ပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာကၟက်ဂမၠိုင် နူပိုဒ်သကမ္မကကြိယာ ပြံင်ဗဒှ် သကမ္မကကြိယာ၊ ပိုဒ်နာမ်

ပိုဒ်ကြိယာကၟက်(သကမ္မကကြိယာ)လ္ၚဵု ဖျာ်ပရးပတိတ် အက္ခဝ်ကၟက်မၞုံပ္ဍဲပိုဒ်ကြိယာဂှ်တုဲ ဒှ်အာ ပိုဒ် (သကမ္မကကြိယာ) တၞဟ်မွဲပၠန်။ ပိုဒ်နာမ်လေဝ် ဒှ်မာန်။ လဆောဝ် အကြာအက္ခဝ်တမ်ပိုဒ်ကြိယာ ကဵုအက္ခဝ်ကၟက်ဂှ် ပြံက်စုတ် အက္ခဝ်ဂစိုတ်(မ်)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်ကီု။

ဥပမာ = ပိုဒ်သကမ္မကကြိယာ(ကၠင်)ဂှ် ဖျာ်ပရးပတိတ် အက္ခဝ်ကၟက်(လ) မၞုံပ္ဍဲပိုဒ် ကြိယာဂှ်တုဲ ဒှ်အာ ပိုဒ်သကမ္မကကြိယာ(ကလင်) တၞဟ်မွဲပၠန်ရ။ ပကတိပိုဒ်သကမ္မကကြိယာ(ကလင်)ဂှ်လေဝ် ဒှ် ပိုဒ်နာမ်မာန်ကီု။ သာ်ဂှ်ဟွံသေင်မာ အကြာအက္ခဝ်(က) မၞုံပ္ဍဲတမ်ပိုဒ်ကြိယာကဵုအက္ခဝ်(လ)ဂှ် ပြံက် စုတ် အက္ခဝ်ဂစိုတ်(မ်)တုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဒှ်အာ ပိုဒ်နာမ်(ကမ်လင်၊ ကမ္လင်၊ ကမၠင်)။ (ကလင်၊ ကမ်လင်၊ ကမ္လင်၊ ကမၠင်) ဗီုပြင်ပိုဒ်နာမ်တၞဟ်ဟ်မရဴသာ်ဝွံ ချူဂွံတဴရ။ ၜိုန်ဂှ် ဗက်ကဵုအခိုက် ကသူလိက်အခိင်လၟုဟ် တုဲ (ကလင်၊ ကမၠင်) ဂှ် ချူညိ။ (ကမ်လင်၊ ကမ္လင်)ဂှ် ချူကှ်ေတဴ အောန်။ ချူနနဲသာ်ဂှ် ဗၠေတ်ရောင် ဟဂပ်ဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်။ ပိုဒ်နာမ်(ကလင်၊ ကမ်လင်၊ ကမ္လင်၊ ကမၠင်)ဂှ် လၟောဝ်စှ်ေ နူပိုဒ်သကမ္မကကြိယာသီုၜါဂကူဂှ်ရ။ ခပ်သီပိုဒ်နာမ်တံဂှ် ဒှ် နာမ်ဝိသေသ်၊ ကြိယာဝိ သေသ် မာန်ဖအိုတ်ရ။

နဲမဂွံဖျာ်ပရး ဗွဲခမၞန် သၟဝ်ဝွံ စၟတ်သမ္တီကေတ်ညိ။ ပိုဒ်ကြိယာကၟက်သၟေဟ်တံဂှ်လေဝ် နနဲသာ်ဝွံဟေင် ဖျာ်ပရးကေတ်ရ။

ကၠင် (သကမ္မကကြိယာ)

က + လင်        = ကလင်။ (သကမ္မကကြိယာ၊ နာမ်)

က + မ် + လင်    = ကမ်လင်၊ ကမၠင်။ (နာမ်)

သမ္တီ။ (ကမၠင်)ဂှ် ဗှ်ပတိတ် ရမျှာင်(ကမ်လင်)ညိ။ လ္ပဗှ်ပတိတ် ရမျှာင်(ကမ်မလင်)ညိ။ ပိုဒ်နာမ် သၟေဟ် မၞုံကုအက္ခဝ်ဂစိုတ်(မ်)လဒေါဝ်တံဂှ် ဗှ်ပတိတ် ရမျှာင်နနဲဝွံအိုတ်ညိ။

ပိုဒ်ကြိယာကၟက်
သကမ္မကကြိယာ (၁)	သကမ္မကကြိယာ(၂)	နာမ်	နာမ်
ကြဴ	+	ကရဴ	ကမြဴ
ကြိုက်	ကရိုက်၊ တရိုက်	ကရိုက်၊ တရိုက်	ကမြိုက်၊ တမြိုက်
ကြာင်	+	ကရာင်	ကမြာင်
ကြတ်	+	ကရတ်	ကမြတ်၊ တမြတ်
ကြာတ်	+	ကရာတ်	ကမြာတ်
ကြာန်	+	ကရာန်	ကမြာန်
ကြိုန်	ကရိုန်၊ တရိုန်	ကရိုန်၊ တရိုန်	ကမြိုန်၊ တမြိုန်
ကြာပ်	+	ကရာပ်	ကမြာပ်၊ တမြာပ်
ကြမ်(ကြ)	ကရမ်	ကရမ်	ကမြမ် (ကမြ)
ကြီု	+	ကရီု	ကမြီု
ကၠေက်	+	ကလေက်	ကမၠေက်
ကၠိုက်	ကလိုက်	ကလိုက်	ကမၠိုက်
ကၠင်	ကလင်	ကလင်	ကမၠင်
ကၠာင်	+	ကလာင်	ကမၠာင်
ကၠုင်	တလုင်	တလုင်	တမၠုင်
ကၠတ်	+	ကလတ်	ကမၠတ်
ကၠာတ်	+	ကလာတ်	ကမၠာတ်၊ တမၠာတ်
ကၠာန်	+	ကလာန်	ကမၠာန်
ကၠောန်	+	ကလောန်	ကမၠောန်
ကၠာဲ	ကလာဲ	ကလာဲ	ကမၠာဲ
ကၠောဝ်	ကလောဝ်	ကလောဝ်	ကမၠောဝ် (ကၞောဝ်)
ကၠိုဟ်၊ တၠိုဟ်	ကလိုဟ် ၊ တလိုဟ်	ကလိုဟ်၊ တလိုဟ်	ကမၠိုဟ်၊ တမၠိုဟ်
ကၠောအ်၊ တၠောအ်၊ စၠောအ်	ကလောအ်၊ တလောအ်၊	ကလောအ်	ကမၠောအ်၊ တမၠောအ်၊ စမၠောအ်
ကွာ်၊ တွာ်	ကဝါ်၊ တဝါ်	ကဝါ်၊ တဝါ်	+
ကွေဝ်	+	ကဝေဝ်	+
က္ဍိုက်ဂွ	ကဍိုက်ဂ၀	ကဍိုက်ဂ၀	+
က္အောတ်၊ ဂ္အောတ်	+	ကအောတ်၊ ဂအောတ်	ကမ္အောတ်၊ ဂမ္အောတ်
ခြိုင်(ကြိုင်)	+	ခရိုင်	ခမြိုင်
ခၠန်	+	ခလန်	ခမၠန်
ခၠေဝ်	+	ခလေဝ်	ခမၠေဝ်
ခၠအ်	+	ခလအ်	ခမၠအ်
ခွါတ်၊ ကွာတ်	+	ခဝါတ်၊ ကဝါတ်	+
ဂြ	+	ဂရ	ဂမြ
ဂြဲ	+	ဂရဲ	ဂမြဲ
ဂြး	+	ဂရး	ဂမြး
ဂြေက်	ဂရေက်	ဂရေက်	ဂမြေက်
ဂြိုက် (သြောအ်)	+	ဂရိုက်	ဂမြိုက်
ဂြင်	ဂရင်	ဂရင်	ဂမြင်
ဂြေင်	+	ဂရေင်	ဂမြေင်
ဂြာတ်၊ ဒြာတ်	+	ဂရာတ်၊ ဒရာတ်	ဂမြာတ်၊ ဒမြာတ်
ဂြောပ်၊ ဒြောပ်	+	ဂရောပ်၊ ဒရောပ်	ဂမြောပ်၊ ဒမြောပ်
ဂြေန်	+	ဂရေန်	ဂမြေန်
ဂြီု၊ (ဂြာံ)	+	ဂရီု	ဂမြီု၊ (ဂရာံ၊ ဂမြာံ)
ဂြိုဟ်၊ ဒြိုဟ်	+	+	ဂမြိုဟ်၊ ဒမြိုဟ်
ဂၠိုက်	ဂလိုက်	ဂလိုက်	ဂမၠိုက်
ဂၠေင်၊ ဒၠေင်	+	ဂလေင်၊ ဒလေင်	+
ဂၠေါင်၊ ဒၠေါင်	+	ဂလောင်၊ ဒလောင် (ဂၞေါင်၊ ဒၞေါင်)	+
ဂၠတ်	+	ဂလတ် (ဂၞတ်)	+
ဂၠိန်၊ ဒၠိန်	ဂလိန်၊ ဒလိန်	ဂလိန်၊ ဒလိန်	ဂမၠိန်၊ ဒမၠိန်
ဂၠါံ	+	ဂလာံ၊ ဒလာံ	ဂမၠာံ၊ ဒမၠာံ
ဂၠီု၊ ဒၠီု	ဂလီု၊ ဒလီု	ဂလီု၊ ဒလီု	ဂမၠီု၊ ဒမၠီု
ဂၠဲါ	+	ဂလာဲ	ဂမၠာဲ
ဂၠဟ်	+	ဂလဟ်	ဂမၠဟ်
ဂၠေဟ်	+	ဂလေဟ်	ဂမၠေဟ်
ဂၠေအ်(ကေတ်)	ဂလေအ်(ဏာ)	ဂလေအ်	ဂမၠေအ်
ဂွ (ဂၠိ၊ ဂၠေအ်)	ဂ၀၊ (ဂလိ၊ ဂလေအ်)	ဂ၀၊ (ဂလိ၊ ဂလေအ်)	+
ဂွဳ	+	ဂဝဳ	+
ဂွိင်၊ ဒွိင်	ဂဝိင်၊ ဒဝိင်	ဂဝိင်၊ ဒဝိင်	+
ဂွါတ်	+	ဂဝါတ်	+
ဂွါန်၊ ဒွါန်	+	ဂဝါန်၊ ဒဝါန်	+
စြိုတ်(သြိုတ်)	+	စရိုတ်	မြိုတ်
စၠောအ်(ကၠောအ်)	စလောအ်	စလောအ်	စမၠောအ်
ဇၞး	ဇနး	ဇနး	ဇမၞး
ဇြုင်	+	ဇရုင်	ဇမြုင်
ဇြောတ်	+ ဇရောတ်	ဇမြောတ်
တၠိင်	+	တလိင်	တမၠိင်
တွဟ်	+	တဝှ်	+
တ္ၚေတ်	+	တၚေတ်	တမ္ၚေတ်
ထၞက်	+	ထဏက်	ထမၞက်
ဒြာတ်	+	ဒရာတ်	ဒမြာတ်
ဒြီု (ဂြီု)	+	ဒရီု (ဂရီု)	ဒမြီု (ဂမြီု)
ဒ္ၚေါဝ်	+	ဒၚောဝ်	+
ဒၠ	+	ဒလ	ဒမၠ
ပြာ်	+	ပရာ်	ပမြာ်
ပြိုက်	+	ပရိုက်	ပမြိုက်
ပြင်	+	ပရင်	+
(ပြု)ပြေင်	+	(ပရု)ပရေင်	+
ပြာန်(တ္ၚဲ)	+	ပရာန်	ပမြာန်
ပြာပ်	ပရာပ်	ပရာပ်	+
ပြီု	+	ပရီု	+
ပြောဟ်	+	ပရောဟ်	ပမြောဟ်
ပၠဳ	ပလဳ	ပလဳ	ပမၠဳ
ဗၠး	ဗလး	ဗလး	ဗမၠး
ဗၠိုက်	ဗလိုက်	ဗလိုက်	ဗမၠိုက်
ဗၠိုပ်	ဗလိုပ်	ဗလိုပ်	ဗမၠိုပ်
သၟာန်	+	သမာန်	(သုံမာန်)
သၠး	+	သလး	သမၠး
သၠိင်	သလိင်	သလိင်	သမၠိင်၊ (သမၞိင်)

ကြဴ = ကရဴ = ကမြဴ

ကြိုက် = ကရိုက်၊ တရိုက် = ကမြိုက်၊ တမြိုက်

 ဗြဴဝုတ်ဂှ် ကရိုက်ဇကုဟွံသေင်၊ လ္ပဝေင်။

        ကယျိုင်ဝွံ ကြိုက် ကဵုအဲကွေံ။

အမာတ်ထကိုပ်ပၞာန်ဇမၞော်သၟတ် ဆကြိုက်ကြိုက်ကဵုညး တၠစိင်ဗ္တာင် ဖန်ဖက်ကဵု ကၠေဝ်မက် အဝဵုအသဳ ကရိုက်ကရိုက်ဖအိုတ်ရ။ (ကရိုက်ကရိုက် ဒၞဲါဝွံ ပိုဒ်ကြိယာဝိသေသ်။)

ကြာင် = ကရာင် = ကမြာင်

လဟီုဍေံဝွံ ဂံင်သ္ကာတ်လောန်သန်။ သၟီ မိင်တုဲ ညံင်ကရာင်ဇမ္ကေက် မကြာင် က္တောဝ်ညးကီု ဒှ်တုဲ သၟီ သၟာန်တိုန် အပုဏ္ဏကရ။

(သ္ကေံဇာတ်ဝိဓူရ)

ကြတ် = ကရတ်၊ တရတ် = ကမြတ်၊ တမြတ်

ထောံလဝ်သ္ၚိဟေင် အာကျာ်သေင်ဟာ၊ စုတ်ဇွောံမလေ ပြေင်စေတနာ၊ ဒေါဝ်တရဴသၟဟ် အာတဴဂှ်မာ၊ ဆဵုဂမှဳကၠာ သေံဗမာမန်၊ ဂွံပုင်မွဲဒၞံက် သွမွဲယံက်ပၠန်၊ ဂွံကဵုဒါန်သ္ကဲ ဇဵုဇၞော်ပြဲ လောန်၊ ဒါန်တရတ်ဗောက် ဖဵုဇၞော်လစောန်၊ ကုသဵုပြဲလောန် သင်မန်ဗမာ၊ ဆဆဵုကဵုဒါန် ပသ္မာန်ဝေါဟာ၊ ကုသဵုဂှ်စၟတ် ပြာကတ်ဂၠိုင်ရာ၊ ကျာ်ဟစိုပ်ကျာ် သာ်ဝွံပ္တုဲအာ၊ ဖဵုဂှ်ဇၞော်ဟေင် ကျာ်တွံသေင်ဟာ။

(လိက်လၟေတ်တမြံင်၊ ၁၁၃၂)

ကြာတ် = ကရာတ် = ကမြာတ်

နွံ အသံကဵုဂၠဲါ ရာဇာမန္တ ကၠုင် ပ ပဋ္ဌမကမ္မတုဲ ကဵုမင်ရာဲကယျဝ်ဆွာ လုပ်အာမံင် သၟဝ်ဂှ်။ ချိုန်ဂွံအခိင်သုဘမင်္ဂလတုဲ တၠညးရာဇာဓိရာဇ် ကသဳ သၞာ၊ ဂါံတိုန်လိုန် လ္တူမုက်၊ မင်မံင် ဇယမဟာနက္ခတ္တယ၊ ကြာတ် ပါဒ ဖျေံဏာတုဲ၊ ဍာ်ကရာတ်ပါဒ ဒဇူစှ်ေ ဒး မင်ရာဲကယျဝ် ဆွာ။ မင်ရာဲကယျဝ်ဆွာ ဒးအိုတ် ဇိဝိတ ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

ကြာန် = ကရာန် = ကမြာန်

ပ္ဍဲတၠညး မပၠန်ဂတး ကဵုဗညာဒြိုန်ဂှ် ညး ရပ် ဂၠုဲတြုံဗြဴဇမၞော်သၟတ် ပိပန်ကၠံသ္ဒဟ်၊ ဂၠဲါတြုံ ကြာန်စုတ် ဂါကံ၊ ဗြဴ ဒက် ဂၞိင်၊ ဒက် ကံ၊ ကၠုင်ထ္ၜး ကဵုတၠညးသၟီဓဝ်ဇၞော်၊ ညာတ် ဂၠုဲတြုံ။ ဍေံဝွံ လက်သန်ဗဝ်မိုင်တၠခွါရောင် ချပ်တုဲ စြန်(သြန်)စှ် ကဵု ကုဍေံတံ၊ ပိုက်နင်။ ဂၠုဲသၟိဟ်ဂှ် ဍေံတံ ကေတ်ဏာ ဗတ်ဍေံတံရ။ ဂၠုဲသၟီဓဝ်ဇၞော် မပိုက်လဝ်ဂှ် ကဵုသှ်ကၠေံ ကရာန်ဂါကံ။ ကော်နင် ဍေံ၊ သၟာန်။ မူယၟုၝရော။ အဲဍိက် ဒှ် ညးမိုင်ၜဝ်၊ ဍေံ လ္ၚဝ်ပတီ။ ဗှ်ေ ဒှ် အမာတ် တၠခွါဟာ။ အဲဍိက် တၠခွါ၊ ဍေံ ဂး။

(နိဒါနဓမ္မစေတဳကထာ)

ကြိုန် = ကရိုန်၊ တရိုန် = ကမြိုန်၊ တမြိုန်

ကြာပ် = ကရာပ်၊ တရာပ် = ကမြာပ်၊ တမြာပ်

ဗညာဓရာံ ကေတ် လိက်ဂှ် တ္ၚေပ် ကဵုလေံကရာပ်တုဲ ထပက်လဝ်ရ။ တုဲ ဗဒဴ ချေံ ကလေင်ကၠုင် ဍုင်ဟံသာ၀တဳရ။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

ကြဴဝွံ သၟီလိုက်ဖြာ တိုန်ဗတိုက် လက်လှေက်။ စဴလ္ဂန်သာ မစလက်လှေက် ဒုင်ဟွံမာန်၊ ပေက်အာ။ စဴလ္ဂန်သာ ချိုတ်အာ။ သၟီလိုက်ဖြာ ဂွံ ဂၠုဲ ဗွဲမဂၠိုင်။ ပၞာန်တၠညးစိင်ဗ္တာင် ဒးဒၟံင် ကရာပ်၊ ချဳဟွံဂွံဟေင်။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

ဗ္ဂဲ မကဵုဒၞဳ ကကရာပ်။ (နိဒါနဓမ္မစေတဳကထာ)

ကြမ် (ကြ) = ကရမ် (ကရ) = ကမြမ် (ကမြ)

ကြီု = ကရီု = ကမြီု (အကြီု)

ကရီုညးဂၟံင် ရဴဇာဒိသိုင်။

        ကရီုမပြဲဂှ် သၟီ ကြီုဟီုထိုင်သး။ (ဇာတ်မုသိက၊ ပဉ္စနိပါတ်)

        ဣတိဥဒါနံ၊ န်ကရီုသာ်ဝွံ။ ဥဒါနေသိ၊ စိုန်ကြီုရ။ (တြာဲမှာဇနက်)

ကၠေက် = ကလက် = ကမၠက်

ကၠိုက် = ကလိုက် = ကမၠိုက်၊ ဂမၠိုက်

နူသမၠီု မဟဆိုက်ဗ္ဒက် ပ္ဍဲဒတုဲမြမောဝ်ဂှ် လ္ပဂၠဲါ ဒတုဲမြမောဝ်ညိ။ ယဝ်ရရာဒနာဂၠဲါၚဳဟေင် ညံင်ညးမမိက်သ္အး မအာဗၠိုပ် ဍာ်ဂမၠိုက်ခံက်ဇိုင်ဂၠဴ မကၠိုက်လ္ၚေင်က္ဍင်အာကီု လဟုတ်မဂၠိုင် က္ဍင်အာဟေင် မသ္ဒဟ်ရ။

(ဇာတ်ဝါရုဏိဒုဿက၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)

ကၠင် = ကလင် = ကမၠင်၊ တမၠင်

အဵုတလသ္ၚိ ဆဒေံကဵုကော၊ ဒဇန်ဒေံရော ထောံကောယောန်ဒဴ၊ ကဵုကၠင်ပှ်လှ် ထပှ်မွဲဂၞဴ၊ ကော ဂုန်ဒေံဗြဴ သ္ကန်ဇဴရရော။

(လိက်ဗြရတ်ဣဏင်ကင်ရဳ)

ဟးမိတ်ဂွိုင်အဲ မပြဲအယော၊ ကလင်လဝ်ကော ကဵုကောဒေင်ဗျောံ၊ ကောသ္ဒးဇြဟိတ် ဂုန် မိတ်ထၜေါံ၊ မူခါသ္ဂောံကောံ ဗၠးဟုံဇြရော။

(လိက်ဗြရတ်ဣဏင်ကင်ရဳ)

ပဒၟဒေဝဳ ကျာ်သြဳလိုက်ဗာ၊ မိင်ပါင်သၟိက်ဗက် တက်သြိုဟ်လောတ်ဇၟာ၊ ဟးကောဇြဟာန် ဆာန်တုဲသာဲအာ၊ ကောကလင်လဝ် ကဵုလင်ဇွောဝ်ဟာ။

(လိက်သၟီရာံ)

ကၠာင် = ကလာင် = ကမၠာင်

ကၠုင် = ကလုင်၊ တလုင် = ကမၠုင်၊ တမၠုင်

ကမၠတ် ဂဇံမင် ဒြပ် သာ်ဝွံ ချပ်၊ ဍေံမအာတောံ ပုင်တေံ နွံတဴ၊ ဒြပ်ဝွံ ဒှ်အာ ၜါစွံရ၊ ပုင် စိန်တုဲ ဍေံ ကၠုင်စိုပ်ဗက် နသၞာ် ဒကုတ်ကၠေံ ၜါဒကုတ်တုဲ ဒြပ်ဝွံ အဲ မဂိုင်ကေတ်ရ မချပ်။ နသၞာ် ရံင်စမဳဒၟံင် တလုင်ကမၠတ်မတောံပုင်တေံဂှ်ရ။

(ဇာတ်ဝေဒပ္ဘ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)

သာ်ဝွံ တၠညး မဟီု၊ ဂၞကျာ်ဝွံ ကောန်သိုက်ခမာရောင်၊ ယဲအာမ္ဂးဝွံ တလုင်ဂစိုတ် ပြဟ်လံ သ္ဇက်တီ ဟွံမွဲ၊ မိက်တီ ဍေံ ဟွံဂွံ၊ မ္ၚးနူဓဝ် ဥပးမပၠေင်အန္တရာဲမာန် ဟွံမွဲရ၊ ဓဝ် ကဵုဂၞကျာ် ပင်မှိင်ရ ဂးတုဲ။

(အကြီုဓမ္မစေတဳ၊ ၁၁၅၅)

ယွံမရာတ် တလုင်မရာတ်မကၠုင်လၟုဟ်ဝွံ ဒးရးသန်ရ။ နူထာန်ဇမ္ၚောဲ မကၠုင်ဝွံဂှ် ပၟိက်မွဲမွဲမၞုံဂှ် မရာတ် ဟီုရ။

(သ္ကေံဇာတ်သု၀ဏ္ဏသာံ၊ ၁၁၉၃၊ ဍုင်ဝါခရူ)

ကၠတ် = ကလတ် = ကမၠတ်

ယွံမၞးတံ သဘဴကမၠတ်စမ္ဂးဂှ် ကဵုကြံကြဂြိုဟ်စာ ဒဇန်သဟာသဳရောင်။ အဲ တိုက်ပၠာ် ဗဒင်၊ ၜုင်ဂစိုတ် တၠဒြပ်တုဲ ဒြပ်ဍေံတံဂှ် ဂွံဒယိုန်ကေတ်ရောင်။

        (ဇာတ်မဟိလာမုက္ခ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)

ကၠာတ် = ကလာတ် = ကမၠာတ်

စောရဏိအိုတ် ဒေပ်စိုတ်ကမၠာတ်၊ ကယိုင်မှုံကဵု ညာတ်အမြဵုကၠာတ်၊ ချိုန်မညာတ်ဂှ် ဒြဴဒှ် သမ္ၚာတ်၊ တၟေင်ပဍေံ သ္ပုန်ကွေံခပ်ပြာတ်။

(လိက်နယသမုဒြဳ၊)

တၞောဝ်ဨကရာတ် ဒေပ်စိုတ်ကမၠာတ် ညံင်ဆုမဟၟဲကဵုကြက် ညံင်ပ္ကဴမဟၟဲကဵုမြမောဝ် ညံင် မဒညကဵုပၞာန် ညံင်စက်ဂတုမဒညကဵုသိန္ဒရာဟု၊ ဒဒှ်ဝွံ လမှ် အဲ မဂွံတီ။ ကမၠာတ်ဒေံအဲ ညံင် သၟီဓမ္မပုတြာန်ဝွံ မူဥပ္ပမာမတုပ်ရော။ ညံင်မြာ်မွဲ မပဝ်ဍုန် ဂြိုပ်သတ်၊ ညာတ် ဒၞံက်သတ်ဂှ် သလှ်ေမတိုန်ဒၟံင်၊ လတူသတ်ဂှ် ဟွံဂံင်ဍုန်၊ ရဴမပဝ်ကလေင်အာကီု။ လမောင်ဇမၞော် မဒှ်။ သၟီမြာ်ဂှ် သ္ၚံက်သမ္ၚာတ်သန်။ ဒေံအဲ ညံင်မြာ်ဂှ်ကီုရ။

(လိက်အာန်ဇုနာန်)

ကၠာန် = ကလာန် = ကမၠာန်

ကၠောန် = ကလောန် = ကမၠောန်

ဖိုဝ်မအဲပဒကာဓာတ်ဝွေါအ်ဂဟ် ဓရ်ဗောဓိသမ္ဘာရ ကိုဝ်အဲ ဂေါအ်ပြန္အုက်ဗြပေင်ညိ။ ဇၟာပ် ဇၟာပ်ဘ၀ မနွောမ်တဴ စိုတ်မသဒ္ဓါလေရ် ကိုဝ်ဒဟ် ကိုဝ်အဲညိ။ ပီတကတ်ပိလေရ် ကိုဝ်အဲ ဂေါအ်ဂြင်ကေတ်ညိ။ ဗွောယ်ကာကုသိုဝ်ဝွေါအ်မာ ကလွောန်ဂဟ် နဣဓိကျာက်ဂမျောင် အဲမဂေါအ်ကၠောန်ရောင်စိ ကုသိုဝ်ဝွေါအ်ဂဟ် ကုသိုဝ်ကျာက်ဂမျောင်ရ။ ကျာက်ဂမျောင် နမောဒနာ ဒုင်ကေတ်ရ။

(တၞး (ခ)၊ ပၞောန် ၉-၁၀-၁၁-၁၂၊ လိက်တၞးဗမြိုတ်၊ တိုက်ထ္ၜးဍုင်က္ၜင်ကံက်)

ကၠာဲ = ကလာဲ = ကမၠာဲ

ကၠောဝ် = ကလောဝ် = ကမၠောဝ် (ကၞောဝ်)

ဒါန်ဟဂွံကဵု ညံင်ကၠဵုကမၠောဝ်။ (လိက်လၟေတ်တမြံင်)

ဝေင် ပၞာန် ကဵုဗၟာကမၠောဝ်ဇွိုအ်၊ ဍေံ သ္ဒးကလေင်တိုန်၊ ဂွံဇၞးကေတ်သမြပ်ရ။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

ကၠိုဟ်၊ တၠိုဟ် = ကလိုဟ်၊ တလိုဟ် = ကမၠိုဟ်၊ တမၠိုဟ်

ကၠောံ၊ တၠောံ၊ စၠောံ = ကလောံ၊ တလောံ၊ စလောံ = ကမၠောံ၊ တမၠောံ၊ စမၠောံ၊ ဒမၠောံ

ကလော်ရုန်မဵု ဗက်အဲကဵုကော၊ တၚိန်အဲရော သၟိင်ဓဝ်ကောမင်၊ ဆင်ဍာ်ဒမၠောံ တ္ၜိင်ကၠောံ ဍာ်ဂင်၊ ပိုဲဒးခြာဒင် ဒေါဝ်ဂင်သွံကော။

(လိက်ဇယျဒတ္တ)

ကွာ်၊ တွာ် = ကဝါ်၊ တဝါ်

ကွာတ် = ကဝါတ်

စိုတ်ပ္တန်ဟွံတန် ဂၠိုင်သန်စံင်တူ၊ ပၞာန်သၟီဇြဟာန် သၟဟ်ပၞာန်အသူ၊ မြင်သေစံင်တူ ဒြေပ်သမူလီ၊ ကံတ္ၚဒေါံသ္ၚီ ရှော်ပန်လ္ၚီဒိုဟ်၊ သရာဲလ္ၚာပ်လ္ၚာ ဒွါန်သပါသြိုဟ်၊ သ္ကာတ်ဒြာတ်စာဂြိုဟ် ကွာတ်ကၠေံဂြိုဟ်ပ္ဍဲ၊ ပုင်ဟဂွံမၠာ် ဍာ်ဟနိဿဲ၊ ဒေါဝ်နန်လမ္ၚု ဂြာံဇကုမွဲ၊ လံဂွံစိုပ်ဒိုဟ် သြိုဟ်ညးမပြဲ၊ တလက္ဍိုင်ဗၠဲ ဂၠိုင်တူယဲသန်။

(လိက်သၟီသိဝိ၊ ၁၁၇၈)

ကွေဝ် = ကဝေဝ်

ရထကာရော၊ င်သၟာစၞာံတံဂှ်။ စမ္မံ၊ န်စၞာံဂှ်။ ပရိကန္တံ၊ န်ပွမရေက်ကွေဝ် ဝုတ်ဒိုဟ် ညဳသာ သၟဟ်သၟန် ၜတ်သၞတ်ဗိုန် အတိုင်ဂၞပ်စိုတ်ဇကုတုဲ။ ဥပါဟိနံ၊ န်ဒနပ်ဂှ်။ ကရောတိယထာ၊ ရဴမကနှံကီု။

(တြာဲမှာဇနက်)

က္ဍိုက်ဂွ = က္ဍိုက်ဂ၀

က္အောတ်၊ ဂ္အေါတ် = ကအောတ်၊ ဂအောတ် = ကမ္အောတ်၊ ဂမ္အောတ်

        ကအောတ်ရမျှာင် တာင်ကံသြောန်သြောန်။

(လိက်ကောန်ကၠင်၊ ၁၁၅၇)

ခြိုင် (ကြိုင်) = ခရိုင် = ခမြိုင်

ခၠန် = ခလန် = ခမၠန်

ခၠေဝ် = ခလေဝ် = ခမၠေဝ်

သၟီတြိယင်္ဂါ ခါဂှ်ပၠောပ်လိက်၊ အတိုင်ပမိက် သၟိက်ပမိတ်ဒါန်၊ ပိုဲညးၜါသွံ သၟိက်ဂွံရေင်ကာန်၊ လၟုဟ်ဝွံသွံ ပိုဲဟွံပပၞာန်၊ ပ္တီဒေံအဲဗြဴ သ္ဍဴညးနန်ယာန်၊ ပၠောပ်ရာဇာသာန် တိုင်ဂလာန်ဂှ်၊ ဂၞကျာ် မိင်ဗက် ပလက်သှ်သှ်၊ ဂလာန်ဝွံဂှ် ဟွံဒှ်မေတ္တာ၊ အမာတ်တံအဴ သီုဒဴဗညာ၊ ညိဟွံကဵုရောင် အခေါင်သေင်ဟာ၊ ကတဵုဇိုင်ပၞာန် သၟိက်ပ္ကာန်တဲကၠာ၊ လိက်ဝွံပၠန်သွံ ဟွံခၠေဝ်ပလန်ဏာ၊ ဇက် ကၠုင်ခမၞင် ပ္ဍဲဒေါဝ်ဂင်္ဂါ၊ သၟိက်ဂွံဝေင်ပၞာန် ကြီုကြဟာန်ဇာ၊ ကတဵုဖံမံင် ကၠံင်မံင်ဟောဒြာ၊ ဘောဂဒတ္တ ချပ်ဗ္စာရဏာ၊ လိက်ခလေဝ်သွံ ဟွံစိုပ်သေင်ဟာ၊ ပဟီုစံၜတ် ဆဗၞတ်သာသာ၊ လုပ်ဗတိုက်ရ ခဏဂှ်ကၠာ၊ သၟိက်ကျအာအဴ ပၞာန်ဗြဴသေင်ဟာ။

(လိက်မိၝောံနန်)

ခၠအ် = ခလအ် = ခမၠအ်

ခွါတ် (ကွာတ်) = ခဝါတ် (ကဝါတ်)

ဂြ = ဂရ = ဂမြ

ဒဝ်ကၠေံတရင် ရပ်ဂွံ ဂဍာ်၊ သော်ဍုတ်သၞေင်အလုံ မဂြကၠေံ၊ မပ္တံလ္ဂဝ်ထမၞေက်ဇဳပအဵု ပိုဟ် တုဲ ပၠာဲကဵုဍာ်ဗ္စး၊ လေတ်ဗဗိုဟ် အလုံဇကုဂဍာ်တုဲ အာဗိုတ်ထောံလဝ် ပ္ဍဲပရေဟ်ရ။ ဂဍာ်တုန် ဒဒှ်ဒုက္ခဝေဒနာ မရာန်သ္ကိုတ် သီုမဒသဝ်ဒအိက်ဒၟံင်ဂှ် သ္တိက်သီုဒဒိုက်ရ။

(ဇာတ်တပေါတက(ကပေါသက)၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)

ဂြဲ = ဂရဲ = ဂမြဲ

 ပရိုတ်ကံဇန် လက်သန်ဇုက်ဗၠဲ၊ ညံင်လောတ်ပဝူ ပူသီုဂရဲ။

(လိက်သၟီသိဝိ၊ ၁၁၇၈)

ယြဴညးမွဲ ဟၟဲကဵုဂမြဲ ဂြဲလဝ် ပ္ဍဲကၠာ အတိက်၊ ပ္ဍဲကြဴ အနာဂတ်၊ ပ္ဍဲဒေါဝ် ပစ္စုပ္ပန်ရ။ ညး သက္ကုဂမြဲတုဲ ဟၟဲကဵုလမိန်လဗန်ဂှ် အဲ သ္ဂးလဝ် ရဴဝွံမ္ဂး ဗြမၞး။

(ဓမ္မပဒ၊ ဂါထာ ၄၂၁၊ ပိုဒ်ဍောင်ဓဝ်ဝေါဟာရမဥ်၊

မှာထေရ်ညေယျ။ ဘာဒုန်၊ ဍုင်ပံင်)

ဂမြဲ – သဘဴဓဝ်မလေပ်ဂြဲ၊ ကိဉ္စနံ။

ပ္ဍဲခြိုင်ထဝ်မာ ဂၞကျာ်ခါဂှ်၊ ကမၠောန်ဍိက်ဗြဴ နွံတဴညးစှ်၊ ဂိုင်ဇုက်ရံက်သ္ကဲ ဇက်တိုန်ဗွဲပြဟ်၊ စိုပ်ပြာသာတ်ရ ပ္ဍဲခဏဂှ်၊ ဇုက်ဂရဲဂှ် ဗွဲပြဟ်သေင်ဟာ၊ က၀းလဝ်ကၞာတ် ဇိုင်ပြာသာတ်ကၠာ။

(လိက်သု၀ဏ္ဏကုမ္မာ)

ဂြး = ဂရး = ဂမြး

 နဂရးထဝ် ၚေက်ထဝ်အပၠာ၊ ရပ်ကေတ်တုဲကၠာ သၟိင်မလ္လာရ၊ ဂြးဂစာဲပၠန် ချးစန္ဒန။

(လိက်ပဋ္ဌမဗောဓိ၊ မင်ဍိက်လ၊ ၁၁၆၀)

ဂြေက် = ဂရေက် = ဂမြေက်

        ဂတာံစှ်ေဂြေက် ဂၠုက်ဖေက်ပက်ပါ။ (လိက်သၟီသိဝိ)

သိရိဇဲ ပြမအဂ္ဂေါ၊ ယာံမိင်ပရိုင် မိတ်ဂွိုင်အယော၊ စိုတ်သၟဟ်အလိုန် ဇွိုန်သာဂရော၊ သရပ် ထပ်ဟော ဇိုန်လမောအာ၊ လပှ်ပိဇွိုန် ဇိုန်တိုန်ညှာညှာ၊ စုတရင်ဂါ မှာတရင်ဂ၊ မဇ္ၛိမဂင် ဇမောဝ်က္ဍင်ပြ၊ သီုလပှ်ပိ မဟိဒ္ဓိက၊ ဇိုန်ဗလိုက်နာ တ္ၜင်ထဝ်ကာယ၊ ယာံဓဝ်ဟိရိ ဟသှ်ေညိ ည၊ မှာလီပညာ ဒှ်မှာဘယ၊ ရုပ်နာဲသၞေဟ်ဟ စှ်ဆဂရေက်၊ သကၠိုက်နရု ဒိုဟ်စှ်ဂၠုသ္ၚေက်၊ ညံင်ညးမပေက် ပဝေက်ပၞာန်မာ၊ ပၞာန်သၟီစံင်တူ ဍိုက်ဇၟူတဏှာ၊ ဗတိုက်မြုစိုတ် အိုတ်လင် ဂတာ၊ ဒပ်ဇၞော်ခန္တဳ ဒ္ၚဳပေက်ဒဴအာ၊ ဒးလုပ်စမှိင် ဂၠုဲသၟိင်လ္ၚာပ်လ္ၚာ၊ စရာင်ပညာ ဂၟါ်တာဟမာန်၊ လုပ်စမိင်သၞင် တရင်ဇြဟာန်၊ ပဳတိသမြပ် စပ်ဓဝ်ဝိညာန်၊ ကောပ်စိုတ်ဟွံမာန် သကိုပ်ပၞာန် ဗၠာဲ။

(လိက်သၟီသိဝိ)

ဂြိုက် = ဂရိုက် = ဂမြိုက်

ဂြင် = ဂရင် = ဂမြင်

ဂြေင် = ဂရေင် = ဂမြေင်

ဂြာတ်၊ ဒြာတ် = ဂရာတ်၊ ဒရာတ် = ဂမြာတ်၊ ဒမြာတ်

ညံင်ဗြဲမထတ် ပ္ဍဲ၀ဿန္တာ၊ ဂူတမိုဟ်အာ ပ္ဍဲဟေမာ၀န်၊ ညံင်ဆုလၜက် ဂြိုပ်ကြက်စလန်၊ ဒွံဝေရံကာတ် ဒမြာတ်ပ၀န်၊ ဒေါံတမိုင်ဂၠေဲါ ဝွံနဲလက်သန်။

(လိက်ဝိဓူရ)

အဲဍိက်ဗြဴပၠန် ဒွိင်သန်နရာတ်၊ ဍာ်ရမတ်ချာဲ ဟွံကှ်ရာဲသာတ်၊ ဂင်ဗလာဲမတ် အနုတတ်ကၞာတ်၊ ဗြဲမတ်ဒမြာတ် ဒြာတ်နင်အပေါ၊ သီုကဵုလၞီ သ္ၚီဒၟံင်ဒုက္ခော၊ ဗှ်ကဵုကောရော သြပဗတ်သ္ပ။

(လိက်သင်္ခပတ္တ၊ အဂ္ဂဒိပ္ပ၊ ၁၁၁၈)

တိင်တက်သြိုဟ်သၟတ် တိင်ပၠောတ်ဇကု၊ က္တောဝ်က္ဍိုင်မတ်ဂၠု ဇကုဇတဝ်၊ ယဝီုတဟက် ပလှက်တိတ်ဇွောဝ်၊ ယာတ်စရိုတ်သှ် ဗိုတ်တလှ်လဝ်၊ ပိုက်သၞေင်ဒဗိုတ် ဂိုင်ဗိုတ်ဗာန်ထဝ်၊ ဂိုင်လပှ်ခၠင် အဆင်သွုင်မြဝ်၊ ဇဗၠုသွတ်က္တာတ် ပက်ဒြာတ်ပြးဗဝ်၊ သလိုက်သၞာ ခါဖုန်ကမဝ်၊ လဟီုမသ္ကာတ် ဒါတ်ဝုဏ္ဏင်ထဝ်၊ ရမတ်က္ဍဟ်ဟ် မုဟ်ဒြိုဟ်ဇတဝ်။

(လိက်မိၝောံနန်)

ဂြောပ်၊ ဒြောပ် = ဂရောပ်၊ ဒရောပ် = ဂမြောပ်၊ ဒမြောပ်

ဂရောပ်မုက်ခဝါ။

ဂြေန် = ဂရေန် = ဂမြန်

(ဂြီု) ဂြာံ = (ဂရီု) ဂရာံ = (ဂမြီု) ဂမြာံ

စာင်ဂြိုပ်က္တဵုဂြဴ ကွဴဒြဴသဂြန်၊ စာင်ဍာ်မြာ်ကၠိုက် တိုက်သၞေင်တဆန်၊ လကိုဟ်ဂမြာံ ကြာအရှာံ ဆု၊ ဝုတ်အဵုလဒု ထဥစမြေဲ၊ ကၠဟ်ပဝ်လလေဲ ကြေဲလှ်ေတဆန်။

(လိက်အဝ်ရဖဳ)

ဂြိုဟ်၊ ဒြိုဟ် = ဂမြိုဟ်၊ ဒမြိုဟ်

        သတ်ဍာ်ဂမြိုဟ် ဂံင်သ္ကာတ်ဂြိုဟ်စာ။

ဂၠိုက် = ဂလိုက် = ဂမၠိုက်

ပၟတ် လ္ပကဵုဂဵုဂၠိုင်၊ ယက်ဂၠိုင် လ္ပဂလိုက်၊ စရံင်ပန် လ္ပယိုက်လဝ်။

(သၠပတ်သာရသင်္ဂဟ၊ ဂလာန်ဒ္ဂေတ်တၠပညာတမၠာတမၠာ)

တိဏပဏ္ဏာနိ၊ န်သၠဆုကမတ်တံဂှ်။ သံခရိတွာ၊ မပ္ကောံဗဝ်လဝ်တုဲ။ တသ္မီတသ္မီထာနေ၊ ပ္ဍဲထာန်တံဂှ်တံဂှ်။ ဓူမံ၊ န်ပြမမဂလိုက်ယက်ဂှ်။ ကရေဟိ၊ သြမပညိ။

(တြာဲမှာဇနက်)

ဂၠေင်၊ ဒၠေင် = ဂလေင်၊ ဒလေင် = ဂမၠေင်၊ ဒမၠေင်

ဒြပ် ၂၄ ကသာပ် ကလိဂွံတုဲ၊ ဥပ္ပဲါ နွံ ကုအဲရ ဂးတုဲ၊ ပ္ဍဲထာန်မညန် ကဵုတရင်ဍုင် ဇရဳဍာ်မွဲ ထၜုတ်လဝ်တုဲ၊ ဒလေင်ကမတ် ၅၀၀ မဂၠေင်လောပ် တရင်ဍုင်။ နမသုင်ဍာ်ဟေင် ဥပ္ပကာ လၟိုန်ဟေင်။ သင်္ဃာတ် မ ဥပ္ပကာ ပိုဲ ဂၠိုင်သန်။ မူရဴပွမွဲမွဲ မကဵုပတုဲရော။ ဒလေင်ကမတ်တံ ဂး။

(ဇာတ်စူလသေထိ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်၊ ကျာ်ဇၞော်အ္စာအစွောံ)

ဂၠေါင်၊ ဒၠေါင် = ဂလောင်၊ ဒလောင် = ဂမၠောင်၊ ဒမၠောင်

ဂၠတ် = ဂလတ်၊ ဂနတ် = ဂမၠတ် (ဂမၞတ်)

ဂၠိန်၊ ဒၠိန် = ဂလိန်၊ ဒလိန် = ဂမၠိန်၊ ဒမၠိန်

ဂၠါံ = ဂလာံ = ဂမၠာံ

ဂၠီု၊ ဒၠီု = ဂလီု၊ ဒလီု = ဂမၠီု၊ ဒမၠီု

ဂၠဲါ = ဂလာဲ = ဂမၠာဲ

ဂၠဟ် = ဂလဟ် = ဂမၠဟ်

ဂၠေဟ် = ဂလေဟ် = ဂမၠေဟ်

ဂၠေံ = ဂလေံ = ဂမၠေံ

တွဵုမရာတ်မကဵုဂှ် တုပ်တဴရဴဂတှ် ရဴဒြပ်ဂလေံရ။ ဒြပ်ညး ဂၠေံနင်တုဲ ဗွဲခါမလံကွေံ ဍေံ ဟဂွံတန်တဴ မ္ဒးကလေင်ဖျဴကဵု ညးတၠဂှ်ပၠန်ရ။

(သ္ကေံဇာတ်နာဲမိ)

ခါဂှ် သၟီမရူ ကၠုင်ဟီု ကဵုဗညာ။ ပိုဲ အာဗက်ဝေင် ဒြာဲတလိင် ပ္ဍဲဂြိုပ်၊ နာဲပိုဲဗညာ အာ ဟွံဒှ် အာ။ ဗညာ ဟီု၊ စိင်ဖ္ဍိုက် ဟွံမောဲ။ စိင်အတဗၠဲဂှ် ယဴ ဂလေံ ကဵုအဲ၊ အဲဍိက် သ္အာ။ ဂွံရ သၟီမရူ ဂး။ ယးဂှ် စိင်အတဗၠဲ ကဵုပလံင်နင် ကဵုဗညာ။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

ဂွ (ဂၠိ၊ ဂၠေံ) = ဂ၀

မိင် ဂလာန်ရသိတံတုဲ တ္ၚေက်ဂှ် မိက်ဂ၀ကၠေံ ရသိတံတုဲ ပဉ္စမဂါထာ သ္ဂးပၠန်ရ။

(ဇာတ်ဝိဃာတ၊ ဆနိပါတ်)

သၟီဇမ္မုညာတ် သမ္ၚာတ်ဖေက်ဂွ၊ ညံင်ဂဍာ်ကၠာ သၞေင်ကဝ်အာရ၊ မအာစိုပ်ဓဝ် သၟီသပဝ်ဂျ၊ ညံင်ဇာတ်ဂၞေဟ်ကဝ် လင်ဇွောဝ်စိတ္တ၊ ညံင်ဆဒ္ဒန်ကၠာ ဂြင်ကဝ်အာရ၊ အိုတ်အာကသပ် ကၞပ် သီုဂ၀၊ ဗန်က္ၜံင်ဒေင်ဗျောံ သ္ၚောံယဲသြ၊ သီုကဵုဂ၀ လ္ၚုင်လ္ၚမံင်တုန်။

(လိက်ဇမ္မုပတိ၊ မာံဒေံဍောတ်)

(ဍိုက်ဂွ / က္ဍိုက်ဂွ၊ တဍိုက်ဂ၀) = အဒဿဂြဳ ကဵုသၟီရာံမ၊ စၞေဟ်ဂၠိုင်ဝါ ရိုဟ်အာဍိုက်ဂွ၊ စၞေဟ်ဟွံမာန် ပၞာန်သၟီရာံမ၊ အလုံဍုင်ရော စောဒနာရ၊ သၟီမိင်တုဲကၠာ သိင်သာဟောံဇြ၊ ဂၠိုင်ဝါက္ဍိုက်ဂွ တလအဒ္ညာ၊ သၟီဂွကဵုညး ရးကၠံမွဲကၠာ။

(လိက်သၟီရာံ၊ နာဲကၠဵုဇု)

မင်ဗၠာဲဂှ်အဵု တွဵု မကဵုမိ၊ ဟိုတ်ဒါန်ဟွံမွဲ အဲမွဲမွဲသ္ၚိ၊ လုပ်စရင်ကၟာဲ ညးဂၠဲါဟီုဗျိ၊ ပ္ဍဲဋ္ဌာန်ဝွံစိ မိပနိသြဲ၊ ယဝ်ပၠန်စဴမွဲ အဲဒှ်ဂ၀။

(လိက်မိၝောံနန်)

ဂွဳ = ဂဝဳ

ဓာတ်မတဴကၠာ ပ္ဍဲအကာသ၊ ညံင်မနွံရ ကဵုစိတ္တဇဴ၊ ပ္ဍဲဂၞေဟ်အရံင် စှ်ေကၠုင်ဒၟံင်တဴ၊ ယာတ်ဂဝဳ သၟတ် ဇွကဏတ်ဘဴ၊ မ္ၚးမွဲထပ် ပ္ဍဲမွဲထပ်အဴ၊ သီုမဂ္ညိကၠာ မဏ္ဍိကာဗြဴ၊ ဟွံဂွံတူအဴ ညံင်ရဴကၠေင် သွဟ်။

(လိက်ပဋ္ဌမဗောဓိ၊ မင်ဍိက်လ၊ ၁၁၆၀)

ဂွိင်၊ ဒွိင် = ဂဝိင်၊ ဒဝိင်

ဂွါတ်၊ ဒွါတ် = ဂဝါတ်၊ ဒဝါတ်

ဂွါန်၊ ဒွါန် = ဂဝါန်၊ ဒဝါန်

စြိုတ် (သြိုတ်) = စရိုတ် = စမြိုတ်

နာဲမိဗြဴရတ် ကၞတ်ကျာ်သြဳ၊ တလပလေဝ် စမ္ပာဒေဝဳ၊ စမြိုတ်သြံက်ဗ္ဂောဝ် ပ္ကဴထဝ်ဖျဳဖျဳ၊ သၞာဲ ခဏံင်စက် ဒွက်မတ်ဗစဳ၊ သၞေက်မၞိက်ဂဵု လျးလဟဵုနှဳ၊ ကလာဗီုစက် ဗဒက်ကာံပ္ညဳ၊ သြိုတ် ယာတ်ကြာထဝ် ဗွဝ်ဖျဳဖျဳ၊ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ ဗနဳစရာဲ။

(လိက်သောဝိန်ဇဲယ၊ မာံရောဂေါ၊ ၁၂၆၉)

စၠောံ = စလောံ = စမၠောံ

ဇၞး = ဇနး = ဇမၞး

 ကျာ်ဇမၞးမာ။

ကောသၟိင်ပ္တီပၠန် မိတ်သမ္ဗန္ဓ၊ မိမဒှ်ကီု သၟဟ်လမျီုမ၊ ဟိုတ်သၟိက်ဂွံဒ္ၚေါဝ် လ္ဂူကဵုမှာယျ၊ သတ် ဍာ်လ္ၚီကိုဋ် ကောဇၞးအိုတ်ရ၊ မတ်ဗြဲကောအဲ မပြဲတေဇ၊ ဟိုတ်မဇၞော်စိ ဣဒ္ဓိဗလ၊ ဂွံဇၞး လက်တိုဝ် ဗိုလ်ကိုဋ်ဟက၊ ကောကၠုင်စိုပ်ပၠန် နန်ပါသာဒ၊ ကြဳဇှ်သစ္စ တလအဝဲ၊ ကောမဂွံဇၞး ဇမၞးမပြဲ၊ ဂွံသွာလၞီ သမ္တီဒေံအဲ။

(လိက်မိၝောံနန်)

ဂလာန် မဟွံဒး စိုတ် မဒှ် မၠေံက္တောဝ် ခါဗမၞး မ္ဂး၊ ဟယိုက် သဇိုင်တုဲ ဒြပ်ၜါလ္ၚီနာင် ကယ ကၠေံ။ ဂလာန် မဒှ် သ္ဍိုက်စိုတ် တသိုက်က္တောဝ် ကာလဗမၞး မ္ဂး၊ သဇိုင်စောတ်ကၠံသီုဖအိုတ် ဖ္ဍိုက်မသ္ဇိုင်ဂှ် ယိုက်ဏာတုဲ ဒြပ်ၜါလ္ၚီနာင် ဇနးကဵု။ ဟိုတ်မဂွံဇၞးကဵုဒြပ် ဗမၞး မဂွံအိုဟ်တၟိုဟ် စိုတ် ဗွဲမလောန်သေင်ဟာ။

(ဇာတ်နန္ဒိဝိသာလ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)

ဇြုင် = ဇရုင် = ဇမြုင် (ရ္ဇုင် = ရဇုင် = လဇုင် = လယုင် = လျုင် = လမျုင်)

 သေဒကမ္မ၊ ပွမဒုင်ဇရုင် ပတိတ်ပဠက်၊ ပွမအုပ်ပဠက်။

        ဇန္တာဃာရ၊ သ္ၚိဇရုင်ပဠက်၊ သပက်ဍာ်။ ၀င်္ဂဝါရ၊ ထၟာဲဇရုင်။

(ပြကိုဟ်ပကိဏ္ဏကနာနာတ္ထအဘိဓာန်)

ဇြောတ် = ဇရောတ် = ဇမြောတ်

နဳရာဲကံဗိုတ် မိင်အိုတ်ဟွံမှာ၊ ညံင်နာ်ဂၠဲါသြော် ယိုက်ဂၞေါ်ဂြင်သ္ကာ၊ ကလာင်ဒျာန်တိုန် လိုန်သဗာန်ကျာ၊ နာ်သၟတ်ကၟိုပ် စိုပ်ဘိမ္မသာ၊ ကံနာ်ဟီုတိုန် ဟဂွံဇြိုန်ညှာ၊ အဲကၠုင်သွိင် သၟီဇမ္မုကၠာ၊ အဲကၠုင်ဇြောတ်ဆီ သၟီဘိမ္မသာ၊ အိုဿီုဂြိုဟ်ကြုတ် ကိတ်ဒကုတ်ဏာ၊ ညံင်သ္အာညံင်သ္အာ ဘိမ္မသာရ။

(လိက်ဇမ္မုပတိ၊ မာံဒေံဍောတ်)

တၠိင် = တလိင် = တမၠိင်

တွဟ် = တဝှ်

တ္ၚေတ် = တၚေတ် = တမ္ၚေတ်

ဟၟဲပၟတ် ဒမတုပ်ကေုာံသဘဴထၞိန်၊ ဟၟဲတမ္ၚေတ် ဒမတုပ်ကေုာံသဘဴပၞောတ်၊ ဟၟဲဇာဂရောပ် မဒတုပ်ကေုာံသဘဴဒမၠု၊ ဟၟဲကြုင် ဒမတုပ်ကေုာံသဘဴတဟင်။

= တမ္ၚေတ်      – ၀တ္ထုတ္ၚေတ်ရပ်၊

= ဂရောပ်       – ၀တ္ထုဂြောပ်ဗဒန်၊

(ဓမ္မပဒ၊ ဂါထာ ၂၅၁၊

ပိုဒ်ဍောင်ဓရ်ဝေါဟာရမဥ်၊ မှာထေရ်ညေယျ၊ ဘာဒုန်၊ ဍုင်ပံင်)

ထၞက် = ထဏက်၊ ထမၞက်

အဏုမာန်ဂှ် ကြဳဇှ်က္ဍင်ပြ၊ ဂအဳရိရ ယက္ခယိုက်နင်၊ ထမၞက်ဖလှေက် ကဵုလှေက်လင်လင်၊ မၞိဟ်ထမၞက်ဂှ် ယဲဒှ်ချိုတ်သ္တင်။

(လိက်သၟီရာံ၊ နာဲကၠဵုဇု)

ဒြာတ် = ဒရာတ် = ဒမြာတ်

နူဍုင်ယောဒျာ ပ္ဍဲပြတရင် ပြဒကဴ ပြယံက် မြုက္ၜူအမၠံက်သေနာတ် ဗလးပတိတ် ညံင်ကဵု သွိုဟ်ဂတးကံ မဒြေပ်တိတ်တံဂှ် သဇိုင်အစိတ် လ္ပာ် မွဲပသာ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒှ် ဒရာတ် ဒွံ ပြဂတဵု၊ ဒကုတ်ဒေါံကဝ်၊ ဒွံ လက်ရာန်သေံ၊ ဒွံ မၞိဟ် ၅၀ လောတ်နးဒၟံင်။

(နိဒါနဓမ္မစေတဳကထာ)

ဒြီု (ဂြီု) = ဒရီု (ဂရီု) = ဒမြီု (ဂမြီု)

ဆုမွဲမံင်ကုံ တၞံသဓုံဗ္ဂာ၊ သီုကဵုကၞာင်သွ သၠကၟဝ်မြာ၊ ဇဝ်ပ္ကဴညေံညံ သတ်ဗြံဂေါဝ်ဂါ၊ ဒှ်ဒမြီုရော ဂစောံဟောဒြာ။

(လိက်ဝိဓူရ)

ဒၠ = ဒလ၊ ဒမၠ

ပ္ဍဲကဵုဘ၀အတိက်တေံ ပူဂဵုတံဂှ် မၞုံကဵုပွမသ္ကာတ်မြဟ် မတ္ၜေဟ်လက် ဂမှဳဗမၞး မိမအစာ အယုဝုဍ္ဎိ သဳလဝုဍ္ဎိတံဂှ် ဍေံတံ မဂစိုတ် ဒဵုလအိတ်လမျီု၊ ပူဂဵုတံဂှ် ကၠတ်စ ဒၠစ ညံင်ကဵု ကမၠတ်စောရတံဂှ်လေကီု။ ပူဂဵုတံဝွံ မ္ဒးအာဒှ် ပြိုတ် ပ္ဍဲကဵုထာန်တံဂှ်ရ။

(ပြကိုဟ်လောကဝိဒူ၊ ကျာ်ဇၞော်ဗြကာဲ၊ ၁၀၃၆)

ဒ္ၚေါဝ် = ဒၚောဝ်၊ ဒဟောဝ်

ပၞောဝ်ညးဂမၠိုင် ဒမံင်ကျိုင်သွဝ်၊ လတာဒေဝဳ ကျာ်သြဳဗြဴသွဝ်၊ ညံင်ဇုက်လလဳ ဗစဳတၟံထဝ်၊ ဒေဝဳဗြဴသွဝ် သၟိက်ဂွံဒ္ၚေါဝ်ရောင်။  လျးၜတ်သွဝ် ဒှ်ဒၚောဝ်မတ်၊ ၀က်သၞေက်ပတ္တာံ စေလာံ ဒွက်ရတ်၊ ဆစက်ပ္ၚန် ဇၟန်ပနတ်၊ ဒေဝဳဗြဴရတ် ကၞတ်ရုပ်ရောင်။

(လိက်မေဃသန်)

        ယွံကောန်ရုပ်ထဝ် ဒၚောဝ်မတ်မ၊ ကောနာဲဂှ်ရ မုဒေသတဴ၊ ကော်နင်ဗဵုပၠန် ညိရကောန်ဂၞဴ။

(လိက်ခဂ္ဂေါဟတ္ထဇဲယကုမ္မာ၊ ကျာ်ဇၞော်ပုပ္ဖရမ္မ၊ ဍုင်သေံ)

ယွံမိဗြဴရတ် ရုပ်ကနောတ်ညး၊ မိအဲမံင်ရ ပဒွိင်တဟး၊ သန္ထာန်သော်က္ဍိုပ် နန်ဗဒိုပ်လျး၊ မိပတဟး ကောဒးစိုပ်ပၠန်၊ နာဲအဲပဒှ် တူယဲလ္ၚဟ်န်၊ ကောကၠုင်စိုပ်ပၠန် နန်ပါသာဒ၊ ပဒှ်ဟုံဇြ မံင်ရရုပ်ထဝ်၊ ဒၟံင်ရရုပ်ထဝ် ဒၚောဝ်မတ်မ၊ ဂကန်ကဵုမိ သိရိအဂ္ဂ၊ နာဲဇၟူသေတ သၟီတလညး၊ ကၠေံပြာသာတ်ထဝ် နန်ဗွဝ်လျး၊ ဍိုက်စိင်ဇမၞး ဂတးစဴတုန်။

(လိက်ပဒုမ္မ၀တဳ)

လမာဂၞဴယာဲ ဟာဲမဂေါဝ်လောန်၊ မိမသ္ဍိုက်လောန် ကောန်ဒဒေံအဲ၊ ဟညာတ်ရုပ်ထဝ် ဒၚဝ် မတ်ယာဲ၊ သြိုဟ်မိနူဒၞဲါ သာဲအာရကောန်။

(လိက်သုဓနု)

(ဗဵု၊ ဒ္ၚေါဝ်၊ မၠာ်၊ သ္ၚဳ၊ မဲ၊ ရံင်၊ ကျောဝ် = ပြယာဲဝေါဟာရရောင်။)

ပြာ် = ပရာ် = ပမြာ်

ဒဒှ်ဒပ် ပ္ဍဲန၀င် ပိဒပ် လီု ဂွံတီ၊ တၠညးရာဇာဓိရာဇ် ပၞောတ်က္ဍင်သန်။ နွံအသံ ကဵုအာဲမည်ဒြာ အာကုတ်ကၠေံ က္ဍိုပ်မၞိဟ်မကၠောံၜဳတံ။ နူသၟီအမာတ်ဒိန်မၞိက်ရတ် ဂွံမိင်၊ ကၠုင်ဖျေံ က္ဍိုပ်၊ လ္ၚောဝ်ပတီ။ နွံအသံ ကဵုခစိုတ် မၞိဟ်မကၠောံၜဳဂှ် ပူဂဵုတံဝွံ ၜိင်ကၠောံ ၜဳ၊ ကၠုင်ကေတ် ပရာ် ကဵုသၟဝ်ဂၠးဂတာဇိုင်ထဝ်ရောင်။ ဗဵုလဗးတံဝွံ သ္ဂောံဒုင် အဝေါန်ဟွံသေင်။ သၟီဇၞော်ပိတၠတေံ ရောင် ဒုင် ဇဟတ်လဝ်။ ဗဵုလဗးတံဝွံ အာတ် ဒါန်လမျီုညိ။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

နရာမိလ္လ သီုဗဵုလဗးဂြောဝ်ဂတာစိင်ချေံဒြပ်ဇကု အနိင်အခိုင် ဇက်တိတ်ကၠုင်၊ ပ္ၚောံပြင် ဇကု တံဇိုင်တၠညးရာဇာဓိရာဇ်ပၠန်။ တၠညး ညာတ် ပ္ၚောံကၠုင်ကေတ် ပရာက်ဂှ်ရ ဗ္စာရဏာ ကောန် ညးကောန်အဲ လေပ်ဒှ် သာ်ဝွံကီု။ နွံအသံ ဟီု ကဵုနရာမိလ္လ၊ မၞး လ္ပဒိုက်စိုတ်ရ၊ ပ္ၚောံကၠုင်ဖျိုန် ဇကု ကဵုအဲ၊ အဲ သ္ဒုင် သဇိုင်မၞး၊ ဍုင်တခေင်ဂှ် အဲ ဗတိုက် ကလေင်ကေတ်ကဵုပၠန်၊ ဂးတုဲ ကဵု လာပ်ပသ္သကာ ကုနရာမိလ္လ ညံင်ကြိုက်တန်။

(ပြကိုဟ်ဥပ္ပန္နဟံသာ၀တဳရာဇာဝံသကထာ)

ယွံဒကာအဲ သဒ္ဓါပြဲဂ္ညိ၊ သၟီဇမ္မုနာ ရာဇာန်သာန်ထိ၊ ကဵုသၟီပဿိုန် လမိုန်ဆက်ဂၠိ၊ သၟီပဿိုန်က္ၜိင် ဒွိင်ဘင်တသိ၊ စိုပ်ကၠုင်အဲကျာ် ထာန်ပရာ်ပိ၊ ပ္ဍဲဝေလုဝိုန် ကွိုန်ဘာဇြက်ဗျိ၊ သ္ဂောံသာရဝါတ် ဗၠးဥပါတ်ဂ္ညိ၊ လမုဟ်ဝွံကၠာ သတြုပါမြိ၊ ပ္ဍဲဒကာအဲ ဝဳဝဲဆက်ဖိ၊ စိုပ်ထာန်ရတ်ပိ ညိပဒွိင်ဂွဲါ။

(လိက်ဇမ္မုပတိ၊ မာံဒေံဍောတ်)

ပြိုက် = ပရိုက် = ပမြိုက်

ကၠတုန် ဒြေပ်ဒလိုဟ်အာ သီုဗဟေက်၊ အာဒတုံစှ်ေ ပ္ဍဲကမၠိုင်မွဲရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုင် ညာတ်တုဲ နလွဟ်မဂၠိုင် ပြိုက်တုဲ ဒးပ ကာဂစိုတ်ရ။ ဖျုန်ကၠဂှ် ဍေံ ကေတ်ဏာရ။

(သၠပတ်တဖုဿဘဏ္ဍိက)

မသက္ကုယဲ မသက္ကုဘဲ မသက္ကုပရိုက်ဂှ် ကဵုအဲ ဂွံဒှ်ညိ၊ သာ်ဝွံ သၟီ ပတ္တာရာဒနာမိက်ရ။

(သၠပတ်တဖုဿဘဏ္ဍိက)

ယြဴဒဒိုက်မွဲ ညး စ္ဍးကၠေံ အဲ နူဍာ်ဂှ်ရ၊ ဂှ်ဒဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟဒှ် ပရိုက်စိုတ်အဲ။ ယြဴဒဒိုက်မွဲ အဲ မ္ဒး ဇာကမှန်ရ၊ ဂှ်ဒဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟဒှ် ပရိုက်စိုတ်အဲ။ ယြဴဒဒိုက်မွဲ အဲ မ္ဒးထနေန်တဴ စိုတ် ပ္ဍဲကဗြဴဂှ်၊ ကဗြဴ ဒးဗက်အာကၠေံ ညးသ္အာင်တုဲ ကဗြဴ သ္ဍိုက် အဲတုဲ ကဗြဴ မ္ဒးစံင်တူတဴ ကဵုအဲဂှ်ရ မပြိုက်တဴရောင် ဂးတုဲ ကကၟက်ဂှ် ယာံတဴ လတူဗတဳဂှ်ရ။

(ဇာတ်မစ္ဆ၊ သ္ကေံဇာတ်ဨကနိပါတ်)

ဘဲပရိုက်သွံ ညိဟဒည၊ ကၠံဒိုဟ်လ္ၚီဒိုဟ် ကဵုဍေံဒြိုဟ်ရ၊ ဗိုလ်ခေါဘဏဳ ကဵုတဝဳဂျ၊ ကောမတ် ဗြဲသွံ ဟွံစမိုက်စ၊ ပြောဟ်မွဲလစုတ် ဒှ်အာဗတ်သၟ။

(လိက်မိၝောံနန်)

ညံင်ညးမွဲကီု သီုဥတြာသ၊ ဒဴပရိုက်ကၠ ဒးဒမၠကီု။ (လိက်သၟီသိဝိ)

ဨကဉ္စသူပဘိဉ္ဇနက၊ ဇရေင်ထၟာဲသွပရိုက်မွဲတၠတ်။ (ပြိုက် = သိက်စုတ်)

ပြင် = ပရင်

 ကဵုဏာပ ပရင်တၟာဲ ဗွဲမဂၠိုင်။

သကိုပ်က္ၜင်ရ ခဏဂှ်ကၠာ၊ ဂွံကပရင် တဳဂှ်ပြင်ဏာ၊ ဒ္ၚဳမှတ်တိုန်ကွာဲ နာဲဍုင်ပဉ္စာ၊ ယွံတလတိ ဘုမ္မိပါလာ၊ ကဝွံဂှ်ဟေင် တဳပြင်နင်ကၠာ၊ အဲဍိက်တိုန်ကွာဲ နာဲက္ဍိုင်ထာင်သွာ၊ ယာတ်ပန် ဟတ်ဟေင် တဳအာတ်သေင်ဟာ၊ ဒုင်ကေတ်အနဳ ကတဳဂှ်မာ၊ သၟိင်ဂကန်က္ဍင် ကဵုနာဲက္ၜင်ကၠာ၊ ယွံသကိုပ်က္ၜင် နာဲသြင်ဂင်္ဂါ၊ ကာလပၠန်စဴ တရဴဂှ်မာ၊ ပရင်တဳဗိုန် နာဲတိုန်ကေတ်ဏာ၊ သကိုပ် က္ၜင်မိင် အသံသၟိင်ကၠာ၊ ယဵုအသံတုဲ ဒ္ၚဳသုဲစှ်ေအာ။

(လိက်မိၝောံနန်)

(ပြု) ပြေင် = (ပရု) ပရေင်

ဟိုတ်ပရေင်ကံ နူတၞံတေံကၠာ၊ ဟိုတ်ပ္တုဲလဝ်ရ ဘ၀တမၠာ၊ ကံဂှ်ပြုပြေင် စဳရေင်ညးၜါ၊ ယာတ်ဂှ်မ္ဂး ဒကုတ်ပြးအာ၊ သီုကဵုညးၜါ ပြးအာသေင်ဟာ၊ ဂၞကျာ်မွဲပ္ညဳ တနှ်ဟဳအာ၊ သၟီဟဳတနှ် ပှ်လှ်စာ်ခြာ။

(လိက်ရတနပဇ္ဇောတ)

ပြာန် = ပရာန် = ပမြာန်

ပြာပ် = ပရာပ်

အဏံဗြဴရတ် ရုပ်ဍောင်ပဒၟ၊ မာတ်ဒးပယာံ ဂွါံသာံမယျ၊ အာပ်လျးဂမ္တဴ သွဴဂိမှန္တ၊ ဗနိပ်အယော ဃောမဗြံက်ဗြ၊ ကော်ပရာပ်တုန် ဍိက်သ္ကံကုန်ကွ၊ ပံက်တရင်ဒွါ ရာဇာသဳဟ၊ ပၚောံကၠတ် ကျာ ရာဇာဃန။

(လိက်သၟီသိဝိ)

ယွံသၟိင် ယရဴဂလာန်မွဲ ဒှ် ဂနပ်သၟိင်ရ။ မွဲလကာရ ယဝ်ဟဒှ် ဂနပ်သၟိင် ညးဒသ္အာင် သ္ဒးစး လဟီုဂှ် သၟိင် သ္ပရာပ် ဒန် ကုပူဂဵုဂှ်ဟေင်။ ဝွံ ဝါဒသၟိင်ရ မရှာတ်။

(တြာဲနာဂသိုန်)

ဇာတိ က္တဵုဒှ်၊ တုဲ ပရာပ်ဏာ ကုဇရာ။ ဇရာ ပရာပ်ဏာ ကုဗျာဓိ။ ဗျာဓိ ပရာပ်ဏာ ကုမာရဏ။ မာရဏ ပရာပ်ဏာ ကဵုဇာတိပၠန်။

(သၠပတ်သတိပထာန်)

ဨကရာတ်ဝေသန္တဝ် မဖအောဝ် အမာတ်မွဲ ကဵုစဳရေင် ဒါန်သဗ္ဗထပှ်ထပှ်ကၠံ ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုတုဲ၊ အမာတ် စဳရေင်ဂညိဂညာတ်ဒးရးတုဲ၊ ကဵုပရာပ်ပတိတ်ဏာ ပ္ဍဲရုင်ဒါန်ဇကုရ။

(သ္ကေံဇာတ်ဝေသန္တဝ်၊ ဒါနခဏ္ဍ)

ပြီု = ပရီု = ပမြီု

ပြောဟ် = ပရောဟ် = ပမြောဟ်

ပၠဳ = ပလဳ = ပမၠဳ

ဗၠး = ဗလး = ဗမၠး

သုမဏယက္ခ သီုကလော်ဒ္စာံ ကေတ်နင် သၠအင်ဒိုင်မွဲကၞာင်ဒ္စာံတၞး ကၠုင်သြံက်ဗလး တ္ၚဲ ကဵုသဗ္ဗညုရ။

ဗၠိုက် = ဗလိုက် = ဗမၠိုက်

        ဇၟောဝ်ဍာ်ဇၞော် ဗလိုက်ကလိုပ်ကၠေံ ဟွံမာန်။

(ဓမ္မပဒ၊ ပိုဒ်ဍောင်ဓရ်ဝေါဟာရမဥ်၊ မှာထေရ်ညေယျ၊ ဘာဒုန်၊ ဍုင်ပံင်)

သိရိဇဲယ ပြမအဂ္ဂေါ၊ ယာံမိင်ပရိုင် မိတ်ဂွိုင်အယော၊ စိုတ်သၟဟ်အလိုန် ဇွိုန်သာဂရော၊ သရပ်ထပ်ဟော ဇိုန်လမောအာ၊ လပှ်ပိဇွိုန် ဇိုန်တိုန်ညှာညှာ၊ စုတရင်ဂါ မှာတရင်ဂါ၊ မဇ္ၛိမဂင် ဇမောဝ်က္ဍင်ပြ၊ သီုလပှ်ပိ မဟိဒ္ဓိက၊ ဇိုန်ဗလိုက်ဏာ က္ၜင်ထဝ်ကာယ၊ ယာံဓဝ်ဟိရိ ဟသှ်ေညိည၊ မှာလီပညာ ဒှ်မှာဘယ၊ ရုပ်နာဲသၞေဟ်ဟ စှ်ဆဂရေက်၊ သကၠိုက်နရု ဒိုဟ်စှ်ဂၠုသ္ၚေက်၊ ညံင်ညးမပေက် ပဝေက်ပၞာန်မာ၊ ပၞာင်သၟီစံင်တူ ဍိုက်ဇၟူတဏှာ၊ ဗတိုက်မြုစိုတ် အိုတ်လင်ဂတာ၊ ဒပ်ပၞာန်ခန္တဳ ဒ္ၚဳပေက်ဒဴအာ၊ ဒးလုပ်စမှိင် ဂၠုဲသၟိင်လ္ၚာပ်လ္ၚာ၊ စရာင်ပညာ ဂၟာ်တာဟွံမာန်၊ လုပ်စမိင်သၞင် တရင်ဇြဟာန်၊ ပဳတိသမြပ် စပ်ဓဝ်ဝိညာန်၊ ကောပ်စိုတ်ဟွံမာန် သကိုပ်ပၞာန်ဗၠာဲ။

(လိက်သၟီသိဝိ)

ဗၠိုပ် = ဗလိုပ် = ဗမၠိုပ်

 ဗၠိုပ် ဍာ်။

        ဖုံဗလိုပ် ဍာ် ကုကောန်ၚာ်။

သၟာန် = သမာန် (သြမာန်) = (သုံမာည်)

ပ္ဍယ်ကာလဂဟ် ဗမၞးမွယ် မဟိမုဟုင်္ဟုင်္ကဇာတိဂဟ် ပြာပ်က္လုင်သၟာန် သြမာန် ကုကျာက် တြယ်တုယ်၊ ကျာက်တြယ်လေရ် သဟ်ကိုဝ် သြမာန် ကုဍေဟ်ရ။

(တၞး-က၊ ပၞောန် ၂၅-၂၆၊ လိက်တၟံစေတဳအဇပါလ၊ ဍုင်ဗဂေါ)

ဝိယာကရော၊ တၠဳဂဟ်ဒမသဟ် သမာန်မၞိဟ်ဒေ၀တဴဂမၠိုင်။ (တြာဲနာဂသိုန်)

သမာန်ဒေ၀တဴပန်သာ် သၟာန် သၟီဝိဒေဟရး။ (သ္ကေံဇာတ်မှုဟ်သဓ)

သၠး = သလး = သမၠး

သၠိင် = သလှိင် = သမၠိင် (သမၞိင်)