟသၟဟ်ကီု တရဴမတိုန်စှ်ေဝါတ် နွံ။ ပ္ဍဲထာန်ဂှ် ဘာယိကကာလိက ညး မဗ္ဂန်ကဵုယိုက်ပတိုန်ရ။

(ဇာတ်ကဏှ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)

သ္ၚဳ = သၚဳ = သမ္ၚဳ

ဂဥုဲဝွံ ဗ္ၜူသ္ၚဳကၠေံညးဂှ် ပ္ကီု ဖဴသူရာ။

(ဇာတ်ပုဏ္ဏပါတိ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)

သ္ၚိုက် = သၚိုက် = သမ္ၚိုက်

မိင်ကောန်ဟီုကၠာ သၟီၜါတြုံဗြဴ၊ ဂးကဵုသၟီဗၠာဲ အကာဲက္ဍိုင်ပ္ကဴ၊ ဍုင်လိုက်ဗာရ သ္ကဵုမသ္ဂးစဴ၊ လ္ပဟောံဇြ လ္ပဂၠက်သ္ၚဴ၊ သၟီဗၠာဲသမ္ၚိုက် သ္ဍိုက်မိမဂၞဴ၊ ကောန်ဍောတ်သာ်ပ္ကဴ သ္ကဵုဂွံစဴညာတ်၊ ညိလ္ပဒွိင် သၟီဨကရာတ်၊ ဣၚုဟ်မိကီု ဟီုကဵုခပ်ပြာတ်။

(လိက်သုဓနု)

သ္ၚာတ် (ဒြဴ) = သဟာတ် (ဒရဴ) = သမ္ၚာတ် (ဒမြဴ)

ဗညာနဲ ဂွံ လိက်တုဲ ဗှ်စိုပ် တလမေဒဴ။ ဘဝ်လဴကေန်ဒဴ ယဲဒၟံင် မသုန်တ္ၚဲ တြဴတ္ၚဲမ္ဂးဂှ် ကောန်တၠ သၠိုက်သ္ၚောံသ္ၚာတ်ဒြဴ ပ္ဍဲဟဒယသန်ထာန်။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

သ္ၚံ = သၚံ = သမ္ၚံ

       သၟီတၠသဒ္ဓါ ဂွံမိင်ကေတ်တုဲ ဟီုသ္ၚံကၠေံ ယွာံညးဍုင်ဂမၠိုင် ပ္ဍဲကာလဂှ်ပၠန်ရ။

(သၠပတ်အရုဒုမ္မ)

သ္ဍိုင် = သဍိုင် = သမ္ဍိုင်

သမ္ဍိုင်ပန်ကီု ညးဟီုတမၠာ၊ ညးမွဲသ္ဍိုင်က္ဍင် မင်ဗၜေံကၠာ၊ ဗၜေံဍေံကီု အိုတ်သီုကၠေံအာ၊ ဂၠဲါဗၜေံကၞာတ် ဂၚေင်ကွာ်အာ၊ အာစိုပ်ကၟင် ညးမမင်ဗ္ၚ၊ ကဵုလထဴဗိုန် ဒ္ၚဳသၟာန်တိုန်ရ၊ ဗၜေံအဲသ္အး ထၜးညိလ၊ ယာံလထၜး ဂွံတုဲဂးရ၊ ဗၜေံကၟက်မွဲ အဲကဵုကုလ။

(လိက်ဘောဂရေန်)